Różnice kulturowe w kontekście kreatywności
W ramach projektu "Creativity across cultures" (CREATIVE) analizowano kreatywność w odniesieniu do rożnych kultur. Badając bezpośrednio europejskie inicjatywy wspierające kreatywność, uczeni starali się odpowiedzieć na pytanie: "Jak kultura wpływa na kreatywność?". W projekcie CREATIVE wykorzystano standardowe instrumenty w laboratorium, a także zastosowano koncepcje z zakresu psychologii międzykulturowej, statystyki, informatyki stosowanej i psychologii ogólnej. Uczestnicy projektu przeprowadzili też wywiady z artystami z różnych krajów, będącymi stypendystami rządu Bawarii. Podejście to pozwoliło na zbadanie, w jaki sposób różne kultury sprzyjają kreatywności lub ją hamują. Badanie dostarczyło szczegółowych informacji na temat kreatywności i kultury, a co najważniejsze dowiodło silnej zależności między nimi. W przeprowadzonym w Niemczech, Gwatemali, Indiach, RPA i USA pierwszym badaniu rozdano testy i ankiety na temat kreatywności wśród blisko 1000 studentów uczelni wyższych. W drugim badaniu analizowano różnice kulturowe w przypadku analogicznego wnioskowania kreatywnego, używając symulowanej sytuacji problemowej. Uczestnikom przypisano rolę pracowników, mających pomagać w poprawie warunków życia ludu Moro (półkoczowniczego plemiona). Aby porównać skomplikowany proces kreatywny w prawdziwym życiu w różnych kulturach, w trzecim badaniu przeprowadzono wywiady wśród 30 znanych artystów z Kuby, Niemiec i Rosji. Szczegółowe badanie jakościowe wskazało na pewne podobieństwa w zakresie sztuk wizualnych, literatury i muzyki. Ujawniło też różnice częstotliwości wykonywania różnych czynności — np. rozwiązywania problemów finansowych czy sprzedaży dzieł. Ogólnie rzecz biorąc, wyniki badania wskazują na znaczenie różnic kulturowych w kontekście kreatywności. Niektóre z nich odgrywają pozytywną rolę w kreatywności, a wartości kulturowe wpływają na kreatywność inaczej w odmiennych kulturach. Projekt CREATIVE przyczynił się do poszerzenia wiedzy na temat różnic kulturowych oraz roli kultury w kreatywności, uważanej za jeden z kluczowych czynników dla rozwoju Europy. Wyniki omawianych prac mają zatem znaczenie dla naukowców i międzynarodowych zespołów badawczych, a ponadto będą mogły zostać wykorzystane w biznesie oraz edukacji. Zgromadzone informacje mogą pomóc prawodawcom w tworzeniu środowisk stymulujących kreatywność.
Słowa kluczowe
Różnice kulturowe, kreatywność, globalizacja, kultury, wartości kulturowe