Dokładna ocena strategii w zakresie lasów łęgowych na świecie
Lasom łęgowym, które stanowią unikatowe źródło bioróżnorodności, żywności i surowca, coraz bardziej zagraża rozwój obszarów miejskich, przemysłowych i rolnych. Aby zapewnić ich przetrwanie, w ciągu ostatnich kilku dekad podjętych zostało na całym świecie wiele projektów renaturalizacyjnych będących próbą zapewnienia przystawalności samo-utrzymujących się i zdrowych lasów łęgowych do działalności człowieka. „Wiele projektów renaturalizacyjnych dążyło do uporania się z różnorakimi problemami środowiskowymi, które trapią lasy łęgowe” – wyjaśnia koordynator projektu ESFFORES, dr Eduardo González, który prowadził prace na Uniwersytecie Denver, USA, i w Laboratoire d'Écologie Fonctionnelle et Environnement w Tuluzie, Francja. „Samo zróżnicowanie tych podejść oraz brak środków na odpowiedni monitoring sprawia, że nie przyjęto jak dotąd ani strategicznego celu ani standardowych kryteriów oceny powodzenia czy porażki. To ostatecznie ograniczy ich oddziaływanie”. Pomiar sukcesu Aby rozwiązać ten problem, w ramach projektu ESFFORES podjęto próbę oceny skuteczności różnych projektów renaturalizacyjnych z zamiarem otwarcia dyskusji nad uniwersalnymi kryteriami sukcesu. Rejestrowane były dane z zakresu zarządzania środowiskiem i zmienne dotyczące roślinności na zróżnicowanych stanowiskach w dwóch regionach półsuchych w zachodnich Stanach Zjednoczonych i południowej Europie, z gradientami klimatycznymi obejmującymi rożne zasięgi sześciu dużych dorzeczy: środkowy bieg Rio Grande, górny i dolny bieg Colorado, Ebro, Duero i Garonny. „Dzięki skupieniu naszych wysiłków na ocenie osiągnięć – zamiast na definiowaniu celów i wdrażaniu technik – jesteśmy w stanie połączyć tradycyjne oceny wykorzystujące dane lokalne i stanowiskowe z szerszymi ewaluacjami przestrzennymi w dłuższych okresach” – zauważa González. „Uwzględnienie całkowicie odmiennych strategii renaturalizacyjnych z całego świata w dużych skalach przestrzennych i w perspektywie długoterminowej umożliwiło nam ustalenie pewnych uniwersalnych wskaźników reakcji na renaturalizację oraz uniwersalnych czynników prowadzących do sukcesu lub porażki”. Partnerzy projektu stwierdzili, że podobne miary różnorodności roślin mogą być stosowane do oceny powodzenia całkiem odmiennych podejść renaturalizacyjnych, przy czym niektóre z nich są bardziej wrażliwe na renaturalizację od innych. Ponadto skutki renaturalizacji w lasach łęgowych będące następstwem różnych strategii mogą być częściowo przewidywane na podstawie łatwo mierzalnych parametrów środowiskowych, takich jak klimat. „Same podejścia renaturalizacyjne nie wystarczą, aby przywrócić warunki sprzed wystąpienia zakłóceń, ale mogą znacząco wpłynąć na trajektorie sukcesji roślin” – stwierdził González. „To ważne, gdyż zapewnia nam pole manewru przy modyfikowaniu ekosystemu w taki sposób, aby zaspokajał nasze potrzeby w zrównoważony sposób. Okazało się niespodziewanie, że udaną renaturalizację niekoniecznie zapewnia ponowne wprowadzanie roślinności, jeżeli przywrócone zostały procesy naturalne, takie jak zalewanie”. Perspektywa globalna Realizację projektu umożliwiło międzynarodowe stypendium wyjazdowe Marie Curie (IOF), dzięki któremu González spędził dwa lata w kraju pozaeuropejskim i rok w Europie. Czołowi naukowcy specjalizujący się w renaturalizacji lasów łęgowych nadzorowali projekt w Europie i USA. „Ta formuła bardzo mi odpowiadała, gdyż podstawowym aspektem mojego projektu było porównanie różnych podejść renaturalizacyjnych na świecie” – wyjaśnia González. „Miałem okazję spotkać się z jednymi z najbardziej renomowanych ekologów specjalizujących się w lasach łęgowych w Ameryce Północnej i poznać ich podejście do zarządzania inwazjami roślin egzotycznych, które są głównym powodem podjęcia przedsięwzięć z zakresu renaturalizacji lasów łęgowych w południowo-zachodniej części USA”.
Kraje
Francja