Skąd lampart bierze swoje cętki... czy Kipling miał rację?
W "Takich sobie bajeczkach" Rudyard Kipling wyjaśnia, że lampart zawdzięcza swoje charakterystyczne cętki w rozetę przeniesieniu się do wielkiego lasu, pełnego drzew i krzewów, a także pręgowanych, plamiastych i nieregularnie cętkowanych cieni. Teraz wyniki nowych badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Bristolskim w Wlk. Brytanii pokazują, że Kipling nie był daleki od prawdy - gatunki kotów, które mieszkają w lasach, spędzają dużo czasu na drzewach i polują w nocy, zwykle posiadają wzorzystą sierść, podczas gdy gatunki zamieszkujące bardziej otwarte środowiska częściej miewają raczej jednobarwne futro. Odkrycia opublikowane w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B sugerują, że sierść kotów służy przede wszystkim do kamuflażu. Badania dostarczają również wyjaśnienia, dlaczego czarne lamparty są dosyć powszechnym zjawiskiem, a czarne gepardy czymś niespotykanym. Koty mają wyjątkowo zróżnicowane ubarwienie. Niektóre, tak jak lwy, są niemal jednobarwne, podczas gdy inne mają futro pokryte cętkami, rozetami i pręgami o zróżnicowanym stopniu złożoności i nieregularności. Podejmując próbę określenia sił sprawczych tej różnorodności, naukowcy przeprowadzili skrupulatną klasyfikację ubarwienia 35 gatunków kotów z całego świata i powiązali je z modelem matematycznym powstawania wzoru. Wyniki badań pokazują, że koty z jednobarwnym futrem zwykle występują w otwartych środowiskach, które są jednorodne pod względem koloru, faktury i natężenia światła. Dla porównania koty z wzorzystym futrem zamieszkują raczej tereny leśne, gdzie drzewa rzucają kiplingowskie pręgowane, plamiaste i nieregularnie cętkowane cienie. Najbardziej nieregularne wzory pojawiają się na futrach kotów, które polują nocą, żyją w lasach tropikalnych i spędzają większość czasu na drzewach. "Istnieje również prawdopodobieństwo, że konkretny wzór na ogół ewoluuje, aby przypominać rozmiar, kształt i zmienność elementów tła" - przypuszczają naukowcy. Zauważają również, że te odkrycia wspierają tezę, iż ubarwienie kotów pełni funkcję skutecznego kamuflażu. Każdy kto ma kociego pupila wie, że koty polują podkradając się bardzo blisko do ofiary zanim się na nią rzucą. Zatem dobry kamuflaż ma decydujące znaczenie dla powodzenia takiej strategii. Ponadto może chronić mniejsze gatunki kotów przed drapieżnikami. Jeden z interesujących wniosków z badań dotyczy tygrysów, jedynego gatunku objętego badaniami, który ma pionowe pręgi. Ten niezwykły wzór nie wiąże się z siedliskiem na trawiastych obszarach, bowiem jak podkreślają naukowcy, tygrysy nie są "silnie związane" z tym środowiskiem. Niemniej ich kamuflaż jest wyjątkowo skuteczny, co skłania naukowców do zastanawiania się, dlaczego pionowe pręgi nie są bardziej rozpowszechnione wśród kotów i innych ssaków. Badania rzucają również światło na powód, dla którego niektóre gatunki kotów (takie jak lampart) często są czarne, podczas gdy inne (takie jak gepardy) nie. W odróżnieniu od gepardów, lamparty zamieszkują szerokie spektrum siedlisk i wykazują zróżnicowane wzorce behawioralne - wyjaśniają naukowcy. To zróżnicowanie oznacza, że poszczególne osobniki mogą wykorzystywać różne nisze ekologiczne, co umożliwia pojawienie się w populacji niezwykłego ubarwienia lub wzoru. Są jednak pewne wyjątki od tych trendów. Gepardy zamieszkują otwarte obszary trawiaste a mają cętki. Z kolei koty kuse żyją w bardziej zamkniętych środowiskach a są jednobarwne. Zdaniem naukowców te anomalie wymagają dalszych badań.
Kraje
Zjednoczone Królestwo