W ramach projektu finansowanego przez UE powstaje plan stosowania nanotechnologii
Bieżące zastosowania nanotechnologii wykorzystują obecną wiedzę w celu stworzenia zalet istniejących produktów. Ale należy oczekiwać, że w perspektywie średnio- i długoterminowej powstaną znacznie udoskonalone, a nawet całkowicie nowe technologie i zastosowania, dające początek nowemu cyklowi technologicznemu. Celem projektu NanoRoadMap (NRM), finansowanego z budżetu szóstego programu ramowego (6. PR), jest opracowanie długoterminowej (dziesięcioletniej) prognozy dostarczającej spójnych scenariuszy i planów technologicznych dla zastosowań nanotechnologii w trzech ważnych sektorach przemysłu: materiałów, ochrony zdrowia i usług medycznych oraz energii. Poznanie, obserwacja i kontrola właściwości materii o wielkości od 1 do 100 nanometrów stanowi nowe wyzwanie dla środowiska badawczego i przemysłowego. Jeden nanometr to jedna miliardowa metra, odpowiadająca mniej więcej wielkości małej molekuły. Nanotechnologia wywołuje zatem rewolucję w produkcji zmieniając oblicze przemysłu, a będąc technologią ogólnego przeznaczenia, często powiązaną z zastosowaniami poza tą dziedziną, ma znaczący wpływ na niemal wszystkie branże i sfery życia społeczeństwa. Mogłaby zapewnić lepiej skonstruowane, trwalsze, bardziej czyste, bezpieczne i inteligentne produkty do stosowania w domu, komunikacji, medycynie, transporcie, energetyce, rolnictwie i żywności oraz ogólnie w przemyśle. Do dziedzin objętych projektem NRM należą między innymi: - Nanomateriały, takie jak lekkie, twarde nanokompozyty, nowe nanopowłoki chroniące przed brudem, bakteriami i korozją, węglowe nanorurki i ich niemal nieograniczone zastosowania oraz nanocząsteczki używane w nowych produktach i opakowaniach. - Nowe i ulepszone techniki oraz produkty diagnostyki medycznej, stosowane w leczeniu raka i chorób genetycznych, pozwalające na wykrywanie chorób w znacznie wcześniejszym stadium i przy użyciu niższych, bezpieczniejszych stężeń środków kontrastowych. Materiały i urządzenia medyczne, na przykład aktywne składniki w opatrunkach na rany i oparzenia, implanty, substancje powlekające leki i systemy nakierowanego dostarczania leków. - Nanotechnologia w przetwarzaniu, przechowywaniu i rozpowszechnianiu informacji: tablice prezentacyjne lekkie jak papier, wyroby włókiennicze monitorujące stan zdrowia, produkty mogące porozumiewać się ze sobą, lekkie i elastyczne systemy elektroniczne stosowane w przeciwdziałaniu fałszerstwom, do wyświetlania danych i śledzenia obiegu, a także w tanich kolektorach słonecznych zasilających wszelkie urządzenia, od filtrów wody do systemów nawigacji satelitarnej. Jednak te ogromne korzyści są związane z potencjalnymi zagrożeniami - nanotechnologia molekularna pozwoli na szybkie opracowywanie prototypów i niedrogie wytwarzanie różnorodnych produktów o dużych możliwościach, mogących zakłócić wiele aspektów życia społecznego i polityki. W dziedzinie wojskowości możliwe jest pojawienie się mikroskopijnej lecz silnej broni i urządzeń nadzoru, zaś środowisko może być narażone na zniszczenia wywołane powszechnym używaniem niedrogich produktów. Kontrola tych technologii mogłaby doprowadzić do wprowadzenia szkodliwych ograniczeń rynkowych lub powstania czarnego rynku, niemal niemożliwego do wyeliminowania wobec małych rozmiarów nanofabryk, łatwych do przemycenia i potencjalnie groźnych. Oznacza to, że aby zyskać przychylność opinii publicznej, oprócz koncentrowania się na aspektach technologicznych, należy zwrócić uwagę na wszelkie społeczne implikacje związane z nagłym upowszechnieniem nanotechnologii. Projekt NanoRoadMap finansowany jest w ramach priorytetu tematycznego "nanotechnologie i nanonauki, wielofunkcyjne materiały oparte na wiedzy, nowe procesy produkcyjne i urządzenia" 6. PR. Konsorcjum NanoRoadMap skupia osiem organizacji badawczych i partnerów branżowych wywodzących się z sektora publicznego i prywatnego z Włoch, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Finlandii, Czech i Izraela. Każdy z nich może poszczycić się dużym doświadczeniem w rozpowszechnianiu informacji, kontaktach z instytucjami badawczymi i przedsiębiorstwami (dużymi i małymi) oraz wspomaganiu ich dążeń do innowacji. W projekcie przyjęto dwustopniową metodę działania. Najpierw, po dogłębnym zbadaniu dostępnych informacji, przygotowano ogólne raporty dotyczące każdego z trzech sektorów objętych projektem. W raportach zawarto informacje na temat prac prowadzonych w Europie i pozostałych częściach świata, jak również ocenę istniejących planów i prognoz. Następnie, na podstawie uzyskanej wiedzy, zidentyfikowano kwestie uznane za najważniejsze w każdym sektorze, w celu uniknięcia zbyt dużej generalizacji przy opracowywaniu planów. Obecne prace związane z planami koncentrują się na 12 wybranych tematach. Partnerzy projektu zadbają również o rozpowszechnienie opracowanych planów. Realizacja projektu NRM zakończy się w grudniu 2005 r., a wyniki oparte na badaniach przeprowadzonych w 35 krajach i wykorzystujące opinie ekspertów z całego świata zostaną zaprezentowane na międzynarodowej konferencji "NanoSolution 2005", organizowanej w Kolonii, oraz podczas ośmiu konferencji krajowych w państwach, z których pochodzą partnerzy projektu.
