Optymalizowanie narządów do przeszczepu
Suboptymalne narządy działają poprawnie, lecz postępujące uszkodzenie zazwyczaj ma swój początek podczas pobierania, przechowywania i przeszczepiania. Dzieje się tak głównie dlatego, że brakuje w tych momentach składników odżywczych i tlenu. Co więcej, takie narządy są bardziej wrażliwe uszkodzenia podczas przechowywania, jako że dawcami są zazwyczaj starsi pacjenci ze schorzeniami towarzyszącymi takimi jak cukrzyca i nadciśnienie. Techniki takie jak normotermiczna maszynowa perfuzja wątroby (ang. NMP), hipotermiczna maszynowa perfuzja nerek i nowatorskie dodatki do konserwantów mogą poprawić stan narządów do przeszczepu. Zespół finansowanego przez UE projektu "Consortium for Organ Preservation in Europe" (COPE) przetestuje, zwaliduje i upowszechni te nowatorskie techniki konserwacji narządów, aby zwiększyć dostępność użytecznych do przeszczepu narządów. Konsorcjum COPE jest oficjalnym wykonawcą tego zadania z ramienia Europejskiego Stowarzyszenia Przeszczepiania Narządów (ESOT). Przeprowadzone zostaną trzy badania kliniczne i dodatkowo badania doświadczalne, aby sprawdzić techniki konserwacji nerek i wątroby, oraz stworzyć optymalne protokoły. Projekt ma już kilka przełomowych osiągnięć. Dokonano koniecznych przygotowań pod kątem zarządzania i prowadzenia badań klinicznych oraz uzyskano zezwolenia komisji bioetycznych w większości z placówek badawczych. Protokoły każdego z badań klinicznych zostały sfinalizowane i opracowano bazy danych online i offline, jak również protokoły scentralizowanego pozyskiwania próbek biologicznych. Zorganizowano również logistykę, obejmującą transport, pobieranie narządów oraz urządzenia i materiały eksploatacyjne. Przykładowo, zainstalowano urządzenie "OrganOx metra" wymagane do NMP w ambulansach w Wielkiej Brytanii. Wszystkie badania kliniczne projektu COPE już się rozpoczęły. Naukowcy oceniają skuteczność środków do perfuzji bezkomórkowej w przypadku przeszczepu wątroby i nerek, jak również metaboliczne odnawianie ex vivo narządów. Oceniają również korzyści i wady optymalizacji kondycjonowania przedimplantacyjnego narządów i wpływ różnych ustawień temperaturowych perfuzji. Wyniki projektu powinny pomóc określić użyteczność tych innowacyjnych technologii perfuzji maszynowych oraz systemów bezkomórkowego dostarczania tlenu w ulepszaniu konserwacji narządów. Pozytywne wyniki badań zwiększą dostępność dobrej jakości narządów do przeszczepu oraz zwiększą szanse pacjentów z listy oczekujących na przeszczep.
Słowa kluczowe
Narządy, przeszczep, normotermiczna maszynowa perfuzja wątroby, hipotermiczna maszynowa perfuzja nerek, konserwacja narządów, perfuzja bezkomórkowa