Jak uczynić sektor publiczny liderem w dziedzinie technologii?
Innowacje i technologie nie są raczej pierwszymi skojarzeniami, które przywodzi na myśl sektor publiczny. Mimo to zespół finansowanych z funduszy unijnych naukowców wziął sobie za cel przekształcenie sektora publicznego z technologicznego dinozaura w czołowego sprzymierzeńca technologii, aby mógł on sprostać oczekiwaniom obywateli. Rezultaty projektu SONNETS obejmują listę 23 technologii, które mogą mieć olbrzymi wpływ na sektor publiczny. Jednak jak twierdzi jeden z uczestniczących w nim ekspertów, Yannis Charalabidis, wykładowca e-administracji na greckim Uniwersytecie Egejskim, projekt ten nie dotyczy technologii samej w sobie – jego celem jest budowa mostu łączącego technologię z procesami zmierzającymi do podniesienia jakości naszego życia. Prace prowadzone w ramach inicjatywy SONNETS rozpoczęto od nawiązania współpracy z osobami prywatnymi, firmami i przedstawicielami rządu w Niemczech, Grecji, we Włoszech i w Hiszpanii, aby określić ich oczekiwania wobec sektora publicznego. Najważniejsze z nich zajęły 12 pierwszych pozycji na przygotowanej liście. Przełomowe technologie Kolejnym osiągnięciem projektu było opracowanie siedmiostopniowych ram metodologicznych zawierających szablony oceny wykonalności i wpływu technologii, aby ułatwić dokonanie właściwego wyboru. Obejmują one analizę tendencji dotyczących 23 nowych technologii, które rewolucjonizują obecnie sektor prywatny. „Każda z nich wymagałaby zaangażowania dziesięciu doktorantów w celu określenia dalszych zastosowań i ewentualnych trudności” – mówi dr Charalabidis. „Porównując sektor publiczny z prywatnym w kontekście zarządzania i świadczenia usług, można zauważyć, że sektor prywatny zazwyczaj ukierunkowuje 10–25% prowadzonych działań na poszukiwanie i projektowanie nowych produktów, natomiast w sektorze publicznym nikt się tym nie zajmuje” – dodaje. „Jedynie w kilku krajach zdano sobie sprawę z konieczności wyznaczenia pracowników, którzy będą zajmować się tą kwestią na co dzień”. Trzecim rezultatem projektu jest zbiór planów rozwoju, które przyporządkowują poszczególne potrzeby społeczne co najmniej jednej nowej technologii ICT. Opisują one niezbędne kroki, które należy podjąć, aby rozwinąć wspomniane technologie do takiego poziomu, który umożliwi ich pełne wdrożenie i dopasowanie do potrzeb sektora publicznego. Wzbogacono je również o zalecenia dotyczące badań przygotowane z myślą o decydentach politycznych, ekspertach z branży ICT i urzędnikach sektora publicznego. Szybkie tempo zmian Szybkie tempo rozwoju oznacza, że lista technologii sporządzona przez zespół inicjatywy SONNETS wkrótce się zdezaktualizuje. Mimo to, zdaniem dra Charalabidisa, przygotowane ramy mogą zapewnić pracownikom sektora publicznego możliwość samodzielnego podejmowania decyzji, pomagając im „odnaleźć właściwą drogę w bezkresie technologii”. Przede wszystkim jednak ułatwią one podejmowanie decyzji w oparciu o fakty, a nie ideologie. „Podejmowanie ważnych decyzji ma zupełnie inny charakter w społeczeństwie, w którym obywateli łączy bardzo wiele płaszczyzn; nie można podejmować decyzji bez systematycznego uwzględniania gromadzonych informacji” – twierdzi dr Charalabidis. Uczony uważa, że technologie, takie jak sztuczna inteligencja i polityka 2.0 przejawiają ogromny potencjał w zakresie rozwoju nowych usług w sektorze publicznym. Technologia o nazwie blockchain, na której oparty jest bitcoin, mogłaby znieść konieczność występowania stosownych organów w roli zaufanych stron trzecich w przypadku sprzedaży domów oraz przechowywania dokumentów, takich jak prawo jazdy i spisów ludności. Jednak wiele zależy od tego, w jaki sposób technologie te będą wykorzystywane. Zwykli zjadacze chleba mogą przykładowo obawiać się, że sztuczna inteligencja odbierze im pracę lub doprowadzi do znacznego wzbogacenia się bardzo wąskiej grupy ludzi. „Temu okresowi w historii ludzkości z pewnością nie można zarzucić braku innowacyjności, jednak pytanie brzmi: w jaki sposób te innowacje mogą długofalowo przełożyć się na lepszą jakość życia obywateli?” – podsumowuje dr Charalabidis.
Słowa kluczowe
SONNETS, sektor publiczny, świadczenie usług, nowe technologie, potrzeby społeczne, podejmowanie decyzji w oparciu o fakty
