Portugalia realizuje swój potencjał w zakresie technologii morskich i głębinowych
INESC TEC to prywatny, niekomercyjny instytut badawczy zajmujący się dwoma głównymi wyzwaniami dotyczącymi regionów nadmorskich Portugalii. Pierwszym z nich jest pokrycie niezwykle rozległego obszaru wód oraz ziemi, gdzie samo korzystanie z pojazdów załogowych nie wystarcza, jeśli konieczna jest fizyczna obecność ludzi na miejscu. Drugim jest eksploracja i eksploatacja głębin mórz, gdzie fizyczna obecność ludzi nie wchodzi w grę. Aby znaleźć rozwiązanie tych problemów, konieczne jest zbudowanie wielu kompetencji oraz poszerzenie wiedzy dotyczącej tej dziedziny, a także zdobywanie nowej wiedzy pozwalającej na nawiązanie równorzędnej współpracy z multidyscyplinarnymi zespołami w Europie i poza jej granicami. W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu STRONGMAR nastąpiło „poszerzenie zasobów wiedzy naukowej kadry instytutu INESC TEC dotyczącej kluczowych dziedzin nauki o morzu oraz technologii morskiej, a także podniesienie rangi organizacji na arenie europejskiej i międzynarodowej”, twierdzi koordynator projektu, prof. Eduardo Silva. Według profesora, personelowi instytutu „brakowało przede wszystkim podstawowych umiejętności i doświadczenia związanego z dziedziną robotyki podwodnej oraz relacji z ekspertami zajmującymi się tą dziedziną”. W celu realizacji założeń projektu, zespół STRONGMAR wspierał transgraniczny dostęp do europejskich organizacji partnerskich we Włoszech, w Hiszpanii oraz w Zjednoczonym Królestwie, będących światowymi liderami w dziedzinie technologii głębinowych. Podnoszenie rangi personelu badawczego Poprawie potencjału naukowego i technologicznego personelu badawczego instytutu INESC TEC służyły między innymi szkoły letnie i zimowe oraz warsztaty tematyczne – trwające tydzień spotkania, które umożliwiły partnerom wymianę wiedzy, doświadczeń, a także najlepszych praktyk. Wszystkie te działania wyposażyły personel badawczy INESC TEC w umiejętności i kompetencje wymagane do pracy z rozwiązaniami na różnych poziomach gotowości technologicznej. Z kolei inne działania, takie jak wydarzenia branżowe, konferencje oraz krótkie spotkania sprzyjały nawiązywaniu dialogu i promowały podejmowanie wspólnych inicjatyw badawczych. Pracownicy instytutu mieli dzięki nim możliwość nawiązywania kontaktów z czołowymi naukowcami i ekspertami, z którymi mogli omawiać zaawansowane zagadnienia związane z technologiami morskimi oraz problemami interdyscyplinarnymi. Tego rodzaju wydarzenia stanowiły także okazję do omawiania propozycji projektów oraz kontraktów na przeprowadzenie badań, a także na nawiązywanie kontaktów z najważniejszymi ekspertami w branży. Zarówno wiedza naukowa, jak i zwiększone kompetencje w zakresie badań i innowacji pomogą w opracowaniu innowacyjnych i tanich czujników, które pozwolą na zwiększenie możliwości elastycznego, długoterminowego rozmieszczania autonomicznych i półautonomicznych platform na dalekich dystansach, a także umożliwią kontrolowanie podwodnych zrobotyzowanych platform z dużych odległości. Opracowane czujniki odegrają także znaczącą rolę w rozwoju, produkcji, wdrażaniu oraz eksploatacji przybrzeżnych platform morskich oraz platform głębinowych. Europejski ośrodek doskonałości do spraw badań morskich Intensywne działania oraz wysiłki podejmowane przez instytut INESC TEC zwiększyły jego znaczenie w dziedzinie robotyki morskiej. Działalność w zakresie upowszechniania oraz przekazywania wiedzy podejmowana przez jednostkę obejmowała przede wszystkim prezentacje w ramach międzynarodowych wydarzeń naukowych, udział w światowych targach i organizację warsztatów związanych z przekazywaniem technologii z udziałem interesariuszy. „Obecnie instytut INESC TEC jest uznaną instytucją w swojej dziedzinie i stoi ramię w ramię z innymi prestiżowymi instytucjami badawczymi”, zauważa prof. Silva. Zwiększona widoczność oraz wynikające z niej zaufanie wobec instytucji pozwoliło na nawiązanie współpracy z portugalską marynarką wojenną oraz kluczowymi organizacjami krajowymi, takimi jak Portugalski Instytut Morza i Atmosfery oraz Interdyscyplinarne Centrum Badań Morskich i Środowiskowych. Także instytucje międzynarodowe nawiązały kontakty z instytutem INESC TEC z myślą o nawiązaniu współpracy w przyszłości. Realizacja projektu STRONGMAR przyczyniła się do zapewnienia zrównoważonego rozwoju oraz opłacalności w perspektywie długoterminowej infrastruktury badawczej TEC4SEA – wyjątkowej i pionierskiej europejskiej platformy badawczo-rozwojowo-testowej, przeznaczonej do badań nad robotyką morską, telekomunikacją oraz technologii czujników, których celem jest wspieranie zrównoważonej niebieskiej gospodarki. Kolejnym skutkiem projektu jest pokonywanie barier technologicznych ograniczający możliwości pełnej realizacji założeń „Narodowej Strategii na rzecz Oceanów na lata 2013-2020”, a także „Narodowej Strategii Badań i Innowacji na rzecz Inteligentnej Specjalizacji na lata 2014-2020” – dwóch dokumentów strategicznych ogłoszonych w Portugalii. Ostatnim rezultatem projektu jest skuteczny udział zespołu instytutu INESC TEC w złożeniu wniosku o współorganizację konferencji OCEANS Europe, stanowiącej jedno z ważnych europejskich wydarzeń dotyczących dziedziny robotyki morskiej. Wydarzenie odbędzie się w 2021 roku w Porto.
Słowa kluczowe
STRONGMAR, INESC TEC, morski, robotyka morska, głębiny, badania morskie, nauka i technologia morska, robotyka podwodna