Katalog skutków antropogenicznych zmian klimatu
Antropogeniczne zmiany klimatu, czyli zmiany wynikające z działalności człowieka, zostawiają trwały ślad w systemach fizycznych i biologicznych na świecie. W oparciu o dane obejmujące okres 30 lat międzynarodowy zespół naukowców opracował katalog zmian, jakie wystąpiły w królestwie zwierząt i roślin w wyniku spowodowanych działalnością człowieka zmian klimatu. Do zmian takich należy topnienie lodowców, spadek liczebności niektórych populacji zwierząt, zmiany w wędrówkach ptaków oraz przedwczesne kwitnięcie roślin. Pracę opisano w artykule opublikowanym niedawno na łamach "Nature". "Człowiek oddziałuje na klimat poprzez coraz większe emisje gazów cieplarnianych, a ocieplenie wywołuje skutki w systemach fizycznych i biologicznych w skali globalnej" - powiedziała główna autor badania, dr Cynthia Rosenzweig z NASA Goddard Institute for Space Studies oraz Columbia Center for Climate Systems Research. W projekcie uczestniczyli naukowcy z 11 instytucji z całego świata, których zadaniem było przeanalizowanie opublikowanych danych dotyczących ponad 800 systemów fizycznych i niemal 29 tys. systemów roślinnych i zwierzęcych. Ich praca stanowi przedłużenie oceny przeprowadzonej w 2007 r. przez Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu (IPCC), zgodnie z którą antropogeniczne ocieplenie klimatu może z bardzo dużym prawdopodobieństwem wywierać wyraźny wpływ na systemy biologiczne i fizyczne. Zespół stworzył bazę danych zawierającą wnioski z recenzowanych artykułów naukowych (opublikowanych w większości po Trzecim Raporcie IPCC z 2001 r.). Osiemdziesiąt wybranych opracowań zawierało dane za lata 1970-2004. Według dr Rosenzweig, analiza ta jako pierwsza wiąże ze sobą zbiory danych o temperaturze na świecie, wyniki modeli klimatycznych i zaobserwowane zmiany (w szerokim spektrum systemów biologicznych i fizycznych) w celu wykazania związku między działalnością człowieka, klimatem oraz skutkami oddziaływania. Naukowcy zaobserwowali zmiany w wielu różnych systemach na całym świecie oraz w symulacjach zmian temperatury w modelach globalnego klimatu. "Prawdziwym wyzwaniem było oddzielenie wpływu antropogenicznego wzrostu temperatury od naturalnie występujących wahań klimatycznych lub innych czynników zakłócających, takich jak zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym czy zanieczyszczenia" - mówi współautor, dr David Karoly z australijskiego Uniwersytetu w Melbourne. Zdaniem dr. Karoly rozróżnienie to możliwe było dzięki mającym multidyscyplinarny charakter wysiłkom zespołu naukowców. Z ich ustaleń wynika, że zmiany związane z temperaturą wystąpiły na wszystkich kontynentach. W przypadku systemów fizycznych z ociepleniem koreluje 95% z 829 udokumentowanych zmian, takich jak topnienie lodowca. W przypadku systemów biologicznych, 90% z 28.800 udokumentowanych zmian u roślin i zwierząt wystąpiło w reakcji na zmiany temperatury. Ocieplenie oceanów, jezior i rzek oddziałuje na morskie i słodkowodne systemy biologiczne oraz zwyczaje migracyjne. Oddziaływanie innych czynników, takich jak zmiany w zagospodarowaniu przestrzeni, było niewielkie. Zespół doszedł do wniosku, że nieprawdopodobne jest, by jakakolwiek inna siła inna niż antropogeniczne zmiany klimatu odpowiedzialna była w głównej mierze za zmiany w fizycznych i biologicznych systemach na Ziemi. Najsilniejsze zmiany zauważono w Ameryce Północnej, Azji i Europie, w których przeprowadzono najwięcej badań i w konsekwencji stąd pochodzi najwięcej danych. Dokumentacja dotycząca pozostałych kontynentów - Ameryki Południowej, Australii i Afryki - jest uboga, dlatego też naukowcy zwracają uwagę na pilną potrzebę zwiększenia ilości badań nad środowiskiem w tych regionach, w szczególności w obszarach zwrotnikowych i podzwrotnikowych.