Innowacyjne narzędzia do optymalnych systemów podatkowych
Dzięki środkom unijnym w ramach projektu THE (Taxation, heterogeneity and employment) przygotowano zestaw narzędzi teoretycznych, który może znaleźć wiele zastosowań związanych z tworzeniem polityki. Narzędzia te pozwalają uczonym na analizowanie szeregu trudnych wielowymiarowych problemów i wielowymiarowej heterogeniczności. Partnerzy projektu opracowali metody dla modeli posiadających wyłącznie dostosowanie jakościowe (intensive margin) oraz modeli posiadających zarówno dostosowanie jakościowe, jak i ilościowe (extensive margin). Przykładami dostosowania jakościowego i ilościowego są decyzje dotyczące liczby godzin pracy oraz wejścia lub braku wejścia na rynek pracy. Zestaw uwzględnia wiele kwestii mających znaczenie dla tworzenia polityki i umożliwia wprowadzanie dodatkowych źródeł heterogeniczności w modelach podatkowych, które można rozwiązywać i wdrażać przy użyciu rzeczywistych danych. Przeanalizowano szereg optymalnych modeli podatku dochodowego, uwzględniających różne źródła heterogeniczności. Jednym z nich były heterogeniczne elastyczności przychodów, łączące różne elastyczności podaży siły roboczej i różne umiejętności w zakresie unikania podatków. Zespół określił wpływ wielowymiarowej heterogeniczności pod względem umiejętności, elastyczności dochodów i zdolności do unikania podatków na optymalne zasady opodatkowania. Do innych źródeł heterogeniczności należały zewnętrzne podlegające opodatkowaniu przychody niezwiązane z zatrudnieniem, takie jak przychody z wynajmu nieruchomości czy też przychody kapitałowe. Naukowcy zajęli się też trzema zagadnieniami z zakresu ekonomii stosowanej, pomijanymi do tej pory w badaniach nad podatkami. Pierwsze z nich dotyczyło określenia optymalnych zasad opodatkowania w całej rozpiętości dochodów, spełniających zasady równych szans. Drugie natomiast odnosiło się do zastosowania koncepcji "workfare" przy modelowaniu podaży siły roboczej z uwzględnieniem jednocześnie dostosowania jakościowego i ilościowego. Ostatnie z zagadnień dotyczyło zbadania zmian rekomendowanego systemu podatkowego w przypadku występowania odchyleń od niedoborów na rynku pracy. W ramach projektu THE opracowano optymalne zasady opodatkowania uwzględniające różnice między osobami zgodnie z wieloma nieobserwowalnymi cechami. Metody te umożliwiają uwzględnianie różnych umiejętności oraz wspieranie elastyczności dochodów podlegających opodatkowaniu.
Słowa kluczowe
Podatek, zatrudnienie, opodatkowanie, jednorodność, siła robocza, modele podatkowe, podatek dochodowy, elastyczność dochodów