Laser na swobodnych elektronach zbliża się do rzeczywistości
Lasery odgrywają istotną rolę w badaniach i technologii, zahaczając o wiele kluczowych obszarów począwszy od obrazowania w dziedzinie medycyny, a skończywszy na obronie narodowej. W szczególności, laser na swobodnych elektronach (FEL), który jest bardziej uniwersalny czy też bardziej przystosowalny otworzył cały szereg zastosowań. Około dekadę temu zbudowano nawet bardziej zaawansowany typ FEL, umożliwiający generowania promieniowania rentgenowskiego. Wiele ośrodków badawczych na świecie rozkwitło przy tym nowym odkryciu, gdyż chciały dowiedzieć się więcej o tej nowej technologii laserowej i stosować ją na różne sposoby. W projekcie "Preparatory phase of the IRUVX-FEL consortium" (IRUVX-PP) pracowano nad wykorzystaniem tej mocy poprzez przygotowanie się do nowego europejskiego zakładu znanego jako EuroFEL. Zakład ten powstał, aby oferować uzupełniające źródła i instrumenty, które są niedoścignione na świecie. W tym kontekście, partnerzy EuroFEL stworzyli plan zintegrowania krajowych zakładów FEL w rozproszony zakład europejski. Planowano pełne wykorzystanie uzupełniających elementów i wiedzy poszczególnych zakładów członkowskich i maksymalizację korzyści dla wszystkich zaangażowanych stron. Wysiłki te obejmują wdrożenie struktur i metod promujących efektywną budowę i eksploatację infrastruktury EuroFEL. Konsorcjum ustanowiło polityki celem ułatwienia dostępu do tego najnowocześniejszego zakładu, oferującego usługi na światowym poziomie w odpowiedzi na potrzeby społeczności badawczej. Zrewidowano i określono podstawową działalność przyszłego EuroFEL i przygotowano wszechstronne raporty dotyczące ustanowienia wspólnej infrastruktury. Obejmowały one szczegółowy opis przewidywanej działalności, misji, szacunków budżetowych, procedur wewnętrznych i nie tylko. Ujmując rzecz bardziej naukowo, nowa technologia FEL łączy w sobie szerokie i niezmiennie przystosowalne promieniowanie długości fal z ultrakrótkimi impulsami i koherencją laserów, co daje o wiele więcej mocy. Obejmuje ona widmo terahercowe, podczerwone, widoczne i ultrafioletowe do twardych promieni rentgenowskich, wytwarzając bardzo krótkie (femtosekundowe) błyski światła o niespotykanej intensywności przy krótkich długościach fal. FEL to aparaty fotograficzne z fleszem dla świata molekularnego dodające femtosekundową skalę czasową do mikroskopii nanometrycznej. Mogą być wykorzystane do obserwowania skomplikowanych zjawisk i wzbogacają wiele nowych obszarów badawczych i dyscyplin naukowych, począwszy od fizyki atomów, molekuł i klastrów, a skończywszy na fizyce plazmowej, chemii, nanonaukach, materiałach i biomateriałach. Podsumowując, przygotowania do stworzenia nowego zakładu obejmowały określenie potrzeb użytkownika i dostępu, prowadzenie warsztatów, znalezienie wymaganych zasobów ludzkich oraz tworzenie sieci kontaktów z sektorem przemysłu. Ukończenie budowy zakładu doprowadzi do rozwoju nowatorskich technologii i zastosowań, począwszy od mikroelektroniki a skończywszy na energii.
Słowa kluczowe
Laser na swobodnych elektronach, technologia laserowa, teraherc, podczerwień, ultrafiolet, femtosekunda, fizyka plazmowa, nanonauka
