Europejskie MŚP gotowe do sprzątania przestrzeni kosmicznej
Zespół projektu ADR1EN nie tylko stworzył i przetestował innowacyjny prototyp w symulowanych laboratoryjnie zakładanych warunkach działania, ale również sporządził plan biznesowy i plan komercjalizacji niezbędne do wejścia na rynek i dalszego rozwoju. „Mamy nadzieję, że dzięki projektowi ADR1EN i umieszczeniu nas przez Europejska Agencję Kosmiczną (ESA, European Space Agency) na liście firm docenionych za wiedzę i wkład teoretyczny w dziedzinę usuwania kosmicznych śmieci uda nam się wziąć udział w pierwszej, zaplanowanej na 2023 rok europejskiej misji e.Deorbit której celem jest sprzątanie kosmosu” – mówi koordynator projektu, Umberto Battista z włoskiej firmy Stam. „Ramiona robotyczne i harpuny też doskonale nadają się do chwytania śmieci kosmicznych, jednak sieci są lżejsze i bezpieczniejsze, jako że można wystrzeliwać je z większej odległości”. Bezpieczniejszy kosmos Z założenia śmieć ma być oplatany siecią odholowywaną następnie przez pojazd kosmiczny, do którego sieć jest zamocowana, a następne spalany w atmosferze lub odsuwny z drogi istniejących satelitów (np. na bezpieczniejszą orbitę). Projekt ADR1EN połączył trzy specjalistyczne firmy z sektora MŚP (włoski Stam i polskie SKA Polska oraz OptiNav) chcące dopracować tę koncepcję do perfekcji. Zadaniem koordynującej projekt firmy Stam było przeskalowanie wyrzutni sieci oraz opracowanie biznesplanu; SKA Polska była odpowiedzialna za stworzenie symulatora sieci i samej sieci przechwytującej; zaś firma OptiNav zajęła się budową stanowiska testowego i pełnoskalowymi testami podczas lotów parabolicznych. Włoska firma Thales Alenia Space Italy dostarczyła komorę termiczno-próżniową i obiekty do badania zanieczyszczeń, a Franco Malerba, pierwszy włoski astronauta, podjął współpracę z zespołem jako trener biznesu. „Jak dotąd udało nam się stworzyć – w małej skali – system przechwytywania śmieci chroniący infrastrukturę kosmiczną, obejmującą m.in. satelity, przed coraz większą liczbą śmieci orbitujących wokół Ziemi” – wyjaśnia Battista. „Po sprawdzeniu systemu w warunkach sztucznej nieważkości stwierdziliśmy, że Instrument dla MŚP to idealny dla nas sposób finansowania, który pomoże nam ograniczyć ryzyka finansowe związane z niektórymi aspektami technicznymi i nietechnicznymi procesu wprowadzania produktu na rynek”. Globalny rynek Przeprowadzona w ramach projektu ADR1EN weryfikacja poprawności nowej technologii zakończyła się sukcesem, a sam Battista uważa, że system ma ogromny potencjał rynkowy. Szacuje się, że spośród 7200 wystrzelonych satelitów obecnie działa tylko niecałe 1400. Pozostałe zostały porzucone i zaczynają się rozpadać. Wokół naszej planety orbituje teraz prawie 750 000 ich fragmentów o wielkości powyżej 1 cm, co stwarza duże zagrożenie dla drogiego osprzętu satelitów i stacji kosmicznych. „Kosmos nie będzie dla nas bezpieczny, jeśli nie podejmiemy żadnych środków zaradczych i łagodzących” – twierdzi Battista. „Ilość śmieci w przestrzeni kosmicznej stale rośnie, a każdą kolizją powstaje ich coraz więcej, co zwiększa ryzyko kolejnych kolizji. Nawet jeśli uda nam się rozpocząć misję sprzątania Kosmosu jeszcze w tym roku, posprzątanie przestrzeni wokół Ziemi – do akceptowalnego poziomu – może zająć nawet dwa wieki”. To problem globalny. Ponad 50 krajów posiada przyjemniej jednego satelitę, a istniejące infrastruktury kosmiczne, takie jak Międzynarodowa Stacja Kosmiczna, konstelacja satelitów Galileo czy satelity programu Copernicus do obserwacji Ziemi, warte są miliardy euro. „Naszym zdaniem system ADR1EN pomoże zredukować ryzyko kolizji poprzez bezpośrednie zmniejszenie ilości śmieci” – podsumowuje Battista. „To pozwoli operatorom satelitów unikać zbędnych wydatków na usuwanie skutków kolizji i wydłuży czas eksploatacji urządzeń. Być może technologia ta znajdzie też bardziej »przyziemne« zastosowania np. w przechwytywaniu wrogich dronów”.
Słowa kluczowe
ADR1EN, satelita, odpady, kosmos, drony, Copernicus, Ziemia, ESA, Stam, SKA Polska, OptiNav