Poszukiwanie planet pozasłonecznych w wysokokontrastowych obrazach
W ramach projektu PLANET HUNTING (Planet hunting: Exploration and research at the leading edge of high-contrast imaging) przeprowadzone zostało badanie bezpośredniego obrazowania planet wokół gwiazd podwójnych. Podczas realizacji projektu oddano do użytku oraz po raz pierwszy wykorzystano do celów naukowych ośrodek bezpośredniego obrazowania przy chilijskim Bardzo Dużym Teleskopie Europejskiego Obserwatorium Południowym (ESO). W pierwszym roku opóźniono realizację harmonogramu obserwacji oraz oddanie do użytku koronografu SPHERE (Spectro-Polarimetric High-contrast Exoplanet Research), co spowodowane było koniecznością zmian w planie projektu. Dlatego pierwszy rok został poświęcony główne na ukończenie i opublikowanie szczegółowych badań bezpośredniego obrazowania dysku protoplanetarnego LkCa 15. W drugim roku w projekcie przyznano 40 godzin obserwacji na nowo udostępniony podsystem SPHERE, narzędzie do wyszukiwania planet IRDIS (Infrared Dual Imager and Spectrograph). Obserwacjami objęto 40 nowych celów rozpoznawczych oraz kilka dalszych celów, które umożliwiły zakończenie wcześniejszej pracy badawczej. Obserwacje te kontynuowane były przez większą część 2015 r. Chociaż nadal trwa ocena, wykonywane są kolejne badania i publikowane są nowe dane, to jednak dokonano jednego odkrycia, które zostało natychmiast upublicznione. Wcześniej nieznana struktura dyskowa została zobrazowana w pobliży podwójnej gwiazdy AK Sco, wykorzystywanej jako system porównawczy w astrofizyce gwiazd. Naukowe obserwacje weryfikacyjne LkCa 15 wykonane za pomocą instrumentu ZIMPOL (Zurich Imaging Polarimeter) potwierdziły wnioski z wcześniejszego artykułu i po raz pierwszy ujawniły istnienie wewnętrznego dysku w świetle rozproszonym. Ponadto w obserwacjach MWC 758 za pomocą instrumentu ZIMPOL uwidocznione zostały nowe struktury skierowane w kierunku znanych ramion spiralnych. Dane dotyczące gwiazdy AU Microscopii wskazują na istnienie dużych falowanych cech dysku, które zostały zarejestrowane w skalach czasowych do czterech lat wstecz i wydają się przesuwać w kierunku zewnętrznym z prędkością nieograniczoną. Podobne zjawiska nie zostały rozpoznane dla innych celów oraz na podstawie innych przewidywań teoretycznych, co sprawia, że interpretacja jest jeszcze trudniejsza. Odpowiedni artykuł został przyjęty do publikacji w magazynie Nature. Wstępne wyniki zostały także zaprezentowane na konferencji Spirit of Lyot w czerwcu 2015 r. We wrześniu 2014 r. podczas konferencji Exoplanets with JWST-MIRI w Heidelbergu została zorganizowana prelekcja. Podczas spotkania PlanetS NCCR w Anzère w styczniu 2015 r. zaprezentowano raport dotyczący badań bezpośredniego obrazowania przeprowadzanych przez zespół SPHERE. Ponadto podczas konferencji Spirit of Lyot w Montrealu w czerwcu 2015 r. zostały przeprowadzane wykłady dotyczące wyników LkCa 15.
Słowa kluczowe
Planety pozasłoneczne, PLANET HUNTING, bezpośrednie obrazowanie, LkCa 15, dysk protoplanetarny
