Wytwarzanie nanoleków jutra
Partnerzy finansowanego ze środków UE projektu B-SMART, którego przedmiotem jest terapia różnych chorób neurodegeneracyjnych, wybrali platformę do produkcji nanoleków, co stanowi ogromny krok naprzód na drodze do osiągnięcia zamierzonego celu. Precision NanoSystem's NanoAssemblr™ wykorzysta terapeutyki bazujące na RNA do hamowania białek chorobotwórczych wywołujących takie zaburzenia jak choroba Parkinsona, Alzheimera czy Huntingtona. Wspomniane choroby trapią ponad siedem milionów Europejczyków, a ich społeczno-gospodarcze koszty szacuje się na około 130 milionów euro rocznie. Pokonywanie przeszkód na drodze do terapii RNA RNA to molekuła oddziałująca na kodowanie, dekodowanie, regulację i ekspresję genów, co obejmuje także wytwarzanie białek odpowiedzialnych za wystąpienie choroby. Spore nadzieje budzi perspektywa wykorzystania tej funkcji (za pośrednictwem matrycowego RNA – mRNA) w taki sposób, że lek będzie nakazywać organizmowi powstrzymywanie uszkodzenia, zanim do niego dojdzie. Jest to relatywnie młoda dziedzina medycyny, licząca sobie zaledwie kilka dekad, ale uważana za bezpieczniejszą i bardziej opłacalną od alternatywnych opcji manipulacji genetycznej. Jednakże, aby terapie na bazie RNA mogły osiągnąć swój pełny potencjał, najpierw muszą pokonać zasieki obronne organizmu, wykształcane przez miliardy lat ewolucji. Zadanie takich osłon jak dwuwarstwa lipidowa (tworząca cienką membranę) polega na utrzymywaniu RNA na zewnątrz komórki, utrudniając mu przedostawanie się do wewnątrz. Konieczność przebicia się przez tę zbroję pozostaje, całkiem dosłownie, przeszkodą przed powszechnym rozwojem terapeutyki RNA. W ramach projektu B-SMART opracowano skuteczny mechanizm transportowy wykorzystujący „nanonośniki”. Te małe moduły transportowe są w stanie przeniknąć przez barierę, jaką stanowi płyn mózgowo-rdzeniowy, chroniąc jednocześnie enzymy RNA przed degradacją. Jak podsumowuje koordynator projektu B-SMART, profesor Raymond Schiffelers, w artykule opublikowanym niedawno w czasopiśmie »Technology Networks«, zapowiadającym wybór platformy produkcyjnej: „Leki RNA są o tyle interesujące, że można wykorzystać zasadniczo tę samą molekułę polinukleotydową do leczenia różnych chorób, wystarczy tylko zmienić sekwencję nukleotydów. Naszym celem jest opracowanie modułowych nanocząstek potrafiących dostarczać ładunek terapeutycznych RNA do mózgu, aby zapobiegać biosyntezie szkodliwych białek u źródła”. Z laboratorium do kliniki Aby podnieść skuteczność, mechanizm transportowy wymagał swoistego ukierunkowywania za pomocą ligand (małych molekuł, jonów lub białek), na bazie ciężko-łańcuchowych nanociał, które są mniejsze i stabilniejsze od tradycyjnych przeciwciał. Modułowy system transportowy przechodzi aktualnie testy in vitro oraz in vivo. Prace nad skalowalnym i powtarzalnym procesem produkcji, który stanowi klucz do przeniesienia podejścia B-SMART z laboratorium do przeróżnych kontekstów terapeutycznych w Europie, korzystają z wiedzy pozyskiwanej z multidyscyplinarnej dziedziny, jaką jest mikrofluidyka. W tym celu w ośmiu laboratoriach uczestniczących w projekcie, w Holandii, Belgii, Norwegii, Zjednoczonym Królestwie, Hiszpanii i Włoszech, wykorzystana zostanie stołowa platforma NanoAssemblr. Profesor Schiffelers wyjaśnia wybór platformy NanoAssemblr firmy Precision NanoSystem: „Ta technologia pozwala też precyzyjnie przewidzieć rozmiar cząstki na podstawie prędkości mieszania, stężenia i stosunku PEG [związków polieteru] w mieszance, co stanowi ważny krok naprzód. I rzecz nie mniej ważna: można ją łatwo skalować do produkcji partii wystarczających na potrzeby prób klinicznych”. Skuteczność przedkliniczna zostanie przetestowana po lokalnych iniekcjach, podaniu przez nos oraz ogólnoustrojowym. Więcej informacji: witryna projektu
Kraje
Niderlandy
