Nowe zalecenia mają ułatwić działania UE w sprawach przestępstw przeciwko środowisku
Mimo rozbieżności opinii co do dokładnej definicji przestępstwa przeciwko środowisku, partnerzy projektu, którzy zorganizowali w dniach 17-18 lutego 2016 r. w Brukseli konferencję zamykającą, przyjęli, iż chodzi o faktyczne szkody w środowisku często połączone z negatywnym wpływem na ludzi zamieszkujących na obszarach dotkniętych. Przestępstwo przeciwko środowisku może być także powiązane z przestępczością zorganizowaną lub korupcją i przyjmować rozmaite formy. Naukowcy z EFFACE przeprowadzili 12 szczegółowych studiów przypadków, które skupiły się na różnych sektorach trapionych przez przestępstwa przeciwko środowisku, zarówno w UE, jak i państwach trzecich. Nacisk położono na górnictwo, rybołówstwo, ochronę przyrody, odpady, zanieczyszczenia i nielegalną uprawę roślin halucynogennych. Na podstawie studiów przypadków partnerzy projektu sformułowali szczegółowe zalecenia, jak UE może poprawić identyfikowanie, ściganie i karanie osób i organizacji dopuszczających się przestępstw przeciwko środowisku. Waga rzetelnych danych Jednym z najważniejszych wniosków, podkreślanym wielokrotnie w czasie konferencji, była potrzeba udoskonalenia metod gromadzenia i analizowania danych. Partnerzy projektu przyjrzeli się problemowi danych z przeróżnych perspektyw, między innymi państw członkowskich UE, unijnej i międzynarodowej oraz przez pryzmat różnych typów przestępstw. Ogólny obraz, jak się wyłonił, pokazuje fragmentaryczność danych. Niektóre państwa członkowskie UE dysponują solidnymi danymi o przestępstwach przeciwko środowisku, ale nie są one porównywane, zestawiane ani wymieniane z innymi państwami członkowskimi czy na szczeblu UE. Wedle rekomendacji EFFACE na państwa członkowskie UE powinien zostać nałożony obowiązek dostarczania odpowiednich danych o dokładnej liczbie naruszeń, postępowań i nałożonych kar za złamanie europejskiego prawa ochrony środowiska. To pomoże państwom członkowskim nie tylko należycie obierać za cel faktyczne naruszenia, ale także zarządzać działaniami i kierować wsparcie UE tam, gdzie jest najbardziej potrzebne. „Inteligentne ściganie przestępstw przeciwko środowisku opiera się na danych, aby zasoby trafiały tam, gdzie są najbardziej potrzebne: co kontrolować, gdzie i kiedy” – zauważył Andrew Farmer z Instytutu na rzecz Europejskiej Polityki Ochrony Środowiska (IEEP), który prezentował osiągnięcia projektu. Partnerzy projektu zalecili więcej innowacji technologicznych, aby usprawnić gromadzenie danych i wykorzystanie satelitów do śledzenia zdarzeń nielegalnego połowu i zanieczyszczeń związanych z paliwami kopalnymi, czy tagowanie DNA w celu walki z kłusownictwem i niszczeniem przyrody. Silniejsza sieć prawno-administracyjna Partnerzy EFFACE opracowali także szczegółowe zalecenia w zakresie wzmocnienia przez UE ram prawnych i regulacyjnych, aby skuteczniej zwalczać przestępstwa przeciwko środowisku. Pierwsza z głównych propozycji, przekonuje do wprowadzenia na szczeblu UE zasad konfiskaty i utraty korzyści uzyskanych z przestępstwa przeciwko środowisku. Zasadniczo tym, którzy popełnili przestępstwo przeciwko środowisku nie należy pozwalać na odnoszenie z tego korzyści. Należy także wprowadzić minimalne kryteria unijne w zakresie kontroli i monitoringu obowiązujące wszystkie państwa członkowskie. Na szczeblu państw członkowskich powinna być możliwość skutecznego nakładania sankcji, w tym cywilnych i administracyjnych oraz wymierzania mandatów. Tam gdzie to zasadne, sprawcy przestępstw przeciwko środowisku powinni także naprawiać szkody, jakie wyrządzili. Zapotrzebowanie na szerszy i bardziej wszechstronny zestaw narzędzi do walki z przestępczością przeciwko środowisku za pomocą środków administracyjnych, cywilnych i – tam gdzie to niezbędne – karnych zostało zwięźle podsumowane przez Michaela Faure, przewodniczącego flamandzkiej rady High Enforcement Council for the Environment: „Strategia egzekwowania powinna po prostu przypominać dobrą belgijską kawę – wybór z wielu zestawów kar”. Kolejne kroki Prace nad projektem EFFACE już niedługo się zakończą, ale zespół zwrócił uwagę na wiele tematów godnych dalszych badań i poddania pod rozwagę. Między innymi, czy należy wprowadzić do prawa UE zharmonizowane sankcje wobec sprawców przestępstw przeciwko środowisku oraz czy prowadzić dalsze badania nad ich prawdopodobną skutecznością. Wreszcie, czy zewnętrzne wymiary działań UE ukierunkowanych na przestępstwa przeciwko środowisku powinny zostać przeanalizowane bardziej szczegółowo. Partnerzy EFFACE dowodzą, że UE powinna poważnie podchodzić do przestępstw przeciwko środowisku popełnianych poza jej granicami, przyznając jednocześnie, że potrzebna jest poważna debata, jak daleko UE powinna się w tym względzie posuwać i co by to oznaczało w praktyce w kontekście priorytetów jej polityki zagranicznej. Więcej informacji: witryna projektu EFFACE
Kraje
Niemcy
