Leki mogą ograniczać ryzyko nagłego zatrzymania krążenia u cukrzyków
Główną przyczyną śmierci w krajach uprzemysłowionych jest nagłe zatrzymanie akcji serca – stan pojawiający się, gdy impulsy elektryczne w sercu są nieprawidłowo przekazywane i serce nagle przestaje pracować normalnie. W Europie wśród osób, u których wystąpiło zatrzymanie akcji serca poza szpitalem, przeżywa tylko 8 %. U osób z cukrzycą ryzyko wystąpienia OHCA jest wyższe. Naukowcy z Uniwersytetu w Amsterdamie i Uniwersytetu w Utrechcie w Holandii przeprowadzili badania na pacjentach z cukrzycą i porównali skuteczność popularnie stosowanych w cukrzycy typu 2 leków, aby dowiedzieć się, czy ich stosowanie mogłoby zmniejszyć ryzyko wystąpienia OHCA. Przeprowadzone przy wsparciu finansowanego ze środków UE projektu ESCAPE-NET badanie wykazało, że leki z pochodnymi sulfonylomocznika ograniczają ryzyko wystąpienia OHCA skuteczniej niż leki z metforminą. „Potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić te wyniki, a pacjenci z cukrzycą nie powinni zmieniać ani zaprzestawać przyjmowania przepisanych im leków”, powiedział cytowany w komunikacie prasowym opublikowanym na stronie internetowej Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dr Hanno Tan z Uniwersytetu w Amsterdamie, kierownik projektu ESCAPE-NET i współautor badania. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie „British Journal of Clinical Pharmacology”. W ramach projektu wyniki badań 219 pacjentów z cukrzycą, u których w latach 2005–2011 doszło do zatrzymania akcji serca, porównano z wynikami uzyskanymi w grupie kontrolnej 697 osób chorujących na cukrzycę, u których nie doszło do zatrzymania akcji serca. Każdy przypadek OHCA zestawiono w oparciu o wiek i płeć z maksymalnie pięcioma pacjentami z grupy kontrolnej bez OHCA, którzy żyli w dniu wystąpienia OHCA u pacjentów z pierwszej z grup. W obu grupach średni wiek pacjentów wynosił około 71 lat, a ponad 75 % z nich stanowili mężczyźni. Wykorzystane w badaniu dane dotyczące pacjentów z OHCA pochodziły z bazy Amsterdam Resuscitation Studies (ARREST), natomiast dane dotyczące próby kontrolnej – z PHARMO Database Network, w której znajdują się dane dotyczące wydawania leków w sieci aptek.
Ustalenia
Naukowcy odkryli, że przyjmowanie pochodnych sulfonylomocznika w monoterapii lub w połączeniu z metforminą powoduje skuteczniejsze zmniejszenie ryzyka wystąpienia OHCA niż leczenie samą metforminą. „Metformina jest zazwyczaj leczeniem pierwszego rzutu, a jeśli jest nieskuteczna stosuje się pochodne sulfonylomocznika. To wskazuje, że cukrzyca u pacjentów przyjmujących metforminę jest mniej zaawansowana”, wyjaśnia dr Tan. „To zdaje się potwierdzać tezę, że leki sulfonylomocznikowe zmniejszają ryzyko zatrzymania akcji serca”. Porównano również poszczególne leki sulfonylomocznikowe: glibenklamid, gliklazyd, glimepiryd i tolbutamid. Stwierdzono, że gliklazyd, ale nie glibenklamid, zmniejsza ryzyko wystąpienia OHCA skuteczniej niż glimepiryd. Związek między przyjmowaniem tolbutamidu a ryzykiem wystąpienia OHCA nie był istotny statystycznie. „Wyniki tego badania przybliżają nas do zrozumienia, jak uniknąć nagłego zatrzymania akcji serca w społeczności. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby potwierdzić nasze ustalenia. Mamy nadzieję, że w przyszłości będziemy mogli dostosować profilaktykę, przepisując leki zgodnie z profilem genetycznym danej osoby”, podsumował dr Tan. Projekt ESCAPE-NET (European Sudden Cardiac Arrest network: towards Prevention, Education and NEw Treatment) łączy 18 partnerów akademickich, badawczych, publicznych i handlowych z 10 krajów europejskich. Jego uczestnicy chcą w pełni wykorzystać dostępne dane do badań w celu poprawy profilaktyki i leczenia nagłego zatrzymania akcji serca. Więcej informacji: strona projektu ESCAPE-NET
Słowa kluczowe
ESCAPE-NET, zatrzymanie akcji serca, zatrzymanie akcji serca poza szpitalem, OHCA, cukrzyca, pochodne sulfonylomocznika, metformina