Kolebka cywilizacji w kanonie literatury
Dzieła literackie uznane za ważne pod względem kontekstu dla danego okresu lub miejsca, tworzą kanon literacki. Tego typu zbiory wykorzystywane są do opisu historycznych lub współczesnych zdarzeń. Jednak dzieła, które się na nie składają, oraz poglądy osób je tworzących zmieniają się, i to samo spotyka kanony literackie. Mimo że zawartość dzieła stanowiącego kanon pozostaje bez zmian, ich interpretacja może ulegać modyfikacjom. Dzieje się tak ponieważ myśli i doświadczenia ludzi ewoluują. W tym kontekście uczestnicy projektu "Greek fantastic literature: A case of censorship in a European literary canon" (GFL - CCELC) postawili sobie za cel zgłębienie różnic w obrębie fantastyki jako elementu konstruowania pojęcia "greckości" w europejskim i greckim dyskursie nowoczesności. Badania skupiły się na niesamowitości, próbując określić zakres jej pokrywania się z nowoczesną koncepcją (fil)hellenizmu. Jest to pojęcie powszechnie uważane i definiowane jako starania wskrzeszenia w oświeconej Europie obrazu Grecji jako utopii racjonalizmu i estetyki. Dokładniej mówiąc, w ramach projektu zbadano obce dyskursy względem Grecji oraz ich odbiór i ponowną interpretację w greckiej przestrzeni. Do obcych dyskursów zaliczono relacje podróżnicze, rozprawy o wampirach lub zjawach, literaturę filhelleńską, literaturę oraz kino fantastyczne związane z Grecją. Ich odbiór w greckiej przestrzeni przejawia się w literaturze narodowej, budowaniu kanonu literackiego, kinematografii i innych powiązanych dziełach. Elementy, takie jak wampiry, od XVI do XVIII wieku były na zachodzie początkowo wiązane z Grecją. Choć z czasem przestano je łączyć ze światem helleńskim, badanie tego zjawiska daje możliwość śledzenia implikacji nieświadomej niesamowitości w dyskursach (fil)hellenizmu. W ramach projektu GFL - CCELC zgłębiono też kulturowe, historyczne i reprezentacyjne skutki zachodniego rozumienia Grecji na wewnętrzną konstrukcję narodu. Ponadto starano się zrozumieć mechanizmy mentalnej lub metaforycznej kolonizacji związanej z tymi skutkami. W ramach projektu starano się też stworzyć metodologiczne podstawy w obszarach badań nad narodami, kulturoznawstwa, psychoanalizy, teorii literatury i filozofii. Wyniki badań oraz zdobyta wiedza mają duże znaczenie dla współczesnych badań, szczególnie w kontekście zawirowań przez jakie przechodzi współczesna Grecja. W ten sposób projekt GFL - CCELC podważa tradycyjne podejścia do badań nad współczesną tożsamością w kontekście postępującej globalizacji.
Słowa kluczowe
Cywilizacja, kanon literatury, Grecja, literatura fantastyczna, filhellenizm
