Ogłoszono europejski plan działania na rzecz infrastruktury badawczej
Europejskie Forum Strategiczne Infrastruktur Badawczych (ESFRI) przedstawiło pierwszy europejski plan działania na rzecz infrastruktury badawczej. Dokument, którego opracowanie trwało dwa lata, prezentuje 35 projektów związanych z infrastrukturą badawczą, wybranych ze względu na istotne znaczenie dla rozwoju nauki i innowacji w Europie. Na infrastrukturę badawczą składają się duże obiekty, ważne elementy sprzętu badawczego czy bazy danych i sieci wspomagające naukowców w ich pracy. Przykłady podane w dokumencie obejmują europejski Ekstremalnie Duży Teleskop, europejski lodołamacz służący badaniom polarnym, sieć ośrodków badań klinicznych oraz udoskonaloną wersję Europejskiego Sondażu Społecznego. Jednakże koszty zbudowania i eksploatacji takiej infrastruktury są zwykle zbyt wysokie, aby mogła im podołać jedna instytucja czy nawet kraj. - Europejskie osiągnięcia badawcze mają długą tradycję - zauważył przewodniczący ESFRI profesor John Wood. - Jeśli jednak nie będziemy działać razem, nie zdołamy uzyskać masy krytycznej. Prace nad planem działania rozpoczęto w listopadzie 2004 r., gdy ministrowie UE ds. konkurencyjności zlecili ESFRI opracowanie długofalowej europejskiej perspektywy rozwoju infrastruktury badawczej o znaczeniu ogólnoeuropejskim. Od tego czasu w przedsięwzięciu wzięło udział ponad 1000 ekspertów pracujących nad identyfikacją najważniejszych projektów infrastrukturalnych w siedmiu dziedzinach: nauka o środowisku, energetyka, materiałoznawstwo, astrofizyka, astronomia, fizyka cząstek elementarnych i fizyka jądrowa, biomedycyna i nauki przyrodnicze, nauki społeczne i humanistyczne oraz techniki obliczeniowe i przetwarzanie danych. - Infrastruktura badawcza to krytyczny element decydujący o osiągnięciach badawczych w Europie - dodał europejski komisarz ds. nauki i badań naukowych Janez Potočnik. - Wspomaga pracę nie tylko europejskich naukowców, bowiem światowej klasy obiekty przyciągają najlepszych specjalistów z całego świata. Komisarz Potočnik zwrócił uwagę, że plan działania ma znaczenie nie tylko dla Europy, ale również dla całego świata, wskazując jak wiele przedmiotów codziennego użytku, w tym telefony komórkowe i systemy nawigacji satelitarnej, zawdzięcza swoje istnienie pracy wykonywanej z wykorzystaniem infrastruktury badawczej. Komisarz podkreślił, że choć UE będzie w stanie zapewnić pewne wsparcie finansowe dla tych projektów, większość środków musi pochodzić z państw członkowskich. Zauważył on jednak, że wszystkie projekty w planie działania uzyskały poparcie co najmniej kilku państw członkowskich i zapowiedział, że wkrótce zwróci się formalnie do krajowych ministrów ds. badań naukowych, aby uzyskać ich wsparcie. Na projekty infrastrukturalne z budżetu siódmego programu ramowego przeznaczono 1,7 miliarda euro. Łączny szacowany koszt wszystkich 35 projektów wynosi ponad 13 miliardów euro. Spoglądając w przyszłość zarówno profesor Wood jak i komisarz Potočnik podkreślali, że przygotowanie planu działania to jeszcze nie koniec procesu, ma on bowiem zapoczątkować debatę nad infrastrukturą badawczą w Europie. ESFRI zainicjowało także dyskusje z innymi regionami na świecie, ponieważ niektóre projekty wymagają podejścia globalnego. Tymczasem grupy robocze będą kontynuowały ocenę nowych wniosków oraz udzielały porad ESFRI w sprawie uruchamiania planowanej infrastruktury badawczej.