Nowatorski łańcuch wartości "od ściętej gałązki do energii" dużym wsparciem dla europejskiej biostrategii
Rok rocznie sektor rolniczy UE wytwarza ponad 13 milionów ton suchej materii w postaci pozostałości po ściętych roślinach. Zważywszy na fakt, że ścinki gałęzi mogą posłużyć za doskonałe źródło biopaliwa stałego, ta liczba ma znaczenie. Zamiast traktowania ich jako źródła energii, ścinki roślin generalnie uważane są za odpady i jako takie są palone lub zostawiane w ziemi. Projekt EUROPRUNING miał na celu optymalizację logistycznego procesu przekształcania ściętych roślin w biomasę, tak aby stał się opłacalny i zapewniał odpowiednią jakość z punktu widzenia końcowych potrzeb konsumenta. Łańcuch wartości "od ściętej gałązki do energii" Uczestnicy projektu EUROPRUNING w pierwszej kolejności określili specjalne wymogi dotyczące jakości materiałów, które będą wytwarzane i wykorzystane jako surowiec do produkcji energii. Istotne było zapewnienie jakości spełniającej potrzeby konsumenta końcowego, a po osiągnięciu tego celu – zapewnienie komercyjnego sukcesu tego rodzaju zasobów na rynku. Następnie zaprojektowano innowacyjne maszyny i narzędzia logistyczne, które mają pomóc rolnikom w jak najprostszy sposób zamieniać ścięte gałęzie i pędy w surowce bioenergetyczne, spełniające wcześniej określone wymogi jakościowe. W ramach prowadzonych prac naukowcy przygotowali rozwiązania dla każdego etapu łańcucha wartości, co zaowocowało całym wachlarzem nowych metodologii i technologii. Wdrożyli na przykład innowacyjną metodologię pobierania próbek i analizowania właściwości biomasy z pola i opracowali wytyczne oraz najlepsze praktyki ewaluacji pozostałości ze ścinek gałęzi. Są także autorami dwóch nowych maszyn do zbiorów, prasy do belowania i rębaka, które są w stanie zbierać ścinki gałęzi z gleby i przygotowywać je do transportu. Maszyny uzupełnia "narzędzie SmartBox" i platforma ICT do optymalizacji zbioru i logistyki dostaw oraz monitorowania jakości ścinek. Jeżeli chodzi o magazynowanie, to platforma podaje na przykład zalecenia, jak najlepiej zarządzać dużymi składami stertowanej biomasy. Kiedy ścinki gałęzi są gotowe do transportu, narzędzie decyzyjne oparte na systemie GIS umożliwia operatorom logistyki obniżyć koszty i optymalizować efektywność. Projekt oferuje też system GPS do zamocowania na ciężarówce, co ma pomóc kierowcom dotrzeć do punktów przechowywania i dostarczania surowca, dobieranych pod kątem wymagań jakościowych, oraz obliczyć najlepszą trasę pomiędzy tymi punktami. Aby upowszechnić założenia opłacalnej i zrównoważonej strategii "od ściętej gałązki do energii" wśród wszystkich zainteresowanych podmiotów na rynku, opublikowano zestaw wytycznych i najlepszych praktyk, obejmujących: dobry start biznesu, pozyskiwanie biomasy z sadu, informacje o maszynach, przechowywanie biomasy ze ściętych gałęzi, logistykę związaną z biomasą i jej transport, jakość paliwa i jego spalanie w kotłach, a ponadto kwestie społeczne i środowiskowe. Ogromne korzyści i wykraczanie poza projekt EUROPRUNING Projekt EUROPRUNING z powodzeniem wsparł działania zmierzające do opłacalnej produkcji stałych biopaliw o wysokiej jakości na bazie ścinków gałęzi i pozostałości drewna, poszerzając w ten sposób zakres rynku biomasy. Wykorzystanie wszystkich, produkowanych w ciągu roku w Europie, pozostałości po przycinaniu roślin prowadziłoby do zysków netto w wysokości 478,5 mln EUR. Uczestnicy omawianego projektu są przekonani, że program EUROPRUNING mógłby zaowocować utworzeniem ponad 30 000 miejsc pracy, przynosząc mieszkańcom obszarów wiejskich wiele społecznych i gospodarczych korzyści, które są tam bardzo potrzebne. Prace modernizacyjne są kontynuowane w odniesieniu do wszystkich urządzeń, a przemysłowi partnerzy projektu planują wykorzystanie technicznych innowacji opracowanych w ramach tej inicjatywy na skalę komercyjną. W rezultacie złożony został wniosek o objęcie ochroną patentową prasy do belowania, która jest już gotowa do produkcji. Ponadto zainicjowano inne europejskie i krajowe projekty, mające na celu kontynuację prac zapoczątkowanych w ramach projektu EUROPRUNING. Jednym z takich projektów jest projekt UP_RUNNING, uruchomiony w 2016 r. w ramach programu Horyzont 2020, dzięki któremu kontynuowane będą prace projektu EUROPRUNING po jego zakończeniu. Celem wspomnianego projektu UP_RUNNING jest próba rozwiązania aktualnego problemu braku mobilności uczestników łańcucha wartości, jeśli chodzi o wykorzystanie ścinków rolniczych i biomasy drewna usuwanego z plantacji.
Słowa kluczowe
EUROPRUNING, łańcuch wartości "od ściętej gałązki do energii", odpady rolnicze, biopaliwa, bioenergia, biogospodarka, biomasa
