Trwała odzież z odnawialnych surowców to bardziej ekologiczna przyszłość
Każdego roku w Europie produkuje się miliony ton tkanin wykorzystywanych przez branżę odzieżową. Są one wytwarzane poprzez łączenie włókien naturalnych (np. bawełna i wełna) z syntetycznymi (np. poliester), gdyż taka mieszanka wpływa na poprawę komfortu noszenia i większą trwałość produktu końcowego. Jednakże tkaniny te słabo poddają się recyklingowi, ponieważ ich ciasno splecionych włókien nie da się rozdzielić. Aby osiągnąć szeroko zakrojone unijne cele, europejskie firmy tekstylne dążą do tego, by ich działalność była bardziej przyjazna dla środowiska, a wytwarzane przez nie materiały i odzież bazowały w większej mierze na surowcach odnawialnych i nadawały się do recyklingu. Jednocześnie europejskie przedsiębiorstwa odzieżowe są zmuszone do przechodzenia na wytwarzanie innowacyjnych produktów o wysokiej wartości dodanej, aby móc skutecznie konkurować z krajami, w których obowiązują niskie wynagrodzenia. Partnerzy projektu FIBFAB finansowanego w ramach programu „Horyzont 2020” postawili sobie za cel zajęcie czołowej pozycji pod względem innowacyjności poprzez opracowanie nowych, zrównoważonych polimerów na potrzeby produkcji bardziej ekologicznej odzieży. „Celem projektu FIBFAB jest produkcja odzieży przy użyciu zrównoważonych materiałów”, mówi dr Nuria López Aznar, specjalistka do spraw materiałoznawstwa w instytucie badawczym AIMPLAS oraz pracownica naukowo-techniczna w projekcie FIBFAB. „Materiałem najczęściej wykorzystywanym w sektorze tekstylnym jest poliester, którego dostawcy pochodzą z krajów azjatyckich. Dlatego też drugim celem projektu było zmniejszenie zależności od tych krajów”. Uczestnicy projektu FIBFAB mają nadzieję na uruchomienie produkcji i wprowadzenie na rynek biodegradowalnych i zrównoważonych tkanin bazujących na polimerze PLA (polilaktyd), które będą mogły być wykorzystywane do szycia odzieży codziennej, ochronnej i roboczej. Doskonalenie PLA Polimer PLA otrzymuje się z odnawialnych surowców. Cały proces polega na fermentacji cukrów z kukurydzy lub buraków, w czasie której powstaje kwas mlekowy – monomer, z którego wytwarzane są polimery stosowane do produkcji tkanin. Jednak polimer PLA dostępny w sprzedaży nie spełnia wszystkich norm dotyczących właściwości mechanicznych i termicznych, wymaganych dla niektórych zastosowań branży tekstylnej. Obecne włókna PLA mają na przykład zbyt niską odporność termiczną i mogą ulegać degradacji podczas intensywnych cykli prania. Zespół FIBFAB pracuje nad stworzeniem nowego związku opartego na PLA z dodatkami zwiększającymi jego krystaliczność. Związek ten ma lepsze właściwości mechaniczne, wyższą stabilność hydrolityczną (pozwalającą przetrwać cykle prania) i wszystkie właściwości potrzebne do zastosowania w procesie przędzenia ze stopu w celu wytworzenia włókien. Po wielu próbach badaczom udało się wyprodukować polimer spełniający normy branżowe, z którego można wytworzyć w pełni biodegradowalną i nadającą się do recyklingu odzież. Rozszerzenie sprzedaży Produkt już teraz cieszy się zainteresowaniem niektórych producentów tkanin. Podczas przygotowywania propozycji projektu niektórzy partnerzy zaangażowani w opracowywanie produktu – SINTEX z Czech i YÜNSA z Turcji – byli w kontakcie z producentami takimi jak Adidas i Hugo Boss, gdyż obie te marki wyraziły swoje zainteresowanie ostatecznymi wynikami prac zespołu projektowego. Zespół uważa, że nowy materiał może być wykorzystany nie tylko w produkcji materiałów tekstylnych. „Pomimo tego, że opracowany materiał został zaprojektowany do stosowania w określonych produktach i liniach produkcyjnych, jest to tylko punkt wyjścia do stworzenia innych materiałów”, zaznacza dr López Aznar. Badaczka dodaje także, że projekt okazał się ogromnym wyzwaniem z uwagi na fakt, że właściwości włókien muszą spełniać bardzo wyśrubowane normy. Z tego powodu zespół musiał przeprowadzić ogromną liczbę eksperymentów, w wyniku których uzyskano wiele związków o różnych formułach, które były następnie testowane na maszynach włókienniczych. Ostatecznie zespół opracował odpowiedni związek posiadający wymagane właściwości. Zakończenie projektu zaplanowano na koniec lata tego roku. Do tego czasu zespół chce wytworzyć duże ilości materiałów, gdyż w planach ma uszycie koszulek, które będą dostępne podczas warsztatów, targów i wystaw. Na tej podstawie badacze chcą uzyskać opinie klientów, zanim wprowadzą swój produkt na rynek.
Słowa kluczowe
FIBFAB, odzież, odnawialne, zielone, przyjazne środowisku, tekstylia, polilaktyd, PLA, włókna
