Dlaczego zróżnicowanie płci w pracach badawczych ma znaczenie
Mimo olbrzymich postępów kobiety-naukowcy, próbujące wspinać po szczeblach kariery nadal napotykają wiele przeszkód. Podnoszenie świadomości tych problemów w łonie społeczności naukowej to jedno z działań potrzebnych do ich rozwiązania, aby europejska nauka mogła przyciągać najwybitniejsze umysły. Zespół dofinansowanych ze środków unijnych naukowców podjął wyzwanie, inicjując dialog na wysokim szczeblu na temat sposobu, w jaki płeć wpływa na doskonałość naukową. Prace prowadzono w ramach projektu GENSET (Increasing capacity for implementing gender action plans in science), który stworzył forum skupiające liderów nauki, specjalistów ds. problematyki płci, decydentów i przedstawicieli instytucji naukowych. Forum umożliwiało im debatowanie nad pięcioma priorytetowymi obszarami, które ich zdaniem przeszkadzają kobietom w osiągnięciu statusu pełnoprawnych członków społeczności naukowej - budowanie wiedzy naukowej, procesy badawcze, rekrutacja i retencja, ocena umiejętności i ich uznanie oraz system wartości doskonałości naukowej. Zespół GENSET opracował szereg działań budujących potencjał, zachęcając liderów nauki i specjalistów ds. problematyki płci do przedyskutowania i ustalenia strategii potrzebnych do wdrożenia planów działania ukierunkowanych na aspekt płci w aktualnych ramach instytucjonalnych. Pośród działań znalazły się interaktywne warsztaty poświęcone takim tematom jak rozwijanie doskonałości naukowej poprzez równość płci oraz seminaria konsensusowe, w czasie których 14 europejskich liderów nauki - między innymi rektorzy uczelni, dyrektorzy instytutów i szanowani profesorowie - podzieliło się swoją wiedzą i doświadczeniami. Pozwoliło to zidentyfikować cztery obszary wymagające uwagi: - budowanie wiedzy naukowej (podjęcie problemu analizy pod kątem płci w badaniach naukowych); - zarządzanie, organizowanie i promowanie kapitału ludzkiego; - praktyki i procesy instytucjonalne, w tym ocena i rekrutacja; - kontrola i zgodność z procesami oraz praktykami powiązanymi z problematyką płci. Na podstawie konsultacji zespół projektowy sporządził listę 13 zaleceń. Dotyczą one konkretnych zmian w procesach i metodach badawczych oraz wzywają liderów, aby najpierw zaakceptować potrzebę włączenia metod analizy pod kątem płci do badań podstawowych i stosowanych. Osoby sprawujące funkcje kierownicze muszą zatem zadbać o zróżnicowanie zespołów badawczych pod względem płci. Aby tak się stało, zasadnicze znaczenie mają przejrzyste praktyki zatrudniania. Procedury oceny również wymagają przeglądu, aby nacisk był kładziony na jakość, a nie ilość publikacji i wyników badań kandydata. Zachęcenie większej liczby kobiet do ubiegania się o stanowiska naukowe wymaga przede wszystkim konkretnych strategii. W ramach projektu zorganizowany został pierwszy szczyt europejski nt. problematyki płci w celu omówienia tejże w kontekście nauki. Poświęcony był omówieniu możliwości wspomagania i rozwijania doskonałości oraz efektywności we wszystkich pracach badawczo-innowacyjnych poprzez inkluzję płci. Wydarzenie stworzyło interesariuszom z sektora nauki, przemysłu i polityki możliwość eksplorowania, jak inicjatywy z zakresu problematyki płci mogą pobudzać innowacyjność i rozwijać doskonałość naukową. Projekt GENSET, koordynowany przez brytyjską grupę non profit Portia, utworzoną w 1997 r. przez grupę kobiet-naukowców z Imperial College, Zjednoczone Królestwo, otrzymał ponad 1 mln EUR dofinansowania ze środków unijnych. Po zakończeniu projektu w 2012 r., grupa Portia kontynuuje prace nad GENSET w ramach niezależnego programu.Więcej informacji: GENSET http://www.genderinscience.org/ Portia http://www.portiaweb.org.uk/
Kraje
Zjednoczone Królestwo