Inicjatywa szkół otwartych umożliwia budowanie innowacyjnych społeczności sprzyjających integracji
W definicji podawanej przez UE, edukacja otwarta ma miejsce wtedy, gdy instytucje edukacyjne nawiązują współpracę z rodzinami i społecznościami lokalnymi w celu poprawy procesów nauczania i uczenia się. Ma to nie tylko namacalny wpływ na uczniów, ale także stawia edukację na ważnej dla społeczeństwa pozycji, sprawiając, że staje się integralną częścią rozwoju lokalnej społeczności. „Zarządy szkół powinny opracować plan tworzenia doświadczeń edukacyjnych, zapewniających odpowiednie narzędzia umożliwiające rozwój oraz wsparcie dla wszystkich uczniów. Nauczyciele powinni współpracować ze swoimi uczniami przy uczeniu się, nieustannym zdobywaniu nowej wiedzy i nowych umiejętności”, mówi Sofoklis Sotiriou, kierownik badań i rozwoju w prywatnej szkole Ellinogermaniki Agogi. Uczestnicy projektu OSOS uważają, że szkoły europejskie powinny być miejscami, w których rodzą się pomysły i powstają wynalazki. Przyspieszając innowacje, szkoły otwarte mogą mieć znacznie większe wpływy. OSOS opracowuje i koordynuje w całej UE działania zmierzające do przekształcenia szkół w ośrodki, w których za nauczanie przedmiotów ścisłych będą wspólnie odpowiadać zarządy, nauczyciele i uczniowie. Koncepcję edukacji otwartej promuje ponad 1 100 szkół z 12 państw członkowskich oraz wiele szkół spoza UE. „Wzrost kapitału naukowego w swojej społeczności i rozwój odpowiedzialnego obywatelstwa niosą ze sobą korzyści dla wszystkich”, wyjaśnia Sotiriou, koordynator projektu OSOS.
Od szkoły do innowacyjnego ekosystemu
Prowadzenie zajęć w duchu tej idei oznacza, że uczniowie mogą, poza korzystaniem z tradycyjnych materiałów edukacyjnych, zdobyć bardziej bezpośrednie i namacalne doświadczenia. „W ten sposób uczniowie rozwijają najważniejsze umiejętności i komunikację międzykulturową oraz zdobywają własne doświadczenia podczas nauki”, zauważa Sotiriou. Działania OSOS stymulują prowadzenie prawdziwych prac naukowych dzięki nauczaniu o nanotechnologii w różnych sektorach, rolnictwie ekologicznym i zdrowej żywności, prowadzeniu projektów we współpracy z europejskim przemysłem lotniczym i kosmicznym oraz analizie danych zebranych przez duże ośrodki badawcze, takie jak CERN. Podczas tysięcy projektów, które zostały do tej pory przeprowadzone, starano się znaleźć rozwiązania dotyczące lokalnych potrzeb, wyzwań i problemów. Uczniowie stworzyli systemy wczesnego ostrzegania o trzęsieniach ziemi na terenach południowo-wschodniej Europy, które są podatne na aktywność sejsmiczną. Inni opracowali drony monitorujące pogodę oraz wilgotności gleby, aby móc dostarczać miejscowym rolnikom informacji umożliwiających dobre zaplanowanie wykorzystania zasobów wodnych, a także przeprowadzili kontrolę jakości w lokalnym zakładzie przetwarzającym oliwki. Jak mówi koordynator projektu, koncepcja znajduje zastosowanie również w mniej przyziemnych rozwiązaniach: „[Uczniowie] zaprojektowali nawet eksperymenty związane z rozwojem zrównoważonych kolonii pozaziemskich, zapoczątkowanych przez misję Blue Origin”. Uczestnicy projektów OSOS zgłębiali tajniki łańcuchów żywnościowych miast i pracowali nad sposobami na zapewnienie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich poprzez zmniejszenie emisji dwutlenku węgla i zrównoważone rozwiązania kwestii związanych z przyrodą. Uczestnicy innych projektów opracowali innowacyjne systemy wytwarzania energii w oparciu o energię wiatru i fal morskich.
Plany na przyszłość
Wkład UE umożliwił zbudowanie w ramach projektu OSOS unikalnego zespołu złożonego z ekspertów w dziedzinach edukacji naukowej, innowacji i organizacji szkół. Celem projektu OSOS jest przekształcenie się w pionierski szkolny ekosystem mentorski, edukacyjną akademię innowacji, która ułatwi wprowadzenie zrównoważonych zmian poprzez nagradzanie innowacji w szkołach europejskich. „Jeśli chcemy samowystarczalnej, innowacyjnej i otwartej kultury w szkołach, powinniśmy dać ludziom obeznanym z obecnie stosowanymi metodami możliwość jej tworzenia, unikając wybiegania w interesujące, ale niepraktyczne pola do eksperymentów”, wyjaśnia Sotiriou.
Słowa kluczowe
OSOS, szkoły, projekt, nauka, społeczeństwo, szkolnictwo otwarte, obywatelstwo, korzyści