Sahara pustynniała stopniowo, a nie gwałtownie
Jak wynika z najnowszych badań, proces przekształcania się Sahary z tropikalnych łąk w obecną pustynię przebiegał bardzo powoli, bowiem na przestrzeni tysięcy lat. Odkrycie to zaprzecza wcześniejszym teoriom, według których zmiana Sahary z "zielonej" na "brązową" miałaby nastąpić szybko, w ciągu zaledwie kilkuset lat. Dzięki nasileniu się monsunu ok. 14.800 lat temu Sahara stanowiła usiany jeziorami obszar porośnięty tropikalną roślinnością trawiastą. Analizy pobranych z zachodniego wybrzeża saharyjskiego osadów morskich wskazywały, że do wyschnięcia Sahary doszło dość gwałtownie ok. 5.500 lat temu. Ową gwałtowną zmianę środowiskową tłumaczono procesami pozytywnego sprzężenia zwrotnego między strukturą opadów a zmianami w wegetacji. W ramach najnowszego badania międzynarodowy zespół naukowy pod kierownictwem dr. Stefana Kröpelina z niemieckiego Uniwersytetu w Kolonii analizował osady pochodzące z jeziora Yoa w północnym Czadzie. W przeciwieństwie do większości innych jezior regionu, jezioro Yoa nie wyschło, ponieważ zasilane jest podziemną warstwą wodonośną. Od 6.000 lat każdego lata i zimy na dnie jeziora odkłada się nowa warstwa osadów. Dzięki przeanalizowaniu składu geochemicznego tych osadów oraz znajdujących się w nich szczątek roślin i zwierząt naukowcy zrekonstruowali szczegółowy obraz środowiska saharyjskiego na przestrzeni ostatnich 6.000 lat. Wyniki badania opublikowano w najnowszym wydaniu czasopisma "Science". Ukazują one, że wysychanie Sahary było procesem stopniowym, który wystąpił między 5.600 a 2.700 lat temu w reakcji na postępujące osłabienie monsunu. W miarę zmniejszania się opadów deszczu zanikały drzewa i roślinność trawiasta strefy zwrotnikowej ustępując miejsca typowej roślinności Sahelu. Ostatecznie trawiasta pokrywa znikła, a pojawiły się rośliny przystosowane do życia w warunkach pustynnych. Wyniki badania są istotne, ponieważ dotychczas przypadek wyschnięcia Sahary uważano za przykład szybkich zmian środowiskowych zachodzących po przekroczeniu pewnego progu. Naukowcy podkreślają, że informacje o tempie tych zmian mają kluczowe znaczenie dla poznania wzajemnego oddziaływania zwrotnikowych i pozazwrotnikowych układów pogodowych.