Dorosłe wilki wykorzystują czas na zabawę do wzmocnienia dominacji nad szczeniętami
Dorosłe wilki utrzymują swoją dominację nad szczeniętami nawet w czasie zabawy, jak ustalili partnerzy finansowanego ze środków UE projektu CANCOOP. Zabawa służy rywalizacji, która ma sprawdzić i poprawić umiejętności towarzyszy zabawy w bezpiecznym otoczeniu. Ustalenia, opublikowane w czasopiśmie PLOS ONE w maju 2016, obalają tezę, wedle której dorosłe wilki łagodzą swoje zachowanie w relacjach ze szczeniakami, aby zachęcić je do zabawy. Raczej podtrzymują swój dominujący status. Wilki są zwierzętami stadnymi, polegającymi na współpracy między członkami watahy przy wychowywaniu, polowaniu, obronie terytorium i zdobywaniu pożywienia. Projekt CANCOOP, nad którym prace potrwają do stycznia 2018 r., poświęcony jest analizie procesów emocjonalnych i społeczno-kognitywnych wilków, między innymi empatii, awersji do nierówności i opóźnionej gratyfikacji. Najnowsze ustalenia poczynione w ramach projektu mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia interakcji społecznych wilków – informacje te mogą być pomocne przy zarządzaniu populacjami wilków w warunkach naturalnych, jak i w ogrodach zoologicznych. Etap doświadczalny polegał na obserwowaniu dwóch stad dorosłych wilków – Canis lupus occidentalis – oraz wilczych szczeniąt w wieku od 3 do 5 miesięcy w czasie zabawy i interakcji niezwiązanych z zabawą. Obserwacje prowadzone były w Centrum Badania Wilków w Ernstbrunn, Austria, w roku 2009 i 2012. W każdym stadzie znalazło się sześć szczeniąt. Zostały przywiezione do centrum przed dziesiątym dniem życia i pozostawały pod opieką profesjonalnych trenerów. Stada były następnie filmowane w czasie zabawy i innych interakcji na własnym wybiegu – przestronnych, ogrodzonych obszarach na wolnym powietrzu, na których są zarówno kryjówki, jak i zadrzewienia. Naukowcy pracujący nad projektem wyszli z założenia, że w celu ułatwienia zabawy, poszczególne wilki mogą zachowywać się w taki sposób, aby pozostawać na równym poziomie z towarzyszem zabaw. To tak zwana „zasada 50:50” – każdy gracz wygrywa albo traci przez 50% czasu. Aby zastosować się do tej zasady, osobnik dominujący może sam sobie utrudniać zadanie, stawiając się w niekorzystnym położeniu, aby pozwolić wygrać niższemu rangą. Samoutrudnianie ma miejsce wtedy, kiedy dany osobnik rezygnuje z przewagi konkurencyjnej kładąc się na przykład na grzbiecie lub znajdując się fizycznie pod rywalem. Wyniki badań pokazały jednak, że w zabawie dorosłego wilka ze szczeniakiem ta zasada nie obowiązuje. W parach szczeniak – osobnik dorosły, to szczeniak utrudniał sobie zadanie i zachowywał się mniej ofensywnie, a nie dorosły wilk. Dorosłe wilki przejawiały znacznie mniej samoutrudniających zachowań niż bawiące się z nimi szczeniaki. Wykazywały też istotnie więcej zachowań ofensywnych w czasie zabawy, takich jak gryzienie czy pogoń za partnerem – według zespołu CANCOOP. Stosunek zachowań samoutrudniających do ofensywnych w parach szczeniaków był powiązany z relacją dominacji między nimi poza zabawą – stwierdzili partnerzy projektu. Tymczasem zabawa par szczeniak – szczeniak była konsekwentnie bardziej egalitarna niż par szczeniak – dorosły osobnik, aczkolwiek w różnym stopniu. Naukowcy są przekonani, że takie zachowania mogą wzmacniać hierarchię dominującego osobnika dorosłego i podporządkowanego szczeniaka, która w stadach wilków jest ustalana poza zabawą. W toku badań CANCOOP stwierdzono także, że cechy zabawy wilków wykazują podobieństwa do dynamiki zabawy udomowionych psów. Więcej informacji: strona projektu w serwisie CORDIS
Kraje
Austria
