Większe zróżnicowanie gatunkowe lasów to większe korzyści ekologiczne
W publikacji, która ukazała się w renomowanym czasopiśmie naukowym »Proceedings of the National Academy of Sciences«, naukowcy z projektu FUNDIVEUROPE (Functional Significance of Forest Biodiversity in Europe) podkreślają, że las obfitujący w zróżnicowane gatunki świadczy więcej usług o większym zróżnicowaniu niż ten zasiedlony mniejszą liczbą gatunków. W ciągu pięciu lat partnerzy przeanalizowali 200 lasów w sześciu krajach europejskich. Drzewa, które rosną w lasach na świecie świadczą cenne usługi na rzecz ludzkości. Odfiltrowują kurz z powietrza, przekształcają dwutlenek węgla w tlen, chronią glebę przed erozją, wspomagają zaopatrzenie w wodę pitną i są gotowym źródłem drewna do budowy i ogrzewania. Ponadto lasy są miejscem uprawiania sportu i rekreacji. Zalety lasów wielogatunkowych Partnerzy projektu ustalili jednak, że większość lasów europejskich składa się z zaledwie jednego gatunku drzew lub ich niewielkiej grupy. Po tym odkryciu naukowcy z FUNDIVEUROPE postanowili zbadać korelację między bioróżnorodnością lokalną a regionalną oraz usługi ekosystemowe w lasach europejskich w całej rozpiętości stref klimatycznych, od Finlandii po Hiszpanię. Lasy zasobniejsze w gatunki świadczyły więcej usług na rzecz ludzi i przyrody niż te złożone z mniejszej liczby gatunków. Naukowcy podkreślają, że lasy złożone z jednego gatunku drzew są w stanie dostarczać indywidualne usługi, takie jak wysokiej jakości drewno, tymczasem lasy zróżnicowane gatunkowo są w stanie świadczyć całe mnóstwo równoczesnych usług. Mogą one obejmować zapewnienie siedlisk dla ptaków, atrakcyjne cele turystyczne oraz środowisko do przechowywania wody. Partnerzy projektu doszli także do wniosku, że sprzyjanie większemu zróżnicowaniu lasów powinno być łatwo osiągalne poprzez wspieranie naturalnego rozsiewania się nasion i zróżnicowanego wzrostu młodego pokolenia lasu, a także poprzez fizyczne sadzenie dodatkowych gatunków i różnicowanie doboru gatunków na rozległych, zalesionych obszarach. Jednak tego typu działania często nie są podejmowane w państwach członkowskich UE. Struktura projektu Struktura FUNDIVEUROPE oparła się na trzech platformach naukowych. Po pierwsze europejskie stanowiska globalnej sieci doświadczeń nad zróżnicowaniem gatunków drzew (platforma doświadczalna) zostały wykorzystane do ustalenia związków przyczynowych między bioróżnorodnością a funkcjami ekosystemowymi. Po drugie partnerzy projektu zbudowali nowo zaprojektowaną sieć 209 poletek badawczych w dojrzałych lasach (platforma eksploracyjna). Platforma objęła sześć regionów ogniskowych, reprezentatywnych dla ważnych typów lasów europejskich wraz z gradientem lasów borealnych i śródziemnomorskich. Po trzecie w ramach „platformy inwentaryzacyjnej” zebrane zostały informacje z krajowych inwentarzy zasobów leśnych i innych sieci monitoringu leśnego. Prócz tych trzech platform badawczych, w ramach FUNDIVEUROPE powstała internetowa platforma transferu wiedzy z zamiarem rozwijania komunikacji, gromadzenia i syntezowania indywidualnych dokonań oraz utrzymywania kontaktu z interesariuszami, decydentami i szerszą opinią publiczną. Dzięki uzyskiwanym w ten sposób informacjom właściciele i zarządcy lasów oraz decydenci są w stanie przyjmować takie strategie i gospodarkę leśną, które będą sprzyjać zrównoważonej eksploatacji ekosystemów leśnych w zmieniającym się środowisku oraz obracać potencjalne efekty zróżnicowania na korzyść funkcjonowania ekosystemów. Możliwy wkład polityki Teraz, kiedy zakończyły się już prace nad projektem FUNDIVEUROPE, zespół prezentuje mocne argumenty za działaniami europejskich decydentów na rzecz różnicowania lasów na naszym kontynencie. Naukowcy przekonują, że zwiększanie zróżnicowania gatunków leśnych z myślą o rozwiązaniu problemów z gospodarką leśną w przyszłości musi opierać się na ocenie spójności istniejących regulacji oraz polityk unijnych i krajowych. Podkreślają, że korzyści ze wzrostu zróżnicowania gatunków są zgodne z celami kilku istniejących polityk i strategii UE, takich jak polityka bioróżnorodności, polityka gatunków rodzimych oraz strategia „Europa 2020”. Wyniki projektu i zgromadzone dane mogą także stanowić wkład w przyszłe działania UE w zakresie klimatu w następstwie konferencji klimatycznej COP21, która odbyła się w grudniu 2015 r. w Paryżu. Więcej informacji: witryna projektu FUNDIVEUROPE
Kraje
Niemcy