Zmiany klimatu powiązane z masowym wymieraniem gatunków w minionych epokach
Masowe wymieranie gatunków miało miejsce 200 milionów lat temu i mogło być spowodowane zmianami klimatu - sugerują wyniki nowych badań. Odkrycia rzucają nowe światło na tempo masowego wymierania i sugerują, że stosunkowo niewielkie zmiany w poziomie atmosferycznego dwutlenku węgla mogą wystarczyć do wywołania takiego zdarzenia. Wyniki badań finansowanych częściowo z grantów mobilności naukowej Marie Curie Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE, opublikowano w ostatnim wydaniu magazynu Science. Wymieranie triasowo-jurajskie stanowi jeden z pięciu kamieni milowych masowego wymierania gatunków w historii Ziemi. W owym czasie wymarło wiele gatunków morskich i pojawiły się pierwsze dinozaury. Naukowcy sądzili wcześniej, że fale masowego wymierania następowały raczej powoli, na przestrzeni milionów lat. W ramach ostatnich badań naukowcy z Irlandii, Wlk. Brytanii i USA zbadali sześć grup skamielin roślinnych odkrytych na stanowisku Kap Stewart Group we wschodniej Grenlandii. Zastosowali nową technikę analizy skał, aby sprawdzić co się działo przed i w czasie masowego wymierania. Ich badania wykazały, że pojawiały się sygnały ostrzegające o rozpadzie ekosystemów na długo przed wymieraniem gatunków. W badanym okresie zmalała zarówno liczba zbiorowisk roślinnych, jak i liczba poszczególnych roślin. "Nagła utrata różnorodności flory [�] jest spójna z przewidywanymi reakcjami roślin na zmiany środowiskowe, które mają raczej katastrofalnie szybki niż stopniowy charakter" - napisali naukowcy. "Różnice w obfitości gatunków na pierwszych 20 metrach klifów, z których pobrano skamieliny są mniej więcej zgodne z oczekiwaniami" - zauważył Peter Wagner ze Smithsonian National Museum of Natural History w USA. "Niemniej ostatnie 10 metrów pokazuje radykalną utratę różnorodności, która znacznie wykracza poza ewentualny błąd w pobieraniu próbek - ekosystemy liczyły coraz mniej gatunków." Co więcej, redukcja dawnych zbiorowisk roślinnych zbiegła się ze wzrostem poziomu dwutlenku węgla i globalnym ociepleniem. Niemniej naukowcy zaznaczają, że wyższy poziom dwutlenku siarki pochodzącego z erupcji wulkanicznych mógł również odegrać rolę w procesie wymierania. "Nie dysponujemy obecnie sposobem na wykrywanie zmian poziomu dwutlenku siarki w przeszłości, zatem trudno jest ocenić czy dwutlenek siarki, w połączeniu ze wzrostem poziomu dwutlenku węgla, miał wpływ na schemat procesu wymierania" - powiedziała Jennifer McElwain z University College w Dublinie, Irlandia. Inne możliwe przyczyny wymierania to upadek meteorytu i uwolnienie metanu na wielką skalę. Niemniej powinniśmy wyciągnąć naukę z tego, co stało się w przeszłości - ostrzegają naukowcy. "Musimy zwracać uwagę na wczesne sygnały ostrzegawcze pogarszania się stanu współczesnych ekosystemów" - twierdzi dr McElwain. "Dowiedzieliśmy się z przeszłości, że wymieranie gatunków na wielką skalę - nawet 80% - może nastąpić bardzo niespodziewanie, jest jednak poprzedzone długim okresem zmiany ekologicznej." Naukowcy potrzebują obecnie nowych danych o dawnych poziomach dwutlenku węgla i dwutlenku siarki, aby uzyskać dokładniejsze informacje o tym, co wydarzyło się 200 milionów lat temu.
Kraje
Irlandia, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone