Badanie przepływu krwi u pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19
Naukowcy wspierani ze środków finansowanych przez UE projektów VASCOVID i LASERLAB-EUROPE badali COVID-19 z innej perspektywy. W prawdopodobnie pierwszym badaniu tego typu analizowali, jak u pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19 choroba ta wpływa na mikrokrążenie – krążenie krwi w najmniejszych naczyniach krwionośnych. Ich ustalenia zostały opublikowane w czasopiśmie „Critical Care”. COVID-19 jest chorobą atakującą przede wszystkim układ oddechowy. Na początku zakażenie obejmuje górne drogi oddechowe, a następnie rozprzestrzenia się poza nos, jamy nosowe i gardło i rozwija do postaci ciężkiej choroby całego układu oddechowego. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że wirus SARS-CoV-2 został wykryty w wielu innych narządach, niektórzy naukowcy postulują, aby COVID-19 uznać za ogólnoustrojową chorobę naczyniową, która atakuje głównie śródbłonek naczyń krwionośnych. Śródbłonek naczyniowy jest cienką warstwą komórek wyściełającą wewnętrzną powierzchnię całego układu sercowo-naczyniowego – od serca do tętnic, żył i naczyń włosowatych. Tworzy ona kluczową barierę pomiędzy tkankami a krążącą krwią.
Analizy nieinwazyjne
Aby prześledzić wpływ COVID-19 na mikrokrążenie, badacze monitorowali śródbłonek pacjentów z zespołem ostrej niewydolności oddechowej przyjętych na oddział intensywnej opieki medycznej szpitali w Brazylii, Meksyku i Hiszpanii. Badania wykonywali przy łóżkach chorych przy użyciu nieinwazyjnego, przenośnego urządzenia wykorzystującego technologię spektroskopii bliskiej podczerwieni (NIRS). Po umieszczeniu sondy NIRS na przedramieniu pacjenta, badacze bezinwazyjnie mierzyli saturację lokalnej tkanki/krwi (StO2) oraz lokalne stężenie hemoglobiny. Następnie wykonywali test okluzji przepływu, aby zbadać dynamiczne parametry StO2. Po założeniu na ramię pacjenta rękawa do pomiaru ciśnienia i szybkim napompowaniu go badacze przez trzy minuty utrzymywali w nim powietrze, po czym szybko je wypuszczali, co miało im pozwolić zbadać utlenowanie krwi, tempo metabolizmu oraz reaktywność mikronaczyniową tkanek. Wyniki badania pokazały, że u pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19 wystąpiły zmiany w zakresie krążenia ogólnoustrojowego wskazujące na dysfunkcję śródbłonka – stan powodujący przewlekły ból klatki piersiowej. Zmiany te zależą od stopnia zaawansowania choroby i nie da się ich wytłumaczyć użyciem środków znieczulających lub leków zwężających naczynia krwionośne. „Nasze wstępne ustalenia są niezwykle istotne z kilku powodów”, zauważa główny autor badania dr Jaume Mesquida, pracownik Szpitala Uniwersyteckiego Parc Taulí w Hiszpanii, partnera projektu VASCOVID, w komunikacie prasowym zamieszczonym na stronie „ScienceDaily”. „Po pierwsze, dostarczyliśmy kolejnych dowodów przemawiających za tym, że COVID-19 jest chorobą układową, która wpływa na mikronaczynia w organizmie człowieka. Po drugie, ustaliliśmy, że stopień zaawansowania choroby, zależny głównie od stopnia w jakim zajęta została tkanka płuc, jest skorelowany z przepływem w mikronaczyniach w obwodowych mięśniach szkieletowych. Wreszcie dowiedliśmy, że możliwe jest monitorowanie uszkodzeń w obrębie mikronaczyń w sposób bezinwazyjny. Wnioski te są bardzo obiecujące, gdyż narzędzia bezinwazyjne mogą być pomocne we wczesnym identyfikowaniu tych pacjentów, u których przebieg choroby może być ciężki. Ponadto pomogą nam w selekcji i monitorowaniu odpowiedzi na nowe terapie ukierunkowane na mikronaczynia w przebiegu COVID-19”. Projekty LUCA (Laser and Ultrasound Co-Analyzer for thyroid nodules) i VASCOVID (PORTABLE PLATFORM FOR THE ASSESSMENT OF MICROVASCULAR HEALTH IN COVID-19 PATIENTS AT THE INTENSIVE CARE) są koordynowane przez hiszpański Instytut Nauk Fotonowych. Z kolei za koordynację projektu LASERLAB-EUROPE (The Integrated Initiative of European Laser Research Infrastructures) odpowiada Francuskie Krajowe Centrum Badań Naukowych. Więcej informacji: strona projektu LUCA strona projektu VASCOVID strona projektu LASERLAB-EUROPE
Słowa kluczowe
LUCA, VASCOVID, LASERLAB-EUROPE, coronavirus, COVID-19, SARS-CoV-2, krew, mikrokrążenie, oddechowy, naczyniowy, mikronaczyniowy, śródbłonek, śródbłonkowy