Poznajcie Inuka, starożytnego Eskimosa z Grenlandii
Międzynarodowemu zespołowi pod kierunkiem Uniwersytetu Kopenhaskiego udało się odkodować genom człowieka, który żył około 4.000 lat temu na zachodnim wybrzeżu Grenlandii. Wyniki badań opublikowane w czasopiśmie Nature stanowią dorobek finansowanego ze środków unijnych projektu ECOGENE (Uwalnianie potencjału regionu konwergencji Unii Europejskiej w genetyce), dofinansowanego na kwotę 1,09 mln EUR z programu Regionalnego Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE. Duński biolog ewolucyjny, Eske Willerslev z Centrum GeoGenetyki Duńskiego Muzeum Historii Naturalnej i Wydziału Biologii Uniwersytetu Kopenhaskiego wraz z doktorantem Mortenem Rasmussenem kierował zespołem 52 naukowców, którzy przeprowadzili analizę DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego) włosa starożytnego człowieka, odnalezionego w zmarzlinie na Grenlandii. Na początku naukowcy sądzili, że ze względu na jej grubość kępka włosów przekazana do analizy należała do niedźwiedzia. Odkryli jednak, że należała do paleo-eskimosa, którego nazwali "Inuk", co po grenlandzku znaczy "człowiek". Uznano, że Inuk wywodzi się z kultury Saqqaq, która rozwijała się w zachodniej i południowo-wschodniej Grenlandii w okresie 2.500-800 p.n.e. i była pierwszą, jaka zadomowiła się w Arktyce. Szczegółowa rekonstrukcja tego starożytnego genomu człowieka wpisuje się na listę ośmiu całych genomów żyjących ludzi, które jak dotąd zostały odkodowane. Zatem jak wyglądał Inuk? Naukowcy twierdzą, że prawdopodobnie miał brązowe oczy, ciemne, grube włosy (chociaż miał niestety skłonności do łysienia) i grupę krwi A Rh+. Inuk miał ciemną skórę i żywił się mięsem foczym, które żuł kwadratowymi zębami przednimi w kształcie łopatek. Był również genetycznie przystosowany do niskich temperatur. Naukowcy twierdzą, że mimo zamieszkiwania na Grenlandii Inuk jest tak naprawdę bliżej spokrewniony z plemionami z terenów dzisiejszej Syberii aniżeli z Inuitami (tj. "Ludźmi"), którzy obecnie zamieszkują Grenlandię. Odkrycia pomagają również w rozwikłać zagadkę, w jaki sposób około 5.400 lat temu przodkowie Inuka, znani jako Czukczowie, przenieśli się ponad 2.000 kilometrów z północnego-wschodu Syberii do Grenlandii. Jak twierdzą naukowcy, ta fala migracji była niezależna od migracji przodków rdzennych Amerykanów i Eskimosów. Profesor Willerslev wraz z zespołem trafił na pierwsze strony gazet w 2009 r. po zrekonstruowaniu całego genomu mitochondrialnego mamuta wełnistego i starożytnego człowieka. Duński naukowiec natknął się na kępkę włosów po wielu nieudanych próbach odnalezienia szczątków pierwszego człowieka na Grenlandii. "Kiedy rozmawiałem z Dyrektorem Duńskiego Muzeum Historii Naturalnej, dr Mortenem Meldgaardem, nawiązaliśmy do tematu pierwszych ludzi w Arktyce" - wyjaśnia profesor Willerslev. "[Dr] Meldgaard, który brał udział w kilku wykopaliskach na Grenlandii, powiedział mi o dużej kępce włosów, która została znaleziona w latach 80. XX w. czasie prac wykopaliskowych w północno-zachodniej Grenlandii i jest teraz przechowywana w Muzeum Narodowym w Danii." Kiedy tylko profesor Willerslev otrzymał zielone światło od Grenlandzkiego Muzeum Narodowego i Archiwów rozpoczął wraz z kolegami analizę DNA włosów. Dzięki zastosowaniu wielu technik zespół odkrył, że tak naprawdę ma w swoich rękach włosy mężczyzny. "Przez wiele miesięcy nie mieliśmy pewności, czy nasze wysiłki przyniosą owoce" - dodaje. "Jednakże dzięki ciężkiej pracy dużego, międzynarodowego zespołu, udało nam się ostatecznie przeprowadzić sekwencjonowanie pierwszego, całego genomu wymarłego człowieka." "Nasze odkrycia mogą być niezwykle pomocne dla archeologów i innych badaczy, którzy dążą do poznania losu ludzi z wymarłych kultur." Swój wkład w przełomowe badania wnieśli naukowcy z Australii, Chin, Danii, Estonii, Francji, Grenlandii, Litwy, Rosji, USA i Wlk. Brytanii.
Kraje
Australia, Chiny, Dania, Estonia, Francja, Łotwa, Rosja, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone