Europa coraz bardziej odporna na zagrożenia
Pewne katastrofy związane z zagrożeniami na skalę masową, które wcześniej wydawały się nieprawdopodobne, stają się coraz bardziej możliwe, szczególnie te związane z materiałami CBRJW. Skuteczna obrona przed zagrożeniami CBRJW wymaga stworzenia globalnego systemu, w ramach którego wszystkie kraje będą mogły współpracować w celu przeciwdziałania tym zagrożeniom. Dodatkowym zagrożeniem jest możliwe rozpowszechnianie wiedzy na temat użycia środków chemicznych jako środków bojowych wśród organizacji terrorystycznych. „Mimo że incydenty CBRJW w obszarze bezpieczeństwa cywilnego były uważane za mało prawdopodobne, międzynarodowe konflikty i użycie broni chemicznej na szeroką skalę niejako wymuszają konieczność zwiększenia odporności w obszarze CBRJW” – mówi koordynator projektu. Aby sprostać temu wyzwaniu, w ramach finansowanego przez UE projektu EDEN (http://www.eden-security-fp7.eu) (End-user driven demo for CBRNE) stworzono pakiet narzędzi obejmujący nie JEDNO rozwiązanie (jak mogłoby sugerować słowo „pakiet”), ale cały ich szereg. Ponieważ sektor CBRJW jest bardzo podzielony, nie istnieje jedno „uniwersalne” rozwiązanie. Z tego powodu konieczne jest opracowanie całego zestawu, z którego użytkownik będzie mógł dowolnie wybierać. Umiejętność „elastycznego reagowania” na zdarzenia oznacza, że zespół jest odpowiednio przygotowany, posiada odpowiednie narzędzia i potrafi się nimi posługiwać. Taki był właśnie główny cel projektu EDEN. „Ponad 270 narzędzi dostępnych w katalogu EDEN zapewnia użytkownikom końcowym dostęp do różnorodnych rozwiązań i wiedzy specjalistycznej. Dostępne są narzędzia podstawowe, systemy, zestawy narzędzi, a także bazy wiedzy specjalistycznej, standardowe procedury operacyjne oraz nowy ramowy program szkoleń CBRJW” – wyjaśnia koordynator projektu. To najlepszy czas na wprowadzenie projektu EDEN dla sektora cywilnego. Rozwiązania opracowane w ramach projektu EDEN obejmują zagrożenia radiologiczne, chemiczne, biologiczne, wybuchowe i terrorystyczne. „EDEN zaspokaja potrzeby użytkowników końcowych odnośnie do gotowości, reagowania i przywracania stanu sprzed zagrożenia, oferując narzędzia w obszarach, takich jak wykrywanie, dekontaminacja, środki ochrony indywidualnej, opieka medyczna, obrazowanie i przekazywanie danych, dowództwo i kontrola i inne” – zapewnia koordynator projektu. Projekt EDEN udowodnił, że bieżące unijne przepisy w zakresie żywności nie zobowiązują producentów i operatorów z branży spożywczej do wdrożenia jakichkolwiek procedur umożliwiających wykrywanie przypadków celowego zanieczyszczenia żywności i zapobiegania im. Zespół użytkowników końcowych ocenił narzędzia EDEN pod kątem zwiększonej odporności w obszarze CBRJW: od oceny zagrożeń do przywracania sytuacji sprzed zagrożenia, uwzględniając trzy podstawowe kwestie: obrona żywności, zagrożenia chemiczne oraz radiologiczne. Obejmowało to demonstracje w zakładach przetwórstwa żywności, środowiskach przemysłowych i szpitalnych oraz demonstracje zagrożenia radiologicznego na dużą skalę. Ponad 300 użytkowników końcowych i obserwatorów wzięło udział w 15 demonstracjach technologicznych projektu EDEN, w ramach których oceniono ponad 100 narzędzi/systemów. Zainteresowane strony mogą teraz korzystać ze wspólnej struktury zapewniającej dostęp do najnowszych produktów i usług, a także tworzyć sieci wymiany informacji w czasie rzeczywistym. Projekt przyczynił się także do ustanowienia standardów obrony żywności, które należy wdrożyć na poziomie UE. Wyniki projektu już są wykorzystywane, a niektóre narzędzia są dalej ulepszane w ramach projektów uzupełniających finansowanych ze środków UE. Przykładem jest projekt DG HOME, w ramach którego trwają prace nad ulepszeniem nowej technologii analizy powierzchniowego zanieczyszczenia mikrobiologicznego z wykorzystaniem skaningu laserowego (LIDAR) w celu oceny czystości powierzchni przed, podczas i po dekontaminacji. Projekt EDEN przyczynił się do znacznego zwiększenia możliwości zapobiegania zagrożeniom CBRJW. Wiele z tych rozwiązań można wykorzystać komercyjnie. W ramach EDEN opracowano nowy internetowy system szkoleń w zakresie CBRJW mający na celu wdrożenie nowej europejskiej normy. Pomoże to organom ścigania, producentom żywności, naukowcom i decydentom politycznym zidentyfikować słabe strony sektora i określić strategie zapobiegawcze i łagodzące.
Słowa kluczowe
Zagrożenia, radiologiczne, CBRJW, EDEN, bezpieczeństwo cywilne, zanieczyszczenie, obrona żywności