Zrównoważona technologia remediacji dla odkażania gleby
W wyniku działalności człowieka do środowiska uwalniane są duże ilości toksycznych metali. Dla przykładu w glebach z terenów miejskich przez lata gromadzi się ołów pochodzący z emisji z pojazdów w ruchu drogowym. Co niepokojące, bioakumulacja tych niepodlegających degradacji metali ciężkich jest poważnym zagrożeniem dla łańcucha żywnościowego, zwłaszcza dla dzieci. W ramach finansowanego przez UE projektu ReSoil, prowadzonego przez firmę ENVIT, powstał zakład demonstracyjny wykorzystujący technologię remediacji gleby pozwalającą na usuwanie toksycznych metali z zanieczyszczonych gleb w tempie 6 ton dziennie. Zakład demonstracyjny, w którym stosowany jest prototyp rozwiązania do remediacji, powstał dzięki dofinansowaniu z unijnego programu LIFE. Zbudowano go na zanieczyszczonym obszarze w Słowenii, obok niego wydzielając teren pod uprawę warzyw potwierdzających skuteczność technologii.
Zrównoważona remediacja
Mimo że w wielu krajach priorytetem stało się oczyszczanie i rekultywacja skażonych gruntów, nadal brakuje zrównoważonych technologii remediacji dla gleb silnie zanieczyszczonych ołowiem. W ponad 80 % przypadków stosuje się metodę polegającą na wydobyciu i składowaniu gleby, mimo że wiąże się ona ze znacznymi kosztami gospodarczymi i szkodami dla środowiska. Remediacja gleby z wykorzystaniem technologii ReSoil jest przeprowadzana jako innowacyjny i opatentowany proces wsadowy. Skażona gleba jest najpierw wydobywana, a następnie przewożona do zakładu remediacji, gdzie jest myta roztworem EDTA. Wszystkie roztwory stosowane w procesie remediacji są odzyskiwane i ponownie wykorzystywane do oczyszczania kolejnych partii. Technologia opiera się także na tanich i powszechnie dostępnych materiałach, które również poddawane są recyklingowi. Ilość wytwarzanych odpadów suchych wynosi zaledwie 1 % masy oczyszczonej gleby. Po zakończeniu procesu glebę transportuje się do miejsca jej wydobycia, gdzie można ją wykorzystać do produkcji żywności. Zespół projektu mierzył stężenie metalu w każdej partii gleby przed jej remediacją i po zakończeniu tego procesu. Analizował także warzywa i porównywał stężenia metali w różnych roślinach uprawianych zarówno na zanieczyszczonej, jak i oczyszczonej glebie. Dzięki tym badaniom zespół odkrył, że rośliny uprawiane na oczyszczonej glebie miały od 5 do 14 razy niższą zawartość ołowiu i od 4 do 8 razy mniejszą zawartość kadmu, spełniając wymogi dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń w UE. Z kolei stężenie ołowiu i kadmu w roślinach uprawianych na skażonej glebie trzykrotnie przekroczyło dopuszczalny poziom w przypadku pierwszego metalu i pięciokrotne w przypadku drugiego. „Testowanie technologii ReSoil na wielu silnie zanieczyszczonych glebach potwierdziło jej przydatność do remediacji różnych rodzajów gleby”, mówi Neža Finžgar, koordynatorka projektu. „Co najważniejsze, wykazaliśmy również, że uprawa warzyw na oczyszczonych glebach jest bezpieczna, co potwierdziły badania laboratoryjne”.
Zdrowa gleba dla przyszłych pokoleń
Realizacja projektu ReSoil wpisuje się w szeroko zakrojone inicjatywy UE, takie jak strategia dotycząca zielonej infrastruktury oraz 7. program działań w zakresie środowiska (7. EAP), zwłaszcza w odniesieniu do jego celu, jakim jest „wspieranie zrównoważonego charakteru miast Unii”, w którym kluczowym elementem jest rekultywacja gleb. Przyczynia się także do realizacji ściśle powiązanych priorytetów takich działań jak strategia tematyczna w dziedzinie ochrony gleby, która wyznacza wspólne ramy prawne dla ochrony gleb dla przyszłych pokoleń. Faza rozwoju technologii ReSoil już się zakończyła, zatem firma ENVIT będzie nadal prowadzić działania demonstracyjne i komercjalizacyjne, obejmujące budowę mobilnej instalacji demonstracyjnej oraz opracowanie planów budowy zakładu remediacji na skalę przemysłową o wydajności oczyszczania 100 ton gleby dziennie. Ponadto spółka jest częścią konsorcjum wybranego w postępowaniu przetargowym jako jeden z sześciu wykonawców fazy 1 projektu POSIDON. „Następnym krokiem jest rozszerzenie zastosowania technologii ReSoil na różne rodzaje podłoża, których zawartość metali utrudnia ich obróbkę lub utylizację”, mówi Finžgar. „Ale oprócz tego będziemy prowadzić działania mające na celu zwiększenie powszechnej akceptacji technologii, zarówno przez społeczeństwo, jak i przez władze”.
Słowa kluczowe
ReSoil, toksyczny, metale ciężkie, gleba, żywność, skażony, oczyszczony, warzywo, rośliny, zanieczyszczenie, odpady
