Zarządzanie emisjami związków węgla i lasy
Projekt GESAPU powstał z zamiarem poprawy dokładności wykazów gazów cieplarnianych na poziomie krajowym. Prace dotyczyły w szczególności krajów o silnie zróżnicowanych regionach i/lub rozległych lasach, w których standardowe procedury inwentaryzacji nie pozwalają na uzyskanie dokładnego obrazu. Rozwiązaniem było zastosowanie wykazów rozmieszczonych przestrzennie oraz bardziej szczegółowe modelowanie lasów. Badacze wykorzystali wielopoziomowe modele matematyczne, mapy cyfrowe i bazy danych geograficznych, aby stworzyć przestrzenny wykaz gazów cieplarnianych obejmujący Polskę. Stworzono bazę danych powiązaną z systemem informacji geograficznych, umożliwiającą generowanie wykazu gazów cieplarnianych zgodnie z wytycznymi Międzyrządowego Zespołu ds. Zmiany Klimatu (IPCC). Dla wykazu przygotowano dane o rozdzielczości 2 km x 2 km. Dalsze możliwości wypełnienia luk w wykazie analizowano poprzez modyfikację metodologii, systemu pomiarów oraz modeli używanych do przygotowywania pełnego pomiaru dwutlenku węgla (FCA) ekosystemów leśnych. Podstawą metodologii było podejście do ekosystemów oparte na krajobrazie. Lasy uznano za ważne ze względu na ich wysoce złożoną, choć słabo rozumianą rolę w globalnym obiegu węgla oraz skomplikowaną strukturę ekosystemów leśnych. Jako że lasy są ważną częścią także ukraińskiego krajobrazu, konsorcjum opracowało zaawansowaną metodę oceny istotnych składników FCA w lasach w tym kraju. Naukowcy stworzyli hybrydowe mapy lasów ukraińskich o rozdzielczości przestrzennej 300 m x 300 m. Mapa zawierała najważniejsze parametry, takie jak gatunki drzew, ich wiek i wskaźnik bonitacji, a do ich przygotowania wykorzystano technikę łączącą statystykę, technikę i gromadzenie informacji in situ. Obecnie zakłócenia związane między innymi z chorobami czy szkodnikami oraz nielegalną wycinką mają znaczący wpływ na obieg węgla w ukraińskich lasach. Poważniejszym zagrożeniem może być jednak zmiana klimatu, szczególnie w przypadku lasów rosnących w bardziej suchym klimacie. Dlatego też w badaniu wyszczególniono główne podejście do adaptacji oraz łagodzenia negatywnych skutków zmiany klimatu. Najważniejszym osiągnięciem projektu GESAPU jest zbadanie zależności między zrównoważonymi praktykami zarządzania lasami i gruntami a zarządzaniem emisjami związków węgla. Wyniki omawianych prac zostaną wykorzystane do zwiększenia dokładności wykazów gazów cieplarnianych.
Słowa kluczowe
Zarządzanie emisjami związków węgla, lasy, wykaz gazów cieplarnianych, pomiar dwutlenku węgla, zmiana klimatu
