Zintegrowane podejście do bezpieczeństwa nanotechnologii
W ramach finansowanego ze środków UE projektu ENANOMAPPER stworzono efektywne, zintegrowane procedury prowadzenia unijnych badań w zakresie nanotechnologii. Ulepszono również infrastrukturę do projektowania nanomateriałów i oceny ich bezpieczeństwa, przeznaczoną dla Europejskiego Klastra NanoSafety (NSC, NanoSafety Cluster) oraz międzynarodowej społeczności zajmującej się nanomateriałami. Zadaniem tej infrastruktury, opartej na wspólnych komponentach i interfejsach programowania aplikacji, jest analizowanie danych i modeli oraz rozwiązywanie problemów związanych z interoperacyjnością. To pozwoliło uzyskać formalne środki gwarantujące miarodajną wymianę informacji między różnymi komponentami oraz przetwarzanie tych informacji. Zastosowane ontologie obejmują wspólne, używane w badaniach nad nanobezpieczeństwem terminy w jasny sposób opisujące nanostruktury. W toku prac stworzono również system do zarządzania danymi wspierający wspólne koncepcje bezpieczeństwa. Dodatkowo opracowano zestaw deskryptorów, obliczeniowe modele toksykologiczne oraz narzędzia do modelowania umożliwiające wykorzystywanie i integrację pochodzących z różnych źródeł danych o nanobezpieczeństwie. Przygotowano również poradniki, seminaria internetowe i publikacje zawierające przydatne informacje dla użytkowników. Platforma do zarządzania danymi i ontologiami może być wykorzystywana do rejestrowania danych i wiedzy gromadzonych na każdym etapie cyklu życia ENM. Pomoże to rozwiązać dotyczące ENM problemy w zakresie bezpieczeństwa, ochrony środowiska i standaryzacji istotne w kontekście oceny ryzyka oraz zapewniania bezpieczeństwa już na etapie projektowania. Zastosowanie podejścia bazującego na powiązanych danych gwarantuje prawdziwą interoperacyjność między zewnętrznymi ontologiami i bazami danych, a tym samym wspomaga działania NSC w zakresie wymiany informacji. Aby zwiększyć swoje oddziaływanie na społeczność naukową, zespół ENANOMAPPER przeprowadził 47 wywiadów z naukowcami i menedżerami zaangażowanymi we wszystkie najważniejsze unijne projekty kontrolowane przez NSC oraz badaczami, organami regulacyjnymi i przedstawicielami przemysłu. Uzyskane wyniki zostały użyte do opracowania planów dostosowanych do potrzeb klastra. Oczekuje się, że projekt ENANOMAPPER będzie miał duży pozytywny wpływ na unijny sektor nanotechnologii, instytucje nadzorujące i społeczeństwo. Wzmocni również pozycję Europy jako lidera badań nad nanobezpieczeństwem i innowacjami nanotechnologicznymi dla przemysłu.
Słowa kluczowe
Nanotechnologia, celowo zaprojektowane nanomateriały, ENANOMAPPER, Europejski Klaster NanoSafety, nanobezpieczeństwo
