Badania pokazują, że pasożyty adaptują się do układu immunologicznego gospodarza
Wyniki nowych badań dofinansowanych ze środków unijnych pokazują, że pasożyty wywołujące takie choroby jak słoniowacizna czy ślepota rzeczna rozwijają się i rozmnażają szybciej i w większej liczbie w zetknięciu z gospodarzem o silnym układzie immunologicznym. W artykule opublikowanym w czasopiśmie PLoS Biology naukowcy z Francji, USA i Wlk. Brytanii zauważają, że odkrycia mogą mieć znaczenie dla opracowania szczepionek przeciwko tym wyniszczającym chorobom. Źródłem unijnego wsparcia prac był grant Marie Curie oraz projekty VARBO (Szczepienia przeciwko ślepocie rzecznej) i SCOOTT (Zrównoważona kontrola onchocerkozy dziś i jutro), które zostały dofinansowane z budżetu współpracy międzynarodowej odpowiednio Piątego i Szóstego Programu Ramowego (5PR i 6PR). Niektóre gatunki potrafią przystosowywać swoje strategie rozwoju i rozmnażania się do środowiska. Na przykład dafnia, pchła wodna, dostosowuje swój wiek i rozmiar osiągania dojrzałości w reakcji na obecność ryb drapieżnych. Od pewnego czasu naukowcy podejrzewali, że malutkie nitkowce wywołujące choroby, które przekreślają życie milionów osób na świecie, mogą stosować podobną strategię. Aby to sprawdzić, badacze zmieniali na różne sposoby układ immunologiczny myszy, a następnie zarażali je nitkowcami. Ich doświadczenia pokazały, że pasożyty są rzeczywiście zdolne do dostosowywania swoich strategii rozwojowych i reprodukcyjnych do obecności komórek układu immunologicznego zwanych eozynofilami, które atakują inwazyjne pasożyty. Kiedy reakcja odpornościowa gospodarza jest silna, co oznacza prawdopodobieństwo wysokiego wskaźnika umieralności intruzów, pasożyty wydają wówczas potomstwo wcześniej i w większej liczbie. Co więcej pasożyt określa, którą strategię zastosować w ciągu kilku godzin po zakażeniu. Odkrycia mają znaczenie dla opracowania szczepionek przeciwko tym chorobom. Obecnie większość szczepionek ma na celu wzmacnianie układu immunologicznego, aby pomóc mu zwalczyć pasożyty. "Większość szczepionek naśladuje naturalną odporność ludzi, ale wyniki naszych badań sugerują, że to podejście może przynosić efekt przeciwny do zamierzonego w przypadku niektórych chorób pasożytniczych" - wyjaśnia dr Simon Babayan z Uniwersytetu Edynburskiego w Wlk. Brytanii, naczelny autor artykułu. "Mamy nadzieję, że to ostatnie odkrycie pomoże w procesie opracowywania przyszłych szczepionek przeciwko tym zakażeniom. Testy kliniczne umożliwiają analizę wpływu potencjalnych szczepionek na zdrowie gospodarza, a my sugerujemy, aby koncentrowały się one również na swoim oddziaływaniu na historię życia pasożyta." Według naukowców potrzebne są dalsze prace dla pełnego zrozumienia mechanizmów zaangażowanych w zdolność pasożytów do dostosowywania strategii reprodukcyjnej do wytrzymałości układu immunologicznego gospodarza. Tymczasem odkrycia stanowią istotny wkład w międzynarodowy projekt, w ramach którego ma zostać opracowana szczepionka przeciwko wspomnianym chorobom. Nitkowce zakażają około 200 milionów ludzi na świecie, prowadząc do wyniszczających chorób, takich jak filarioza limfatyczna czy ślepota rzeczna. Malutkie robaki są przenoszone przez muchy i komary. W przypadku filariozy limfatycznej pasożyty zagnieżdżają się w układzie limfatycznym, gdzie powodują nieprzyjemne obrzęki, utrudniając zakażonym osobom aktywność zawodową i społeczną. Według Światowego Stowarzyszenia na rzecz Wyeliminowania Filariozy Limfatycznej (Global Alliance to Eliminate Lymphatic Filariasis) ponad 120 milionów osób na świecie jest zakażonych pasożytem, a 40 milionów z nich jest niesprawnych lub oszpeconych przez chorobę. Ślepota rzeczna (onchocerkoza) jest wywoływana przez pasożyt o nazwie filaria, który rozprzestrzenia się w skórze i oczach zakażonych osób. Kiedy pasożyt umiera powoduje uszkodzenia oczu oraz okropne swędzenie. W ostatecznym rozrachunku uszkodzenia mogą doprowadzić do ślepoty, a problemy skórne mogą oszpecić chorego.
Kraje
Francja, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone