Naukowiec uhonorowany nagrodą w dziedzinie pogody i klimatu w przestrzeni kosmicznej za badania nad pogodą kosmiczną, finansowane ze środków UE
Prof. Horne został nim uhonorowany za wkład, jaki wniósł swą pracą naukową w tej dziedzinie. Ustanowiona w roku 2013 nagroda im. Kristiana Birkelanda jest przyznawana co roku naukowcom, którzy, w wyjątkowy sposób wykorzystując wiedzę teoretyczną w prowadzonych badaniach, osiągnęli w dziedzinie nauk atmosferycznych rezultaty, których stopień użyteczności wykracza poza zastosowanie czysto naukowe. Prof. Horne otrzymał nagrodę Birkelanda za rok 2020 w uznaniu za to, że wyniki jego pracy naukowej przyczyniły się do udoskonalenia procesu modelowania pogody kosmicznej i pomogły lepiej zrozumieć związane z nią zjawiska zachodzące na Słońcu i na Ziemi.
Wkład w badania nad pogodą i klimatem w przestrzeni kosmicznej
Piastujący obecnie stanowisko kierownika ds. pogody kosmicznej Brytyjskiej Służby Antarktycznej (BAS) prof. Horne kierował poprzednio dwoma finansowanymi przez UE projektami dotyczącymi pogody kosmicznej i satelitów: SPACECAST i SPACESTORM. Projekt SPACECAST miał na celu opracowanie systemu prognozowania pogody kosmicznej do ochrony satelitów przed oddziaływaniem silnie naładowanych cząstek, powstających w wyniku aktywności Słońca. Celem projektu SPACESTORM było z kolei stworzenie modeli przewidywania pogody kosmicznej, pozwalających uzyskać wiedzę na temat tego, w jaki sposób złagodzić wpływ zjawisk pogodowych w przestrzeni kosmicznej na satelity. W rezultacie dokonano aktualizacji oceny niebezpiecznego promieniowania, ujętej w rządowym raporcie dotyczącym zagrożeń cywilnych dla Zjednoczonego Królestwa (National Risk Register of Civil Emergencies), a członkowie zespołu projektu SPACESTORM wnieśli swój wkład w działania na rzecz europejskiej współpracy w zakresie standaryzacji danych pozyskanych w przestrzeni kosmicznej (ECSS). Jak czytamy w uzasadnieniu do przyznanego prof. Horne’owi Medalu Kristiana Birkenlanda, podanym w komunikacie prasowym na stronie Brytyjskiej Służby Antarktycznej: „Badania profesora Horne’a w znaczącym stopniu wpłynęły na obserwacje fal magnetohydrodynamicznych, ich oddziaływanie z różnymi rodzajami cząstek oraz przyczyniły się do sformułowania teorii tego zjawiska. Jest on światowym autorytetem badawczym w tej dziedzinie. Wykazał, że oddziaływanie fal z cząstkami odgrywa istotną rolę w procesie przyspieszania »zabójczych« elektronów, poruszających się z prędkością relatywistyczną w magnetosferze”. Poznawszy mechanizmy oddziaływania fal z cząstkami, prof. Horne rozszerzył zakres swoich badań na uszkodzenia satelitów w wyniku promieniowania wywołanego przez silnie naładowane cząstki, za co zyskał międzynarodowe uznanie. W trakcie swojej kariery prof. Horne opublikował ponad 200 prac badawczych, współpracował z wieloma instytucjami badawczymi, a także zasiadał w komitetach doradczych ds. misji kosmicznych Zjednoczonego Królestwa oraz w komisjach ds. finansowania projektów NASA. Jest członkiem Amerykańskiego Związku Geofizyków (AGU), Międzynarodowej Unii Nauk Radiowych (IURS), Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (RAS) oraz St. Edmund’s College Uniwersytetu Cambridge. Oprócz tego, że w ostatnim czasie został uhonorowany Medalem Birkelanda, otrzymał także nagrodę Lloyds Science of Risk Prize w roku 2014, a w roku 2020 nagrodę Appleton Prize przyznawaną przez IURS oraz tytuł doktora nauk ścisłych Uniwersytetu Cambridge. Projekt SPACECAST (Protecting space assets from high energy particles by developing European dynamic modelling and forecasting capabilities), który koordynował prof. Horne, był realizowany przez 3 lata i zakończył się w roku 2014. Projekt SPACESTORM (Modelling space weather events and mitigating their effects on satellites), o takim samym czasie trwania co SPACECAST, zakończył się w roku 2017. Więcej informacji: strona projektu SPACESTORM strona projektu SPACECAST
Słowa kluczowe
SPACESTORM, SPACECAST, Richard Horne, Medal Kristiana Birkelanda, pogoda kosmiczna, satelita
