Brytyjski wariant jest o 45 % bardziej zakaźny, ale nie jest niepokonany
Od czasu wybuchu pandemii COVID-19 w 2019 roku naukowcom udało się zidentyfikować kilka wariantów genetycznych wirusa SARS-CoV-2, który wywołuje tę chorobę. Jednym ze szczepów odpowiedzialnych za wyższy odsetek zakażeń jest wariant B.1.1.7 po raz pierwszy zarejestrowany w Zjednoczonym Królestwie we wrześniu 2020 roku, nazwany wariantem Alfa zgodnie z nową konwencją dotyczącą nazewnictwa wydaną przez Światową Organizację Zdrowia. Ale czy wariant B.1.1.7 jest rzeczywiście bardziej zakaźny? W jakim stopniu dotyczy to transmisji wirusa poza granicami Zjednoczonego Królestwa? Znalezieniem odpowiedzi na te pytania zajęli się naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie (TAU) i tamtejszego laboratorium Electra-TAU, prowadzący badania częściowo wspierane w ramach finansowanego przez UE projektu DCUBATION, którzy w tym celu przeprowadzili analizę dynamiki transmisji wariantu B.1.1.7 na terenie Izraela. Z ich obserwacji wynika, że brytyjska mutacja koronawirusa w ciągu zaledwie 3,5 tygodnia stała się dominującym w tym kraju szczepem, z czego wywnioskowano, że B.1.1.7 jest o 45 % bardziej zakaźny niż wcześniej dominujący szczep typu dzikiego. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Cell Reports Medicine”. W ramach strategii zwalczania pandemii rząd Izraela ustanowił trzy krajowe programy: zakrojone na szeroką skalę testy metodą reakcji łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkryptazą (RT-PCR), aktywny nadzór prowadzony w domach opieki oraz szczepienia priorytetowe za pomocą szczepionki mRNA BNT162b2 firmy Pfizer-BioNTech. Zespół badawczy zamierzał przyjrzeć się skuteczności tychże programów w kontekście łagodzenia ryzyka zakażeń, porównując dane dotyczące ogółu populacji z tymi dotyczącymi tylko osób starszych. Chcąc ocenić realny wpływ rządowych inicjatyw, naukowcy przeanalizowali dane dotyczące ponad 292 000 próbek RT-PCR gromadzonych przez okres dwóch miesięcy (od 6 grudnia 2020 r. do 10 lutego 2021 r.).
Seniorzy zaszczepieni jako pierwsi
W ramach tej części prac zespół przeprowadził badanie transmisji wariantu B.1.1.7 w trzech grupach wiekowych: 0–19, 20–59 i 60+. Wyniki pokazały, że w dwa tygodnie po tym, jak połowa ludności Izraela powyżej 60 roku życia otrzymała pierwszą dawkę szczepionki, w tej najstarszej grupie wiekowej liczba zakażeń brytyjskim wariantem koronawirusa wyraźnie spadła. Innymi słowy, program szczepień priorytetowych skierowany do seniorów pozwolił skutecznie zapobiec rozprzestrzenianiu się wariantu B.1.1.7 wśród tych osób. „Do stycznia obserwowaliśmy niemal stuprocentową liniową zależność między różnymi grupami wiekowymi w odniesieniu do nowych przypadków na 1 000 mieszkańców”, stwierdził współautor badania dr Dan Yamin z Uniwersytetu w Tel Awiwie w artykule zamieszczonym na stronie internetowej ScienceDaily. „Dwa tygodnie po podaniu pierwszej dawki szczepionki połowie obywateli powyżej 60 roku życia krzywa na wykresie zaczęła w sposób wyraźny i znaczący spadać. Przez cały styczeń obserwowano gwałtowny spadek liczby nowych przypadków w grupie wiekowej 60+, notując jednocześnie stały wzrost zakażeń wśród pozostałej części populacji. Mówiąc najprościej: ponieważ ponad 90 % osób, które zmarły z powodu COVID-19, to seniorzy w wieku 60+, możemy stwierdzić, że szczepienia ocaliły przed śmiercią setki osób, nawet w krótkiej perspektywie”.
Rutynowe testy w domach opieki
Uczeni wykazali też, że programy aktywnego monitorowania w domach opieki pozwoliły na znaczne ograniczenie transmisji wariantu B.1.1.7. Porównali oni poziom wiremii u seniorów mieszkających w domach opieki z danymi dotyczącymi ogólnej populacji w grupie wiekowej 60+ i okazało się, że poziom wiremii u pensjonariuszy domów opieki jest niższy. Ogólnie rzecz biorąc, dane zgromadzone w trakcie badań prowadzonych w ramach projektu DCUBATION (Redefining the term ‘Incubation Period’ using large-scale digital data) sugerują, że aktywny nadzór w połączeniu z programem szczepień priorytetowych może skutecznie ograniczyć transmisję B.1.1.7 i przyczynić się do zmniejszenia liczby przypadków ciężkiego przebiegu choroby i zgonów wśród osób starszych. Dr Yamin podsumowuje: „Z uwagi na dużą gęstość zaludnienia, duże gospodarstwa domowe i rozkład wieku w populacji Izraela koronawirus znalazł w tym kraju korzystniejsze warunki do rozprzestrzeniania się w porównaniu z większością krajów Zachodu”. Jego przesłanie jest jasne: jeśli Izrael tego dokonał, reszta świata też może. Więcej informacji: projekt DCUBATION
Słowa kluczowe
DCUBATION, COVID-19, SARS-CoV-2, wirus, wariant Alfa, B.1.1.7, szczepionka, przenoszenie