Badacze nowej generacji zadbają o zdrowie matki i płodu
Narząd ten powstaje w trakcie ciąży, aby zapewnić płodowi tlen i składniki odżywcze oraz usunąć produkty przemiany materii, ma więc kluczowe znaczenie dla zdrowej ciąży. W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu iPLACENTA koordynowano współpracę badawczą i szkoleniową dla naukowców na wczesnym etapie kariery w zakresie zdrowia matki i płodu. Jest to inicjatywa w ramach Europejskiej Sieci Szkoleniowej, wspierana przez działania „Maria Skłodowska-Curie”. Dzięki temu programowi zapewniono międzynarodowe, międzysektorowe i multi/interdyscyplinarne szkolenie oraz wsparto naukowców w rozwoju ich kariery.
Tworzenie dogłębnej międzynarodowej wiedzy fachowej
W ramach projektu 11 instytutów z ośmiu krajów UE ugościło 16 młodych badaczy z 11 krajów, w tym z Argentyny, Chile, Indii i Szwajcarii. W skład sieci weszła jedna firma, trzy organizacje kliniczne, siedem instytutów akademickich, grupa działająca na rzecz pacjentów, projekt OpenScience oraz partnerzy branżowi. Inicjatywa ta przyczyniła się zatem do rozszerzenia możliwości badawczych i pogłębienia współpracy między podmiotami z sektora akademickiego i przemysłowego. „Badania objęte inicjatywą iPLACENTA miały na celu zwiększenie wiedzy specjalistycznej w zakresie translacji w grupach UE, szkolenie młodych naukowców z zakresu medycyny translacyjnej poprzez połączenie technologii narząd-chip i modelowania systemowego z innowacjami w zakresie wizualizacji i oceny zdrowia łożyska w klinice i modelach in vivo”, wyjaśnia Colin Murdoch, koordynator projektu.
Współpraca między podmiotami z sektora akademickiego i przemysłowego wyznacza kierunek
W ramach projektu iPLACENTA dostosowano szkolenie młodych badaczy, którzy wcześniej nie skupiali się na zagadnieniach związanych ze zdrowiem matki i płodu, do zasad innowacyjnego szkolenia doktorantów. „Celem ich szkolenia jest zapewnienie im właściwej kombinacji umiejętności przekrojowych i związanych z badaniami, aby mogli stawić czoła obecnym i przyszłym wyzwaniom dotyczącym opieki nad matką i płodem, a także byli w stanie jak najlepiej przekształcić swoją wiedzę i pomysły w produkty i usługi przynoszące korzyści ekonomiczne i społeczne”, zauważa Murdoch. Ograniczenia w podróżowaniu wymusiły kreatywne rozwiązania w zakresie działań realizowanych w ramach projektu. Jednym z nich było wirtualne dwudniowe międzynarodowe sympozjum we współpracy z Australian and New Zealand Placental Research Association. Kolejnym była sesja na temat innowacji w modelowaniu łożyska podczas spotkania International Federation of Placenta Associations w Amsterdamie w 2021 roku. Według Murdocha, poza kwestiami akademickimi „kluczową częścią szkolenia było wyprowadzenie młodych naukowców z ich strefy komfortu i wprowadzenie do świata przedsiębiorczości”. Przy wsparciu Centrum Przedsiębiorczości działającego przy instytucji koordynującej – Uniwersytecie w Dundee, młodzi badacze ukończyli również internetowy, pięciotygodniowy program szkoleniowy w zakresie umiejętności przedsiębiorczych.
Wpływ na przemysł i na społeczność
To powiązanie badań akademickich z wykorzystaniem nowej wiedzy w przemyśle, które według Murdocha było „głównym osiągnięciem projektu iPLACENTA”, przyniosło doskonałe rezultaty. Młodzi badacze z Uniwersytetu w Dundee oraz firma MIMETAS, zajmująca się produkcją narządów na chipach, opracowali model łożyska na chipie, który ma być szczególnie atrakcyjny dla przemysłu farmaceutycznego. Współpraca z firmą Moor Instruments utorowała drogę do zintegrowania miniaturowej kamery z sondą endoskopową, co może przynieść korzyści związane z przedklinicznymi modelami zwierzęcymi lub chirurgią endoskopową. Opracowana na Uniwersytecie w Rostocku platforma NaviCenta oferuje społeczności badawczej mapę chorób charakterystycznych dla łożyska oraz model łożyska z otwartym dostępem. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie St George’s pozwoliły zidentyfikować zmiany w strukturze i pracy serca podczas i po ciąży u kobiet z wysokim ciśnieniem krwi. Badania przesiewowe serca po ciąży mogą być dobrym sposobem na identyfikację na wczesnym etapie tych kobiet, którym zagraża przewlekła choroba sercowo-naczyniowa. Obszerna lista publikacji związanych z powyższymi wynikami jest dostępna na stronie internetowej projektu. Dodatkowo w ramach projektu iPLACENTA naukowcy na wczesnym etapie kariery wzięli udział w działaniach z zakresu zaangażowania publicznego. Obejmowały one program „Dance your PhD 2020 Mimetas”, prezentację podczas dnia otwartego dla położnych, wizyty w szkołach i blogi o tematyce popularnonaukowej.
Słowa kluczowe
iPLACENTA, łożysko, ciąża, zdrowie matki i płodu, współpraca między podmiotami z sektora akademickiego i przemysłowego, naukowcy na wczesnym etapie kariery, NaviCenta