Zrównoważona metoda wytwarzania amin z odpadów rolniczych i leśnych
Lignoceluloza, czyli sucha masa roślinna, jest najobficiej występującym na Ziemi surowcem do produkcji biopaliw, głównie bioetanolu. Powstaje ona w dużych ilościach jako część odpadów rolniczych i leśnych, jednak obecnie nie jest w pełni wykorzystywana ze względu na jej wymagającą strukturę. Zespół wspieranego przez ERBN projektu CatASus (Cleave and couple: Fully sustainable catalytic conversion of renewable resources to amines), realizowanego na Uniwersytecie w Grazu w Austrii, ma na celu rozwiązanie tego problemu poprzez opracowanie nowatorskiego i wydajnego sposobu depolimeryzacji (rozkładu) lignocelulozy na chemiczne substancje pomostowe, a następnie przekształcenie ich w użyteczne związki, przede wszystkim aminy (związki zawierające azot). Zapewniłoby to wiele korzyści, ponieważ aminy, wszechobecne w przemyśle chemicznym, cieszą się dużym popytem w branży chemii polimerów w medycynie oraz jako wysokowartościowe półprodukty chemiczne. Dzięki wykorzystaniu lignocelulozy produkcja amin mogłaby stać się w pełni zrównoważona. Celem projektu CatASus jest opracowanie przełomowych podejść do katalizy, które są niezbędne do stworzenia całkowicie nowej platformy waloryzacji ligniny. W przeciwieństwie do metod wykorzystujących drogie metale szlachetne, które stają się coraz rzadsze i mogą ulec całkowitemu wyczerpaniu w ciągu najbliższych dziesięcioleci, w centrum uwagi projektu znalazły się katalizatory bazujące na tanich, dostępnych na Ziemi w dużych ilościach materiałach. Wyniki projektu, które stanowią istotną innowację w zakresie możliwości wytwarzania amin w prawdziwie zrównoważonym łańcuchu wartości, przyniosą również istotne korzyści gospodarcze, prowadząc do powstania nowych źródeł dochodów w sektorze rolniczym i chemicznym oraz przyczyniając się do rozwoju europejskiej biogospodarki. Projekt CatASus rozpoczął się w maju 2016 roku i potrwa do kwietnia 2022 roku.
Słowa kluczowe
CatASus, lignoceluloza, aminy, kataliza, waloryzacja ligniny, biogospodarka