Jednolicenie europejskiej kultury sądownictwa
UE wciąż się rozrasta, a o dołączenie do nie w najbliższych latach stara się również kilka krajów z Europy południowo-wschodniej, w tym Albania i Serbia. W tym kontekście konieczne jest zbadanie "konstytucjonalizacji" europejskiego systemu sądowniczego oraz wpływu reform w poszczególnych krajach na lokalne kultury sądownictwa, szczególnie w Europie południowo-wschodniej. To właśnie przyjęto za cel finansowanego ze środków UE projektu EURJTC (Judicial training in European enlargement. Towards a common judicial culture). Zespół zajął się badaniem związków między szkoleniami sądowniczymi a kulturą sądownictwa w różnych krajach europejskich. Dokonano oceny instytucjonalizacji z pięciu różnych perspektyw: międzynarodowych kontaktów sądowniczych, polityk szkoleń sądowniczych, współpracy sądowniczej, upowszechniania decyzji sądów krajowych i narzędzi do zarządzania wiedzą. Co istotne, uczestnicy projektu EURJTC zajęli się też rolą sądów krajowych i procedur sądowniczych w definiowaniu kwestii kluczowych dla całego sądownictwa europejskiego, ze szczególnym naciskiem na tematy drażliwe i niedostatecznie omówione. Jednym z takich zagadnień było preferowanie komunikacji pionowej (między sądami europejskimi i krajowymi) względem koordynacji poziomej (między sądami krajowymi). Z innych tematów należy wymienić kwestie związane z podległością, niedocenianie znaczenia nieformalnego dialogu i zaniedbywanie roli sędziów niższej rangi. Istotna była też kwestia identyfikacji warunków wstępnych, które pozwoliłyby sądom i sędziom przyjąć i skutecznie realizować europejski mandat stosowania prawa unijnego i krajowego. Rozwikłanie tych zagadnień pomoże w definiowaniu unijnej polityki sądowniczej i promowaniu ujednolicenia praktyk sądowniczych ze szczególną korzyścią dla osób zajmujących się tworzeniem i wdrażaniem polityk szkoleń sądowniczych. Wyniki projektu mogą też wspomóc podejmowanie decyzji politycznych na poziomie Dyrekcji Generalnych UE, w tym Dyrekcji Generalnych ds. Sprawiedliwości, Konkurencji i Środowiska. Projekt zaowocował kilkoma artykułami na konferencje i do publikacji, co niewątpliwie pomoże zainteresowanym stronom w dalszym rozwijaniu badań sądowniczych w skali ogólnoeuropejskiej.
Słowa kluczowe
Kultura sądownictwa, konstytucjonalizacja, szkolenia sądownicze, rozszerzanie UE, sędziowie, polityka sądownicza
