Badanie podkreśla wpływ stosowania narzędzi na dietę wron
Najnowsze badania pokazują, że pożywne larwy, do których dostęp można uzyskać wyłącznie za pomocą narzędzi, stanowią istotny element diety wron. Od pewnego czasu znane są zwyczaje kruków w zakresie wykorzystania narzędzi. Badanie opublikowane ostatnio w czasopiśmie Science wskazuje na nowe fakty dotyczące stosowania narzędzi przez te fascynujące ptaki w wyniku presji związanej z selekcją. Uważa się, że wrony oraz pokrewne im gatunki, takie jak kruki i sójki, to najbardziej inteligentne ptaki. Wrony brodate (Corvus moneduloides) żyją na odległej tropikalnej wyspie o nazwie Nowa Kaledonia na południowym Pacyfiku. W codziennym życiu ptaki te są bardzo innowacyjne - wytwarzają i stosują szeroki zakres narzędzi. W trakcie badań ptaków hodowlanych odkryto także ich wyjątkowe umiejętności w zakresie rozwiązywania problemów. W ramach omawianego badania skoncentrowano się na zwyczaju ptaków żyjących w naturalnych warunkach polegającym na przechwytywaniu larw chrząszczy z rodziny kózkowatych, żyjących w gnijących pniach tunga molukańskiego. Te zaokrąglone małe robaki żyją w leśnych norach poza zasięgiem dziobów dociekliwych ptaków. Aby uzyskać dostęp do smakołyków, wrony wkładają do nory niewielką gałąź lub blaszkę liścia, a następnie delikatnie szturchają larwę. Wywołuje to jej reakcję obronną, w wyniku której larwa zaciska swoje silne szczęki na zakończeniu narzędzia. Po schwytaniu ofiary wrony wyciągają ją z nory. Podobną metodę wykorzystują szympansy do przechwytywania termitów. Badania wykazały, że zadanie to wymaga wysokich umiejętności. Młode wrony bardzo szybko rozpoczynają próby wykorzystywania narzędzi i uczą się niektórych umiejętności od rodziców. Mimo to przechwytywanie larw rzadko kończy się pomyślnie przed upłynięciem jednego lub nawet dwóch lat od uzyskania przez wrony upierzenia. Ponadto nawet w przypadku starszych ptaków, biegłych w stosowaniu narzędzi, przechwytywanie larw jest procesem czasochłonnym. Dlaczego więc ptaki stosują tę metodę? Badanie wykazało, że larwy chrząszczy z rodziny kózkowatych obfitują w tłuszcz i zaspokajają znaczną część zapotrzebowania energetycznego ptaków. Do zaspokojenia dziennego zapotrzebowania energetycznego wrony wystarcza zaledwie kilka larw. "Uzyskane wyniki pokazują, że zastosowanie narzędzi umożliwia wronom brodatym dostęp do bardzo korzystnego źródła pożywienia, do którego ptakom trudno dotrzeć, jeśli korzystają jedynie z dzioba" - wyjaśnił dr Christian Rutz z Uniwersytetu w Oksfordzie. "Wydaje się, że na wykształcenie i ciągłe wykorzystywanie przez wrony tak zaawansowanych narzędzi musiały wpłynąć niezwykłe możliwości pozyskiwania pożywienia na odległej tropikalnej Nowej Kaledonii. Prawdopodobnie nie bez znaczenia były także inne czynniki, obecnie jednak posiadamy przynajmniej szerszą wiedzę na temat znaczenia tego niezwykłego zachowania dla diety". Drugim istotnym elementem diety wron są owoce tunga molukańskiego, które ptaki rozłupują poprzez upuszczanie ich na twardą powierzchnię. Tung molukański prawdopodobnie został sprowadzony na wyspę przez człowieka. Badacze przypuszczają, że "w świetle najnowszych odkryć antropogeniczne wprowadzenie tego gatunku drzew do środowiska Nowej Kaledonii mogło się przyczynić do powstania nowych możliwości pozyskiwania pożywienia (żyjących w ukryciu larw, które stanowią obfite źródło tłuszczu). To przypuszczalnie dzięki tym możliwościom - w połączeniu z innymi czynnikami - wrony nowokaledońskie szybko wykształciły umiejętność stosowania narzędzi". Dzikie wrony brodate żyją w zwartych lasach, dlatego bezpośrednia obserwacja ich sposobu odżywiania jest prawie niemożliwa. Naukowcy przyjęli więc inne podejście, oparte na starym porzekadle: "Jesteś tym, co jesz". Poszczególne typy pożywienia pozostawiają bowiem różne ślady chemiczne w organizmie. Dieta larw chrząszczy z rodziny kózkowatych jest charakterystyczna, co oznacza możliwość wykrycia ewidentnych śladów w tkankach spożywających je zwierząt. Zespół schwytał dzikie osobniki i przeprowadził analizę krwi i piór w poszukiwaniu znaczników głównego składnika diety ptaków. "Porównanie stabilnych profili izotopowych tkanek wron z profilami domniemanych źródeł pożywienia pozwoliło na oszacowanie udziału larw w diecie wron. Dzięki temu uzyskaliśmy dane o stosowaniu narzędzi przez poszczególne osobniki" - powiedział dr Rutz. W przyszłości zespół ma zamiar zgromadzić informacje na temat zdolności potomstwa osobników najlepiej posługujących się narzędziami i zdobywających większą liczbę larw oraz długookresowego wpływu diety bogatej w larwy na zdolność poszczególnych osobników do reprodukcji i przeżycia. Dr Rutz podsumował: "Możliwość oceny umiejętności wykorzystania narzędzi na podstawie niewielkiej próbki tkanki stwarza nowe, ekscytujące możliwości. Być może podejście to uda się zastosować także w przypadku innych zwierząt posługujących się narzędziami, na przykład szympansów".
Kraje
Nowa Kaledonia, Zjednoczone Królestwo