Wyznaczanie trendów w nauce: Naukowcy odkryli najstarszy na świecie doskonale zachowany wrak statku
Zespół archeologów morskich, naukowców oraz ekspertów, którzy odkryli wrak statku napędzanego siłą ludzkich mięśni i żaglem twierdzą, że spoczywał na dnie przez ponad 2400 lat. Konstrukcja odnalezionego 23-metrowego greckiego statku handlowego była dotychczas znana wyłącznie ze starożytnej ceramiki. W ciągu ostatnich trzech lat, wspólne przedsięwzięcie brytyjsko-bułgarskie znane pod nazwą Black Sea Maritime Archaeology Project (MAP) zajmowało się mapowaniem wód Morza Czarnego u wybrzeży Bułgarii, w których spoczywają dziesiątki wraków. To jeden z największych multidyscyplinarnych projektów zajmujących się archeologią morską podjętych w historii świata. Misją projektu Black Sea MAP jest zbadanie całego obszaru dna przy pomocy sonarów oraz zdalnie sterowanych pojazdów, zdolnych do działania w głębokich wodach morskich. Dotychczas zespołowi udało się odkryć około 60 wraków, a uczestnicy projektu mają nadzieję na odnalezienie kolejnych zachowanych wraków i starożytnych osad, które pomogą nam lepiej zrozumieć jak rozwijała się cywilizacja ludzka. Pod koniec 2017 roku uczestnicy projektu Black Sea MAP odnaleźli w pobliżu wybrzeża Bułgarii wrak spoczywający na głębokości około 2 kilometrów pod powierzchnią morza. Zarówno maszt, jak i stery oraz ławy wioślarskie były zachowane w całości i w doskonałym stanie. Wyjątkowy stan elementów wraku zawdzięczamy faktowi, że na taką głębokość w wodzie nie dociera tlen. Przełom w starożytnym dziedzictwie morskim „Statek z czasów klasycznych, który przetrwał w nienaruszonym stanie spoczywając na głębokości wynoszącej ponad 2 kilometry to coś, co do tej pory uważałem za niemożliwe”, stwierdził Jon Adams, kierownik naukowy projektu Black Sea MAP , profesor archeologii morskiej na Uniwersytecie w Southampton, w wywiadzie udzielonym telewizji CNN. „To odkrycie całkowicie zmieni naszą wiedzę na temat budowania statków i żeglugi w czasach starożytnych”. „Na dnie spoczywają statki, których nie mieli okazji zobaczyć współcześni ludzie – z wyjątkiem malunków na ścianach, obrazów i książek. Teraz mamy okazję obejrzeć je po raz pierwszy od czasów, kiedy przemierzały morza”, stwierdził Edward Parker, prezes Black Sea MAP. Członkowie ekspedycji Black Sea MAP uważają, że odnaleziony wrak był niegdyś statkiem handlowym, przypominającym jednostki znane ze starożytnych naczyń greckich, między innymi z wazy przedstawiającej spotkanie Odyseusza i Syren, znajdującej się w zbiorach British Museum. Wspomniane naczynie przedstawia Odyseusza przywiązanego do masztu swojego statku, przepływającego w pobliżu trzech mitycznych nimf morskich, które, jeśli wierzyć legendom, swoim śpiewem uwodziły żeglarzy, doprowadzając do ich śmierci. Zespół uważa, że statek, którego wrak odnaleziono w ramach projektu, wypłynął w morze około 100 lat po powstaniu słynnej wazy. Żaden z członków zespołu nie spodziewał się znalezienia tak starego statku. „To doświadczenie nie z tego świata”, powiedziała dr Helen Farr, jedna z uczestniczek ekspedycji, w wywiadzie udzielonym BBC. „Kiedy pojazd zanurza się w głębinach i nagle pojawia się idealnie zachowany kadłub statku skąpany w światłach… To prawie jak podróż w czasie”. Zawartość luków starożytnego greckiego statku pozostaje na razie zagadką. Zespół Black Sea MAP zamierza wrócić na miejsce znalezienia wraku po uzyskaniu dodatkowych funduszy. Nie upłynie zapewne wiele czasu zanim Black Sea MAP po raz kolejny wyruszy w głębiny Morza Czarnego, aby znów rzucić nieco światła na starożytne praktyki budowania statków i żeglugi. „Jako archeolodzy jesteśmy przede wszystkim zainteresowani tym, czego możemy nauczyć się na temat technologii, handlu oraz kierunków wypraw na tym obszarze”, dodała dr Farr. 23 października w British Museum miała miejsce premiera 2-godzinnego filmu dokumentalnego dotyczącego projektu.
Kraje
Bułgaria, Zjednoczone Królestwo
