Pilne ostrzeżenie przed załamaniem się kluczowego systemu prądów oceanicznych

Nowe badania opublikowane w czasopiśmie „Nature Climate Change” i wspierane przez finansowany ze środków UE projekt TiPES podkreślają, że system prądów atlantyckich – którego częścią jest Prąd Zatokowy – wydaje się wykazywać wyraźne oznaki niestabilności i potencjalnego załamania. Gdyby tak się stało, miałoby to znaczny wpływ na ochłodzenie klimatu w Europie.

Zmiana klimatu i środowisko

© Antrakt2, Shutterstock

Badaniem kierował Niklas Boers z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu (niem. Potsdam-Institut für Klimafolgenforschung, PIK) będącego członkiem konsorcjum projektu TiPES (Tipping Points in the Earth System). Dzięki szczegółowej analizie współczesnych obserwacji i wczesnych sygnałów ostrzegawczych (takich jak wzorce zasolenia wód oceanicznych) stwierdzono, że atlantycka południkowa cyrkulacja wymienna (ang. Atlantic Meridional Overturning Circulation, AMOC), system prądów atlantyckich, mogła stopniowo tracić stabilność w ciągu ostatniego stulecia.

Jest to zarówno niepokojące, jak i zaskakujące. Niepokojące, ponieważ AMOC odpowiada nie tylko za stosunkowo łagodne temperatury w Europie, ale także wpływa na systemy pogodowe na całym świecie. Jeśli miałoby dojść do załamania AMOC, co do tej pory nie było uważane za prawdopodobne przy obecnym poziomie globalnego ocieplenia (stąd zaskoczenie wynikami badania), miałoby to poważne konsekwencje dla globalnych, a zwłaszcza europejskich pogody i klimatu. Doszłoby do wzrostu ochłodzenia na półkuli północnej, podniesienia poziomu wód Atlantyku, ogólnego spadku ilości opadów w Europie i Ameryce Północnej, natomiast w dalszej części świata mogłoby to nawet zakłócić coroczną porę monsunów tropikalnych.

Wcześniej klimatolodzy nie przewidywali możliwości załamania się systemu AMOC do co najmniej 2100 roku. To nowe i bardzo ważne badanie może wskazywać, że ta prognoza może wymagać teraz skorygowania.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w oryginalnym artykule opublikowanym na stronie „Nature Climate Change”.

„Utrata stabilności dynamicznej sugerowałaby, że AMOC zbliża się do swojego progu krytycznego”.

– Niklas Boers, autor badania i uczestnik projektu TiPES

Jeśli chcesz, żeby Twój projekt został zaprezentowany w rubryce „Projekt miesiąca” w kolejnym wydaniu magazynu, wyślij wiadomość na adres [e-mail] i opowiedz nam o nim.

Słowa kluczowe

TiPES, AMOC, atlantycka południkowa cyrkulacja wymienna, Prąd Zatokowy, zmiana klimatu