Roboty podwodne pomagają w pracach archeologicznych
Podwodne badania archeologiczne, wykorzystujące statki badawcze i wyszkoloną załogę, mogą kosztować nawet 50 tys. euro dziennie. Tak wysokie koszty pozostają poza zasięgiem wielu instytutów archeologicznych. Obniżenie kosztów prac archeologicznych jest zatem czynnikiem ważnym dla badania i ochrony tej części europejskiego dziedzictwa kulturowego, która znajduje się pod wodą. Problemem tym zajęli się uczestnicy projektu ARROWS (Archaeological robot systems for the world's seas). Celem pracy było dostarczenie archeologom narzędzi technicznych umożliwiających prowadzenie niedrogich badań dzięki adaptacji istniejących technologii pierwotnie stworzonych pod kątem branży wojskowej i przemysłu naftowo-gazowego. W skład konsorcjum ARROWS weszli specjaliści takich dziedzin, jak archeologia podwodna, inżynieria podwodna, robotyka oraz przetwarzanie i rozpoznawanie obrazów. Zajmowali się oni adaptacją i opracowywaniem tanich technologii AUV, aby znacząco zmniejszyć koszty badań podwodnych. Zmniejszono masę i wielkość AUV, aby obniżyć koszty eksploatacyjne i zwiększyć możliwości ich transportowania, a dodatkowo uproszczono interfejs użytkownika, tak by stał się łatwiejszy w obsłudze. Pojazdy te mogą wykonywać zadania wymagane podczas badań archeologicznych, takie jak tworzenie map, diagnostyka oraz wykopaliska. Uczestnicy projektu określili wymagania archeologów na poszczególnych etapach badań, proponując rozwiązania techniczne. W ramach inicjatywy ARROWS zorganizowano szkolenia dla archeologów z zakresu używania nowego sprzętu i technik. AUV przetestowano na Morzu Śródziemnym i Bałtyku, aby określić ich zdolność działania pomimo zmiennych prądów, wysokich i niskich temperatur oraz zmieniającej się widzialności. Jeden z pojazdów podwodnych, o nazwie MARTA, umożliwia prowadzenie szybkich i tanich badań na dużych obszarach, a także tworzenie wysokiej jakości map opartych na udoskonalonych metodach rekonstrukcji. Inny statek, U-CAT, może poruszać się we wnętrzach wraków i tworzyć ich mapy. Dodatkiem do AUV będzie narzędzie czyszczące, umożliwiające wydobywanie delikatnych przedmiotów. Ponadto, pojazdy dostarczą danych umożliwiających wirtualną eksplorację stanowisk archeologicznych. Choć technologie ARROWS zostały zaprojektowane z myślą o podwodnych badaniach archeologicznych, mogą też znaleźć zastosowanie w innych dziedzinach, takich jak biologia, geologia, i ochrona środowiska.
Słowa kluczowe
Autonomiczny pojazd podwodny, AUV, archeologia, dziedzictwo kulturowe, systemy robotyczne
