Wyznaczanie trendów w nauce: Ziemia przesuwa swoją oś biegunową z powodu zmiany klimatu
Od 1899 roku naukowcy i nawigatorzy precyzyjnie mierzą położenie i ruch biegunów, które przez niemal cały XX w. migrowały powoli w kierunku Kanady. Ale w tym stuleciu – jak dowodzi Surendra Adhikari z Jet Propulsion Lab NASA – kierunek uległ zmianie i teraz przesuwają się w stronę Zjednoczonego Królestwa. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie »Science Advances«. Topniejące pokrywy lodowe, zwłaszcza na Grenlandii, ale także na Antarktydzie (które utrzymują 99% zapasów słodkiej wody na Ziemi) powodują zmianę rozkładu obciążeń na Ziemi. To pokazuje wyraźnie całkiem namacalny i alarmujący wpływ zmiany klimatu na naszą planetę. W ramach badań analizie poddano dane satelitarne i pomiary terenowe z lat 2003-2015, aby dociec, w jaki sposób i dlaczego Ziemia porusza się tak, jak się porusza. Niewielkie przesunięcia osi są zupełnie normalne, ale to ostatnie było większe niż spodziewane. Według wyników badań, od początku tego stulecia oś obrotowa planety odsunęła się od normalnego zakresu o około 75 stopni na wschód. Przechylenie jest spowodowane zmianami w rozkładzie wody, co jest skutkiem utraty ponad 396 trylionów kilogramów lodu na Grenlandii i w zachodniej Antarktydzie rocznie. Prócz tego 74 tryliony kilogramów, jakie zyskuje rocznie wschodnia Antarktyda, sprawiają, że obciążenie zwiększa się w kierunku wschodnim i powoduje kołysanie się planety na osi biegunowej. „To może wydawać się niewielkim wahaniem, ale niesie w sobie niezwykle ważną informację” – stwierdza dr Adhikari. „Przesunięcie sięgało rzędu 10 centymetrów rocznie [od roku 2000], zatem nie jest ono prawdopodobnie wystarczająco duże, aby dać podstawy do ponownego obliczenia bieguna geograficznego planety (...) aczkolwiek kolejne pokolenia mogą to rozważyć, jeżeli zmiany nadal będą postępować”. Jednak nie tylko kurczące się lodowce na obydwu biegunach przyczyniają się do zmiany osi biegunowej Ziemi. Zespół badawczy informuje też, że duże masy ulegają przesunięciu również z powodu utraty na ogromną skalę wody z lądu. Naukowcy teoretyzują, że oś obrotowa Ziemi wędruje w kierunku Europy także z powodu potężnych ubytków wody w jeziorach i warstwach wodonośnych w Eurazji, wokół Morza Kaspijskiego i w Indiach. Ogólnie wyższe temperatury doprowadziły do nasilenia się ewaporacji i osłabienia opadów w wielu regionach świata. Z perspektywy człowieka, dynamicznie rozwijające się populacje czerpią większe ilości wody ze zbiorników i studni. Dr Adhikari wraz z zespołem ma nadzieję, że poczynione ustalenia pomogą innym klimatologom pogłębić ogólną wiedzę o globalnych siłach. „Za pomocą danych o ruchu biegunów powinniśmy być w stanie udzielić odpowiedzi na niektóre z interesujących pytań” – zauważa Adhikari. Dane mogłyby na przykład pomóc w zwiększeniu dokładności modeli klimatycznych, gdyż naukowcy mogą wykorzystać obszerne dane archiwalne o odchyleniu biegunów i wywnioskować na tej podstawie o tempie topnienia i ewaporacji w przeszłości. Podobnie naukowcy mogą prześledzić, na ile szybko określone regiony wyschły z powodu suszy. Ostatecznym efektem mogą być lepsze i bardziej precyzyjne przewidywania zmian klimatu w przyszłości oraz pogłębienie wiedzy o ruchu obrotowym Ziemi w kosmosie.
Kraje
Stany Zjednoczone