Europa zwalcza neurodegenerację
Biorąc pod uwagę wzrost długości życia, można się spodziewać stałego wzrostu częstotliwości występowania związanych z wiekiem chorób neurodegeneracyjnych, co przełoży się na koszty dla opieki zdrowotnej wynoszące wiele miliardów euro. Choć zrozumienie mechanizmów stojących u podłoża chorób neurodegeneracyjnych znacznie się poprawiło, nadal nie dysponujemy skuteczną metodą leczenia, która zatrzymywałaby proces pogarszania funkcji mózgu. Dlatego pilnie potrzebujemy zarówno nowych terapii jak i strategii na rzecz profilaktyki. W odpowiedzi na tę potrzebę, 28 krajów UE uruchomiło pierwszą inicjatywę w zakresie wspólnego programowania (JPI) dotyczącą chorób neurodegeneracyjnych (JPND). JPND było innowacyjnym, opartym na współpracy podejściem krajów Europy dzielących wizję przyspieszenia postępów badań dotyczących chorób neurodegeneracyjnych. Sfinansowany przez UE projekt JUMPAHEAD (Coordination action in support of the implementation of a Joint Programming Initiative for combating neurodegenerative diseases, in particular Alzheimer’s disease) zapoczątkowany został dla wsparcia realizacji pilotażowego programu JPND. Członkowie projektu JUMPAHEAD czuwali nad koordynacją inwestycji w projekty badawcze skupiające się na opisaniu przyczyn neurodegeneracji, opracowaniu metod leczenia i strategii ochrony zdrowia. Dla ułatwienia działań prowadzonych w ramach JPND, opracowali oni i wdrożyli plan badań strategicznych (SRA), aby ukierunkować działania badawcze w Europie na kolejne 10 lat. Z zamiarem oceny przyszłych wniosków o przyznanie grantów powołano nadzwyczajną międzynarodową doradczą radę naukową (SAB) składającą się z osiemnastu wybitnych naukowców z całej UE. Na potrzeby projektu JUMPAHEAD udało się zabezpieczyć fundusze w wysokości 100 milionów euro, a także doświadczenie i zasoby krajów uczestniczących. Dzięki niemu ustanowiono wspólne procedury dla wspólnych międzynarodowych zaproszeń do składania wniosków (JCT) i stworzono bazę mapującą działania badawcze, która dostępna jest na stronie internetowej JPND. W ankiecie przewodniej na rzecz zrealizowania pierwszej fazy planu wdrażania JPND SRA (uwzględniającej sześć wspólnych międzynarodowych zaproszeń do składania wniosków) poproszono wszystkie organizacje finansujące to przedsięwzięcie o potraktowanie tematów zawartych w planie badań strategicznych jako priorytetów. Od 2012 r. sfinansowano w sumie 30 wspólnych działań zawiązanych między 242 grupami badawczymi. W 2014 r. otwarto siódme zaproszenie do składania wniosków w sprawie długoterminowych badań kohortowych, co zaowocowało sfinansowaniem 10 projektów. Oczekuje się, że wszystkie podjęte w ramach inicjatywy JUMPAHEAD działania przyczynią się do zdefragmentowania badań w Europie i dadzą początek wspólnym pracom na rzecz badań procesu neurodegeneracji.
Słowa kluczowe
Neurodegeneracja, JPI, JPND, SRA, finansowanie
