Naukowcy badają dno morskie w rejonie Sumatry szukając przyczyn tsunami
Międzynarodowy zespół badaczy, łączący między innymi naukowców francuskich i brytyjskich, prowadzi badania sejsmiczne dna morskiego na północny zachód od Sumatry. W dniu 26 grudnia 2004 r. potężne trzęsienie ziemi w tym rejonie wywołało fale tsunami, które przeszły przez Ocean Indyjski i uderzyły z wielką siłą w wybrzeże krajów tak odległych, jak Somalia. W wyniku kataklizmu zginęło ponad 230 000 osób, natomiast o wiele więcej straciło dach nad głową, ponieważ całe miejscowości zostały po prostu zmiecione z powierzchni ziemi. Celem działania naukowców jest lepsze poznanie przyczyn potężnego trzęsienia ziemi, jak również zdobycie wiedzy na temat sposobu przenoszenia ruchów skorupy Ziemi na dno morskie, a następnie na słup wody, w wyniku czego dochodzi do niszczącego zjawiska tsunami. Badając dno morskie naukowcy zastosują metodę określaną jako refrakcja sejsmiczna. Polega ona na wysyłaniu fali sejsmicznej w kierunku dna oceanu. Na styku płaszczyzn geologicznych część fali zostaje odbita, a część ulega załamaniu. Części fali, która uległa załamaniu, zostaje skierowana ku górze i zmierzona przy pomocy sejsmometru umieszczonego na dnie morskim. Zarejestrowane pomiary pozwolą badaczom ustalić szybkość, z jaką fala sejsmiczna przechodzi przez różne warstwy geologiczne. Wyniki będą analizowane łącznie z wynikami pochodzącymi z innego badania, w celu uzyskania struktury strefy subdukcji. Trzęsienie ziemi w 2004 r. miało siłę 9,3 stopnia w skali Richtera i tym samym było to jedno z największych trzęsień ziemi, jakie kiedykolwiek zarejestrowano. Indyjska płyta tektoniczna przemieszcza się poniżej płyty birmańskiej z przeciętną szybkością ponad pięciu centymetrów rocznie. Jednakże w niektórych punktach zjawisko tarcia uniemożliwia płynne przesuwanie się płyt. Sądzi się, że w omawianym przypadku tarcie narastało w okresie od jednego do trzech stuleci. Gdy w końcu nastąpiło oderwanie się płyt powodujące trzęsienie ziemi, dno morskie podniosło się średnio o pięć metrów na przestrzeni 1300 km. Ruch ten został przeniesiony na słup wody dając w efekcie zjawisko tsunami. Dysponując wynikami badań naukowcy liczą na to, że będą mogli zrozumieć, w jaki sposób efekt tego pęknięcia przeniósł się z epicentrum na dno morskie, a w szczególności poznają geometrię powstałych uskoków. Dlatego w przyszłości będzie możliwe zestawienie informacji na temat dna morskiego ze szczegółowymi danymi dotyczącymi głębszej struktury strefy. Naukowcy mają nadzieję, że ich badania pomogą w określeniu środków zmierzających do ograniczenia dramatycznych skutków przyszłych wielkich trzęsień ziemi.
Kraje
Francja, Zjednoczone Królestwo