Kreatywność i biznes mogą iść ze sobą w parze
Organizacje działające w sektorze kulturowym i kreatywnym stają przed koniecznością pogodzenia sprzecznych wartości związanych z tradycyjnymi praktykami biznesowymi i twórczością kreatywną. Te wartości są jednak istotne dla osiągnięcia sukcesu w gospodarce twórczej i kulturalnej oraz pomimo różnic muszą być ze sobą powiązane, co tworzy problemy zarządcze. W ramach finansowanego przez UE projektu MACRAME naukowcy postanowili zbadać napięcia będące skutkiem próby pogodzenia priorytetów biznesu oraz sektora kulturowego i kreatywnego. Zespół projektu chce ustalić, w jaki sposób pracownicy tych organizacji radzą sobie z napięciami w praktyce, przeprowadzając w tym celu analizę możliwości wykorzystania narzędzi z zakresu rachunkowości zarządczej i kontroli do rozwiązania tego problemu. Badania w ramach projektu zostały zrealizowane dzięki wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie”. „Zebraliśmy dane w oparciu o dokumenty oraz obserwacje i rozmowy przeprowadzone w trzech organizacjach: operze, firmie modowej i agencji reklamowej”, mówi Paola Trevisan, badaczka z projektu MACRAME. Wymienione organizacje działają w bardzo różnych branżach i wdrożyły różne modele i procesy biznesowe. Jednak wszystkie wykorzystują kreatywność, wyobraźnię i inspirację do projektowania i tworzenia swoich dóbr kulturowych i kreatywnych.
Hierarchia, rozdział i organizacja zasad
Zespół projektu MACRAME ustalił, że rozbieżności między kreatywnością i zarządzaniem nie są jednowymiarowe, jak wcześniej opisywano w literaturze. Naukowcy odkryli, że istnieją możliwości współistnienia różnych wartości, co często niesie ze sobą konieczność kompromisu między aspektami kreatywnymi i zarządczymi. To hierarchia priorytetów określa, która zasada jest ważniejsza od innych w zarządzaniu organizacją. „Przykładowo firma może zadecydować, że osiągnięcie zysku jest najważniejszym kryterium, a więc faworyzowane są zasady rynkowe. Dlatego też do analizy i przewidywania trendów rynkowych oraz zapewnienia skuteczności i produktywności są wykorzystywane narzędzia z zakresu rachunkowości zarządczej i kontroli, natomiast kreatywność i wartości twórcze są ważne, o ile wspierają produkcję wartości rynkowych”, wyjaśnia Trevisan. Zespół naukowców wykazał także, jak ważne jest rozdzielenie zasad. Organizacja może zadecydować, że kilka zasad jest równie ważnych i powinny one być uwzględniane oddzielnie. Przykładowo w organizacjach twórczych ogólnie przyjętą zasadą jest rozdzielenie działów artystycznych i kreatywnych od działów biznesowych, np. operacyjnego lub sprzedaży. Dzięki rozdziałowi strukturalnemu dla wszystkich jest jasne, kto co robi i za co jest odpowiedzialny; kto zajmuje się zadaniami kreatywnymi, a kto nie. Zespół projektu MACRAME ustalił również, że zbiór zasad stanowi podstawową koncepcję w zarządzaniu organizacją. Firma może zadecydować, że kilka zasad jest równie ważnych dla osiągnięcia wyższego wspólnego celu. W takim przypadku osoby pracujące w organizacji stwierdzają, że należy odłożyć na bok spory spowodowane przez hierarchię i zjednoczyć wartości. „Z naszych analiz wynika, że organizacje kulturalne i kreatywne wykorzystują wszystkie trzy mechanizmy. Dwa pierwsze dotyczą bardziej części strukturalnej organizacji, a trzeci mechanizm jest szczególnie ważny dla procesów projektowania i produkcji”, stwierdza Trevisan. „To właśnie różnorodność perspektyw, wartości i obaw, po ich owocnym połączeniu, prowadzi do odkryć i stworzenia czegoś nowego”.
Słowa kluczowe
MACRAME, zasady, zarządzanie, sektory kulturowe i kreatywne, rachunkowość zarządcza, praktyki biznesowe
