Zamiast badań na zwierzętach do przewidywania toksyczności wykorzystywane będą tkanki
Badacze z Instytutu Toksykologii i Medycyny Eksperymentalnej im. Fraunhofera (Fraunhofer Institute for Toxicology and Experimental Medicine - ITEM) pracują nad alternatywnymi dla masowych doświadczeń na zwierzętach metodami badania alergenów wziewnych (wdychanych z powietrzem). Badanie jest częścią projektu Sens-it-iv, finansowanego ze środków szóstego programu ramowego UE (6PR). - W celu zbadania ryzyka alergii nie podajemy substancji chemicznych żywym zwierzętom, zamiast tego używamy próbek tkanki płuc - wyjaśnia kierownik projektu dr Joachim Braun z ITEM. Tkankę uzyskuje się przeważnie od gryzoni i tnie na bardzo cienkie segmenty, zwane "precision-cut lung slices" (PCLS). Właśnie na te segmenty aplikuje się badaną substancję chemiczną. Następnie bada się i ocenia reakcję tkanki. Obserwując całe przekroje tkanki pod mikroskopem, badacze mogą zobaczyć potencjalne oddziaływania między komórkami a systemem odpornościowym, podobne do oddziaływań, które wystąpiłyby w reakcji immunologicznej organizmu. Obecnie zespół ITEM nadal bada dobrze znane substancje chemiczne w celu udoskonalenia tej techniki, która - jak mają nadzieję - będzie docelowo wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym, tekstylnym i farmaceutycznym oraz przez władze publiczne odpowiedzialne za bezpieczeństwo i higienę pracy. Chociaż przy metodzie PCLS zwierzęta nadal muszą umierać, "te badania in-vitro [w probówkach] przeprowadzane w naczyniu hodowlanym wymagają wykorzystania znacznie mniejszej liczby zwierząt - zaledwie tylu, ile trzeba do uzyskania tkanki płuc", mówią badacze. W innych obszarach projektu Sens-it-iv partnerzy z 28 wyższych uczelni, instytutów badawczych oraz organizacji sektora prywatnego i publicznego starają się opracować modele in-vitro bazujące na komórkach skóry ludzkiej, a ich ogólnym celem jest zidentyfikowanie kluczowych mechanizmów reakcji uczuleniowych przy jednoczesnym zmniejszaniu, a ostatecznie wyeliminowaniu doświadczeń na zwierzętach. Badając potencjalne alergeny na poziomie komórek płuc lub nabłonka skóry człowieka, komórek dendrytycznych i komórek T, partnerzy projektu mają także nadzieję, że uda im się zwiększyć dokładność przewidywania ryzyka alergii na substancje chemiczne. To badanie, na które UE przeznaczyła kwotę prawie 11 milionów euro, jest szczególnie ważne ze względu na wchodzące niebawem w życie unijne regulacje prawne: po 2009 r. będzie obowiązywał zakaz testowania na zwierzętach składników kosmetyków. Równocześnie ustawodawstwo REACH będzie wymagało zbadania pod względem toksyczności 12 000 substancji chemicznych już będących w obrocie.
Kraje
Niemcy