Innowacje na rzecz aktywnego i zdrowego starzenia się: nauka płynąca z Japonii
Wiele krajów staje w obliczu struktury wiekowej populacji, jakiej dotąd jeszcze nie było. Coraz bardziej wydłużająca się średnia życia w połączeniu ze spadającymi współczynnikami dzietności zmienia profil wiekowy. W kilku państwach członkowskich UE i w Japonii profil ten płynnie przekształca się w niemal odwróconą piramidę, w której najliczniejsze kohorty tworzą osoby starsze. W 2012 r. w Europie 16% populacji było w wieku powyżej 65 lat, podczas gdy w Japonii ten wskaźnik wyniósł 22,9%. Według danych Komisji Europejskiej zaprezentowanych w „Raporcie nt. starzenia się 2015” (w języku angielskim), do roku 2060 demograficzny odsetek osób w wieku emerytalnym (powyżej 65 roku życia w stosunku do osób z przedziału wiekowego 15-64) ma wzrosnąć w całej UE z 27,8% do 50,1%. Tempo starzenia się Japonii już jest najwyższe wśród gospodarek zaawansowanych i dalej stale rośnie. Spodziewany jest spadek populacji w wieku produkcyjnym w latach 2010-2030 o 13 mln oraz o kolejne ponad 30 mln do roku 2050 – według danych Krajowego Instytutu Badań Populacyjnych i Zabezpieczenia Społecznego w Japonii. W jaki sposób Japonia ma zamiar poradzić sobie z tak potężną zmianą? W czasie Europejskiego Szczytu Innowacji na rzecz aktywnego i zdrowego starzenia się, który odbył się niedawno w Brukseli, profesor Toshio Obi, przewodniczący APEC ds. projektu e-Ageing, wskazał w swojej wypowiedzi, że jego kraj kieruje się w stronę udoskonalonych badań i innowacji, aby uporać się z kwestią zmieniającego się profilu wiekowego populacji. Zdaniem profesora Obi, zasadniczo lepszy dostęp do technologii informacyjno-komunikacyjnych i wyższy poziom usług będą mieć kluczowe znaczenie dla prosperowania społeczeństwa w obliczu starzenia się populacji i rosnącej presji na kurczące się zasoby siły roboczej i budżety. Profesor Obi podkreślił wagę współpracy Japonii i Europy, gdyż w obydwu przypadkach profil populacji zmienia się w podobny sposób. Wskazał zwłaszcza na współpracę w zakresie projektów robotycznych, zważywszy na fakt, że roboty odgrywać będą ważną rolę w kontekście technologii mających służyć osobom starszym. Naukowcy z Japonii i UE już podjęli owocną współpracę w tej dziedzinie w ramach dofinansowanych z budżetu 7PR projektów, takich jak ROBOT@CWE, ROBOSOM oraz BIOMOT. Profesor Obi podkreśla, że szersze udostępnienie ICT większej liczbie osób, w tym osób starszych i niepełnosprawnych, oraz poprawa wykorzystywania danych publicznych i prywatnych, mogą uczynić wiele na rzecz stworzenia skomputeryzowanych środowisk i obniżenia kosztów operacyjnych po stronie przedsiębiorstw i gospodarek. Innowacje związane z rozwojem systemów GPS, systemów czujników, e-zdrowia, medycznego sprzętu ICT i telemedycyny będzie mieć zasadnicze znaczenie dla podjęcia w przyszłości wyzwań związanych ze starzeniem się populacji. Nakłady inwestycyjne na innowacje w tym obszarze są uzasadnione nie tylko z perspektywy socjalnej, ale i finansowej. Według »BCC Research« globalny rynek teleszpitali/klinik i zdalnego monitorowania zdrowia pacjentów w domu osiągnął w 2014 r. wartość ponad 17 mld EUR. Odnotowuje się także wzrost konsumpcji ogólnej osób starszych, co zdaniem profesora Obi oznacza, że potrzebujemy ustalenia globalnego standardu srebrnej gospodarki, która ma do roku 2050 osiągnąć wartość 22 bln EUR. Wsparcie starszych obywateli we wszystkich okolicznościach – nie tylko w codziennych sytuacjach – również wymaga uwagi. Niedawne doświadczenia Japonii w kontekście tsunami podkreśliły znaczenie ram i technologii wspomagających osoby starsze w sytuacjach klęsk żywiołowych. Na koniec swojego wystąpienia, profesor Obi wezwał do współpracy UE-Japonia, zwłaszcza w dziedzinie robotyki, mobilnej sieci 5G, telewizji 8K, samochodów bez kierowców i telemedycyny w ramach programu „Horyzont 2020”. Europa i Japonia wiodą prym w starzeniu się populacji, ale jak zauważył profesor Obi: „Możemy stworzyć koalicję, aby ustalić nowy program rozwiązywania tych problemów. Wspólnie możemy pomóc reszcie świata”. Więcej informacji: http://ec.europa.eu/research/innovation-union/index_en.cfm?section=active-healthy-ageing&pg=2015-summit
Kraje
Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Niemcy, Dania, Estonia, Grecja, Hiszpania, Finlandia, Francja, Chorwacja, Węgry, Irlandia, Włochy, Japonia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Słowenia, Słowacja, Zjednoczone Królestwo