Skuteczna mobilizacja zasobów drzewnych z wykorzystaniem podejścia oddolnego
Europejskie lasy, zajmujące powierzchnię 117 mln ha, mają wielu właścicieli, a sprawna mobilizacja tych zasobów będzie coraz trudniejsza w obliczu zmian klimatu i rosnącego popytu na drewno. Rynek drewna słynie ze złożoności i braku przejrzystości, a inicjatywy mające na celu zwiększenie mobilizacji drewna jak dotąd nie zdołały zaangażować zainteresowanych stron w całym łańcuchu wartości. Konsekwencje tego braku wspólnej wizji zostały ujawnione przez prace modelowe prowadzone w ramach projektu SIMWOOD: z 11 modelowych regionów europejskich o łącznej powierzchni 7,8 mln ha wykorzystuje się tylko 53,6 mln m3, podczas gdy, teoretycznie, można wykorzystać jeszcze 17,2 mln m3. Około 4% tego dodatkowego drewna można łatwo zmobilizować, podczas gdy 26% wymaga „średniego” wysiłku. „Prognozy dla tego sektora przewidują znaczny wzrost popytu na drewno w nadchodzących dziesięcioleciach”, mówi Roland Schreiber, koordynator projektu z ramienia bawarskiego Ministerstwa Żywności, Rolnictwa i Leśnictwa. „Obszar tradycyjnych zastosowań stale się poszerza, a jednocześnie pojawiają się nowe zastosowania drewna w dziedzinie chemii. Największy wzrost popytu nastąpi jednak w przypadku energii drzewnej, która będzie odgrywać kluczową rolę w przyszłych dostawach energii odnawialnej w Europie i osiągnięciu celów związanych z ochroną klimatu”. Innymi słowy, grozi nam niedobór i tylko dynamiczne zmiany strukturalne mogą ustabilizować i zabezpieczyć podaż. Nieśmiałe początki, odważne marzenia Właśnie w tym celu uruchomiono projekt SIMWOOD. W ciągu ostatnich czterech lat zespół projektu dwukrotnie wniósł znaczący wkład w zrównoważoną i innowacyjną mobilizację drewna w Europie. Po pierwsze w ramach projektu utworzono system informacyjny SIMWOOD – platformę internetową zawierającą bazę wiedzy na temat barier utrudniających mobilizację drewna i środków do ich przezwyciężenia, mapy i wykresy przedstawiające inicjatywy mobilizacji drewna, interaktywne narzędzie do oceny wyników ćwiczeń modelujących oraz kanał informacyjny poświęcony najnowszym trendom w sektorze mobilizacji biomasy. Partnerzy projektu z sektora MŚP prowadzili projekty pilotażowe ukazujące celowe wykorzystanie lasów i ich namacalny wpływ na gospodarkę w obszarach wiejskich. Zaliczają się do nich kampania marketingowa „Grown in Britain” (Wyhodowane w Wielkiej Brytanii), małe projekty z dziedziny mobilizacji lasów w Anglii i Szkocji oraz inicjatywy podnoszące świadomość wśród francuskich przedsiębiorstw leśnych prowadzących działalność na wrażliwych glebach. „Uczenie się od podobnych podmiotów w innych regionach już przynosi korzyści, które powinny wzmocnić sektor leśny. Inicjatywy na małą skalę uwzględniające warunki lokalne i specyficzne bariery doświadczane przez właścicieli i kontrahentów mogą zwiększyć mobilizację drewna, a kolejnym krokiem byłoby promowanie i wdrażanie najbardziej udanych inicjatyw na szerszą skalę”, wyjaśnia Schreiber. W sprawozdaniu końcowym partnerzy projektu stwierdzają, że „wnioski wyciągnięte podczas opracowywania i wdrażania projektu, a także osiągnięcia i zmiany potwierdzone przez interesariuszy, z którymi współpracowaliśmy, będą przydatne dla większej społeczności doradców ds. mobilizacji drewna w całej Europie”. Oczekuje się, że system informacyjny SIMWOOD będzie się nadal rozrastał, aby umożliwić szerszą mobilizację. W międzyczasie wyniki prac nad modelowaniem potencjału mobilizacji zasobów drzewnych zostaną opublikowane w 2018 lub 2019 r. „Działania te pokazały, jak trudno jest określić ilościowo ten ważny element europejskiej biogospodarki. Miejmy nadzieję, że dzięki temu zyskamy dokładniejsze i bardziej spójne dane na ten temat”, mówi Schreiber. Większość zespołów zaangażowanych w projekty pilotażowe SIMWOOD będzie nadal realizować inicjatywy projektowe i wdrażać je na większą skalę. Przykładowo w Anglii i Szkocji rozpoczęto już projekty mające na celu wdrożenie wniosków z projektu SIMWOOD i udostępnienie wyników szerszej grupie podmiotów z branży leśnictwa.
Słowa kluczowe
SIMWOOD, lasy, drewno, Europa, mobilizacja zasobów drzewnych, leśnictwo, rynek drewna, system informacyjny
