Wspieranie stosunków międzynarodowych poprzez muzea
Czyż jest lepszy sposób na rozwijanie stosunków międzynarodowych niż poprzez muzea? Z takiego właśnie założenia wyszli twórcy finansowanego ze środków UE projektu EU-LAC-MUSEUMS (Museums and Community: Concepts, Experiences, and Sustainability in Europe, Latin America and the Caribbean), którzy wykorzystali muzealnictwo wspólnotowe jako środek do promowania współpracy między Unią Europejską a Wspólnotą Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów (CELAC). „Muzea, jak żadna inna instytucja, mają obowiązek mówić o łączących mieszkańców państw Europy, Ameryki Łacińskiej i Karaibów więzach historycznych, kulturowych, politycznych i ekonomicznych”, mówi Karen Brown, badaczka z Uniwersytetu St Andrews, partnera projektu odpowiedzialnego za jego koordynowanie. „W projekcie wykorzystano ogromne możliwości muzeów w docieraniu do najbardziej zróżnicowanych wspólnot – tych zamieszkujących miasta, jak i odległe tereny wiejskie – i oferowaniu neutralnej przestrzeni sprzyjającej budowie spójności społecznej i zgody”. W skład zespołu EU-LAC-MUSEUMS wchodzą wybitni naukowcy, muzealnicy i ustawodawcy wybrani przez Międzynarodową Radę Muzeów (ICOM). Należą do nich: Papieski Uniwersytet Katolicki w Peru, Narodowe Muzeum Kostaryki, Uniwersytet Austral w Chile, Uniwersytet Indii Zachodnich, Uniwersytet w Walencji w Hiszpanii oraz Narodowe Muzeum Archeologiczne w Lizbonie w Portugalii.
Muzea jako katalizatory zmiany
Twórcy projektu, którym zależało na wykorzystaniu muzeów jako środków do wzmacniania więzi między UE a CELAC, rozpoczęli prace od zbadania koncepcji i doświadczeń związanych ze zrównoważonym rozwojem w muzeach i wspólnotach z obu tych regionów. W ramach tego badania odbyło się 135 warsztatów z udziałem lokalnych społeczności ze wszystkich państw partnerskich. Niemal 28 000 uczestników warsztatów podzieliło się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat muzeów jako katalizatorów zrównoważonego rozwoju, społecznej integracji i umacniania wspólnot. „Nasze badanie stało się punktem wyjścia do opracowania nowych propozycji dotyczących przedefiniowania idei muzeów wspólnotowych w sposób, który podkreśli ich rolę społeczną i potencjał w zakresie lokalnego rozwoju”, przekonuje Brown. Propozycje zgłoszone w ramach projektu i włączone do nowych uchwał ICOM pomogą w wyznaczaniu przyszłych działań i misji tej organizacji. „Ta uchwała stanowi swego rodzaju cezurę dla ICOM i jej stosunku do wartości, jaką dla społeczeństwa stanowią muzea wspólnotowe”, mówią przewodniczący organizacji regionalnych ICOM Europe i ICOM Latin America and Caribbean Countries we wspólnym oświadczeniu.
Istotne działanie
Oprócz kładzenia nacisku na strategię, twórcy projektu EU-LAC-MUSEUMS podjęli również konkretne działania. Dzięki osobistemu, społecznemu, medialnemu i cyfrowemu zaangażowaniu udało im się dotrzeć do ponad miliona odbiorców w 154 krajach. Z myślą o zwiększaniu zasięgu powstało innowacyjne muzeum wirtualne, które niedawno wsparło serię warsztatów 3D zorganizowanych w 20 muzeach w dziewięciu różnych krajach. „Warsztaty te pomogły muzealnikom w lepszym wykorzystaniu potencjału technologii cyfrowych”, przekonuje Brown. Innym ważnym wydarzeniem była wymiana młodzieży z obu regionów, zorganizowana przez uczestników projektu z Kostaryki, Portugalii i Szkocji. Wymiana kulturalna obejmowała comiesięczne warsztaty, podczas których młodzi ludzie mieli okazję do kontaktu ze swoim dziedzictwem, a także wymianę fizyczną, w ramach której 24 młodych ludzi mogło mieszkać i uczyć się w jednym z krajów biorących udział w projekcie. „Wymiana jest kolejnym fantastycznym przykładem tego, jak projekt przyczynił się do przekucia wiedzy z zakresu rozwoju wspólnoty muzealnej w namacalne działania na rzecz dalszego zacieśniania stosunków między UE a państwami Ameryki Łacińskiej”, dodaje Brown. Twórcy projektu pracują obecnie nad zwiększeniem jego zasięgu na wszystkich potencjalnych użytkowników, muzealników i decydentów. „Chcielibyśmy, aby inne kraje czerpały korzyści z naszej pracy, dlatego zwiększamy zasięg naszych wystaw objazdowych i wspólnej bazy danych”, podsumowuje Brown.
Słowa kluczowe
EU-LAC-MUSEUMS, stosunki międzynarodowe, Ameryka Łacińska, Karaiby, muzea, zrównoważoność, Wspólnota Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów, CELAC, Międzynarodowa Rada Muzeów, ICOM
