Inwazyjne motyle oszukują mrówki za pomocą dźwięków
Zespół włoskich i brytyjskich naukowców odkrył, że królowe mrówek wydają charakterystyczne dźwięki wewnątrz kolonii mrówek. Jeszcze ciekawsze jest to, że pewien gatunek gąsienicy tuż przed przekształceniem się w motyla może zwieść mrówki robotnice, które nie tylko pozwolą gąsienicy wejść do swojej kolonii, ale również będą ją karmić i czyścić, a wszystko to za sprawą naśladowania dźwięków wydawanych przez mrówkę gospodynię. Wyniki badań opublikowano niedawno w czasopiśmie Science. Naukowcy z Uniwersytetu Turyńskiego (Włochy), Centrum Ekologii i Hydrologii (Wielka Brytania) oraz Uniwersytetu Oksfordzkiego (Wielka Brytania) odkryli przebiegłą taktykę wykorzystywaną przez grupę gąsienic w toku procesu przekształcania się w motyla. Gąsienice należące do gatunku motyla zwanego modraszek Rebela (Maculinea rebeli) wślizgują się do mrowiska, nakłaniając podstępem robotnice do wpuszczenia ich do kolonii. Dzieje się tak, pomimo tego że mrówki żyją w złożonych społecznościach z rozbudowanymi systemami komunikacji i znane są z waleczności w obronie swoich kolonii. Po przedostaniu się do środka gąsienica przybiera do 98% swojej ostatecznej wagi wewnątrz żywicielskiej kolonii mrówek zanim przepoczwarzy się w motyla od 11 do 23 miesięcy później - stwierdził zespół. "Wcześniejsze badania pokazały, że pasożyty społeczne takie jak, gąsienica modraszka Rebeli, wydzielają związki semiochemiczne i wykorzystują umiejętności podszywania się, aby przeniknąć do kolonii gospodarza" - wyjaśniła dr Francesca Barbero z Uniwersytetu Turyńskiego, naczelna autorka raportu z badań. "Nasze nowe badania pokazują, że rola dźwięku w wymianie informacji wewnątrz kolonii mrówek była w znacznym stopniu niedoceniana, ponieważ mimikra akustyczna zapewnia kolejną potencjalną drogę przenikania 10.000 gatunków pasożytów społecznych, które wykorzystują społeczności mrówek." Naukowcy opracowali specjalny mikrofon i wykorzystali nagrania do odtworzenia wezwań gąsienic modraszka Rebeli wysyłanych do robotnic w mrowisku. Jak czytamy w artykule, po dostaniu się gąsienicy intruza i zaakceptowaniu jej jako członka społeczności mrowiska, imitowanie dźwięków dorosłej mrówki (a zwłaszcza tych wydawanych przez królowe mrówek) daje gąsienicy możliwość pięcia się po społecznej drabinie i zapewnienia sobie jednej z najwyższych pozycji w hierarchii kolonii. "Nasze eksperymenty pokazały, że w odpowiedzi na dźwięki gąsienicy, mrówki robotnice chronią ją w sposób podobny do tego, w jaki traktują własne królowe" - powiedziała dr Karsten Schönrogge z Centrum Ekologii i Hydrologii. "Wykorzystanie tych charakterystycznych sygnałów ugruntowuje wyższy status społeczny zarówno królowej mrówek, jak i gąsienicy modraszka Rebeli. Wyższy status jest absolutnie niezbędny by przeżyć przy niedoborach żywności." Wyniki prowadzonych wcześniej badań przez profesora Jeremiego Thomasa, obecnie z Uniwersytetu Oksfordzkiego, pokazują, że pomimo niepokoju w kolonii mrówek, mrówki robotnice będą ratować gąsienice, a dopiero później będą chronić larwy mrówek. Badania wykazały również, że mrówki robotnice nie zawahają się zabić potomstwa, którym się opiekują i nakarmić społecznego pasożyta, jeżeli nie ma wystarczającej ilości żywności. "Badania są ostatnim elementem układanki, która pozwoli zrozumieć, w jaki sposób gąsienice modraszka Rebeli zdobywają wyższą pozycję w mrowisku niż larwy mrówek" - zauważył profesor Thomas. "Nowe odkrycia odegrają kluczową rolę w projektowaniu efektywnej, naukowej strategii ochrony tego fascynującego gatunku" - dodał. "Jakakolwiek tego typu strategia musi opierać się na doskonałym poznaniu bliskich interakcji między motylami a mrówkami, które je utrzymują." Modraszek Rebela znajduje się na liście zagrożonych gatunków z powodu zmian w jego siedlisku. Według naukowców, motyle występują na kilku łąkach w górzystych obszarach Europy, gdzie pewien typ mrówek koegzystuje z goryczką, której potrzebują młode gąsienice.
Kraje
Włochy, Zjednoczone Królestwo